براساس آمار ميزان دريافت روزانه نمك در كشور توسط هر نفر 12-10 گرم است، درحاليكه بايد كمتر از 5گرم باشد. معاون وزير بهداشت در گفتوگو با همشهري با اشاره به اينكه ايرانيها 2 تا 3 برابر بيش از مقادير استاندارد، نمك مصرف ميكنند، ميگويد: 51درصد مردم هميشه و26درصد مردم بعضي وقتها از نمكدان حين صرف غذا استفاده ميكنند.
اين ميزان مصرف نمك توسط ما درحالي است كه كارشناسان ميگويند كل ميزان سديم دريافتي در روز نبايد بيشتر از 2300ميلي گرم يا كمتر از يك قاشق مرباخوري نمك است، باشد. اين ميزان براي بيماران قلبي، افرادي كه فشار خون بالا دارند و افراد بالاي 50سال، بايدروزانه كمتر از 1500ميلي گرم سديم كه معادل 3گرم نمك يا تقريبا نصف قاشق مرباخوري نمك است، توصيه شده است. اين رويه مصرف بيش از حد نمك در ايران، وقتي قابل تامل است كه بدانيم مطالعات انجام شده در جهان نشان ميدهد كاهش حدود 6گرم نمك دريافتي روزانه، باعث كاهش 24درصدي سكته مغزي و كاهش 18درصدي بيماري عروق كرونر ميشود وكاهش مصرف نمك به ميزان يك گرم در روز موجب كاهش 7درصدي بروز سكتههاي مