عروسك‌هايي كه با كمي خلاقيت مي‌توانند شبيه خود شما يا همسرتان يا هر كسي كه دوست داريد باشند. اگر سري به صفحه‌هاي فروش آنلاين بزنيد حتما نمونه اين عروسك‌ها را خواهيد ديد. به سراغ يكي از هنرمندان عروسك‌ساز رفته‌ايم كه سبك جديدي از عروسك‌هاي پارچه‌اي را مي‌سازد و حالا بعد از گذشت يك سال از شروع كارش حسابي كار و بارش گرفته و عروسك‌هايش پولساز شده‌اند. سپيده قريشي 32ساله، كارشناس دامپزشكي است، در تبريز زندگي مي‌كند و عروسك‌هايش فروش خوبي دارند.
عاشق اين عروسك‌ها شدم
بيشتر هنرمندهايي كه كار و بارشان گرفته و مشتري‌هاي زيادي دارند، خيلي اتفاقي فكر ساخت يك محصول خلاق به ذهنشان رسيده. سپيده دامپزشك است و شغل اصلي‌اش مربوط به رشته تحصيلي‌اش مي‌شود اما علاقه به عروسك‌ها راه كسب و كار دومي جلوي پايش گذاشت. حالا عروسك‌هايي مي‌سازد كه همه را به تحسين وامي‌دارند؛«در كل به كارهاي هنري علاقه‌مند بودم و قبل از عروسك‌سازي هم نقاشي و ساخت تابلوهاي برجسته را دنبال مي‌كردم. خيلي عكس كارهاي هنري و عروسك‌هاي خارجي را تماشا مي‌كردم. ديدم اين مدل عروسك‌ها كه اسمشان تيلداست و دست و پاهاي درازي دارند خيلي بين مردم كشورهاي ديگر باب شده و طرفداران زيادي هم دارد. من هم به‌دليل علاقه زيادم به اين عروسك‌ها كارهايشان را دنبال مي‌كردم. خيلي از اين عروسك‌ها خوشم آمد و نمونه‌اي براي خودم ساختم. بعد ديدم هم اطرافيان خيلي استقبال كردند و هم اين مدل عروسك‌ها را كسي تا به حال در ايران نساخته و كار جديدي است و ممكن است مردم خوششان بياد؛ اينطوري بود كه جرقه ساخت و فروش عروسك‌ها به سرم زد. يك پيج هنري مخصوص همين عروسك‌ها مربوط به يك خانم لهستاني در اينترنت پيدا كرده و با ايشان دوست شده بودم. الگوها و نكات اوليه را آنلاين از او ياد گرفتم و بعد خبردار شدم قرار است به ايران سفري داشته باشد. من هم از فرصت استفاده كردم و در 10جلسه مراحل ساخت عروسك را آموزش ديدم. همسر اين خانم ايراني است و خودش هم دست و پا شكسته فارسي حرف مي‌زند. اوايل، اين كار برايم يك جورهايي تفريح بود چون شغل اصلي‌ام مربوط به دامپزشكي است اما كم‌كم آنقدر اين كار برايم جذاب شد و مشتري‌ها زياد شدند كه حالا بيشتر وقتم براي درست كردن عروسك‌ها مي‌گذرد.»
اولين مشتري بعد از يك‌ماه
براي فروش كارهاي هنري و دستي بايد صبر و حوصله به خرج داد و نبايد با نخستين شكست نااميد شد؛ « وقتي پيج را داير كردم اوايل خبري از مشتري نبود. من هم براي جذب مخاطب بيشتر عكس‌هاي زيبا از انواع عروسك مي‌گذاشتم و البته كارهاي خودم را. بعد از حدود يك‌ماه سر و كله نخستين مشتري پيدا شد.ماه دوم هم مشتري‌ها كم بودند و رفته‌رفته بيشتر شدند. نخستين سفارشم يك حلقه آويز عروسكي براي در اتاق بود. مشتري اين كار حالا مشتري ثابت من است و يك اتاق پر از عروسك‌هايي دارد كه از ما خريده است. پارسال درس مي‌خواندم و كمتر به‌كار عروسك مي‌رسيدم ولي از تابستان كه درسم تمام‌شده حسابي درگيرم و روزي 9ساعت عروسك‌سازي مي‌كنم و هر عروسكي هم تقريبا 2تا 6ساعت،بسته به نوع عروسك زمان ساخت‌اش است. تقريبا روزي 4 تا5 عروسك براي مشتري‌ها مي‌سازم و پست مي‌كنم. وقتي هم مي‌بينم مشتري‌ها با پيام يا فرستادن عكس از كارهاي رسيده به دستشان راضي هستند خستگي از تنم بيرون مي‌رود.
صبر و خلاقيت، مشتري‌ها را دائمي مي‌كند
يادتان باشد مردم معمولا دست‌سازهايي كه ربطي به شخص خودشان داشته باشد و يك جورهايي اختصاصي و تك باشد را دوست دارند؛ مثلا خيلي دوست دارند يك مجسمه يا عروسك از خودشان داشته باشند. سپيده هم از اين خصوصيت استفاده كرده و عروسك‌هايي از روي عكس مشتري‌ها مي‌سازد؛«اوايل كار از هر سبكي عروسك مي‌ساختم حتي عروسك‌هاي ژاپني ولي بعدا فقط عروسك‌هاي تيلدا ساختم. يك‌بار يك خانمي گفت مي‌خواهم عروسكي شبيه خودم با لباس خاص خودم بسازيد. وقتي اين كار را كردم بقيه مشتري‌ها هم خوششان آمد و سفارش‌هاي اين مدلي زياد شد. بيشتر مشتري‌ها عروسك خودشان يا بچه‌هايشان را از روي عكس سفارش مي‌دهند. عروسك از روي عكس عروس و داماد و كلا زوج‌ها هم خيلي طرفدار دارد. خيلي از خانم‌ها و آقايان هم عروسك همسرشان را سفارش مي‌دهند تا او را ذوق زده كنند. حتي خانم‌هاي مسن عروسك نوه‌ها يا عروس‌هايشان را سفارش مي‌دهند. بعضي از مشتري‌ها هم عروسك يك شغل خاص مثل پزشك، مهمان‌دار هواپيما، جراح، خلبان يا مهندس را سفارش مي‌دهند تا هديه‌اي خاص براي مخاطبشان برده باشند. بيشتر پيدا كردن پارچه و تزئينات عين لباس مشتري خيلي سخت است براي همين به مشتري‌ها مي‌گويم لباس ساده بفرستند ولي رنگ‌ها شاد باشد تا نتيجه جالب از آب دربيايد. وقتي هم لباس‌ها خيلي طرحدار و گل‌گلي باشند، مجبورم از پارچه‌هاي مشابه استفاده كنم. »
يك رمز ديگر موفقيت، دادن كار با كيفيت دست مشتري‌هاست. سعي كنيد از مواداوليه خوب استفاده كنيد و دوخت‌ها را هم محكم بزنيد تا عروسك‌ها خراب نشوند. رفتار خوب با مشتري را هم هرگز فراموش نكنيد؛ «درست صحبت كردن با مشتري و با حوصله بودن يكي از رموز موفقيت در فروش‌هاي آنلاين است. بايد با اخلاق خوب با مشتري برخورد كرد. بعضي وقت‌ها مشتري ده‌ها مسيج مي‌فرستد و سؤال مي‌پرسد يا دائم تغييرات در شكل عروسك‌اش را خواستار است و بايد باحوصله برخورد كرد. اينطوري نه‌تنها مشتري بلكه كلي دوست هم پيدا كرده‌ام. كيفيت كار و نوع بسته بندي هم براي مشتري‌پسند شدن نكته خيلي مهمي است. در ضمن بايد به كارها تنوع داد تا مشتري‌پسند شوند و هم براي خودم و هم مشتري تكراري نباشند. الان هم دارم دوره نقاشي روي پارچه مي‌بينم تا عروسك‌هاي صورت‌دار بكشم كه جديدتر هستند.»
براي اعتماد بيشتر مشتري به فروش آنلاين هم بايد فكر كنيد؛ «همين كه مشتري‌ها كامنت مي‌گذارند و سفارش مي‌دهند يا تشكر مي‌كنند باعث جذب اعتماد مي‌شود.
بعضي وقت‌ها هم شده كه مشتري گفته نصف هزينه را مي‌دهم و بقيه را وقتي عروسك رسيد دستم مي‌دهم و من هم قبول كرده‌ام. حتي بعضي وقت‌ها شده كه عروسك به‌دست مشتري رسيده و ناراضي بوده. عروسك را پس گرفته و تغييرش دادم يا اصلا با هزينه خودم عروسك جديدي برايش ساخته‌ام يا پول‌شان را برگردانده‌ام.»
كارگاهي پر از عروسك
همه هنرمندها دوست دارند كارگاه بزنند و كارشان را گسترش دهند؛ « عروسك‌هاي خانم و آقا و بچه با دست و پاي دراز، حلقه‌هاي آويز با عروسك و اسم فرد، عروسك حيواناتي مثل حلزون، گوسفند و... دسته‌بندي عروسك‌هاي فعلي من هستند اما دوست دارم كارم را گسترش بدم.
الان در يكي از اتاق‌هاي خانه كار مي‌كنم ولي مي‌خواهم در آينده كارگاه بزنم كه يكي‌دو نفر براي كار كمك كنند؛ چون تنهايي به خريد رفتن و همه كارها را انجام دادن خيلي سخت و وقت گير است. البته الان هم خواهرم خيلي به من كمك مي‌كند و تمام كار عكاسي از مدل‌ها و مديريت صفحه‌هاي اينترنتي را به‌عهده دارد. بعضي از شهر كتاب‌ها و مغازه‌ها محصولات من را خواسته‌اند و با بعضي‌هايشان همكاري مي‌كنم و برايشان عروسك مي‌برم. حتي بعضي‌ها خواسته‌اند نمايندگي فروش بگيرند كه دارم مقدمات اين كار را هم شروع مي‌كنم. تا به حال نمايشگاه حضوري نداشته‌ام و فقط در شبكه‌هاي اجتماعي صفحه دارم.»
كپي كردن عين كار بقيه اصلا در دنياي هنر و كارهاي دستي صورت خوشي ندارد ولي ايده گرفتن از كارها يك روال عادي است. سپيده هم همين نظر را دارد؛ «خيلي از خانم‌هاي علاقه‌مند از من الگوي عروسك‌ها را خواسته‌اند. به آنها الگو داده‌ام و براي شروع كار راهنمايي‌شان كرده‌ام. الان هم مي‌بينم كار مشابه من را شروع كرده‌اند و برايشان آرزوي موفقيت مي‌كنم. از كپي شدن كارها من هم خوشحال نمي‌شوم ولي ايده گرفتن به‌نظرم اشكالي ندارد. بعد هم كيفيت هر كاري با مدل كپي شده آن فرق مي‌كند و مشخص است.»
پارچه به ميزان لازم
شايد فكر كنيد راه‌اندازي اين مدل كسب و كارها خرج زيادي دارد و سرمايه مي‌خواهد اما سخت در اشتباهيد. سپيده با صفر شروع كرد و هيچ سرمايه‌اي نداشت؛ «نخستين سفارش را كه گرفتم با پول همان رفتم خريد براي مواداوليه. چون اول هزينه را از مشتري مي‌گيرم و بعد كار را مي‌فرستم. اوايل خودم هم بايد يك چيزي به آن هزينه اضافه و خريد مي‌كردم ولي الان كوهي از پارچه و وسايل خريده شده دارم و كارم راحت‌تر شده است. خدا را شكر از سود كار راضي هستم. معمولا يك سوم پولي كه از مشتري مي‌گيرم خرج مواداوليه مي‌شود و بقيه سود است. البته سودي كه كلي زحمت براي خريد مواد و دوخت عروسك‌ها پشت آن است. هر عروسك حدود 20سانتي‌متر پارچه مي‌خواهد كه اين مقدار براي لباس‌هاي پرچين به نيم متر هم مي‌رسد. پارچه‌ها را به‌صورت متري و حتي نيم متري از بازار مي‌خرم. بعضي وقت‌ها براي يك عروسك خرج خاصي نمي‌كنم و از همان وسايلي كه دارم استفاده مي‌كنم ولي ممكن است براي بعضي‌ها 40تا 50هزار تومان هم خرج كنم. بستگي به نوع عروسك دارد.»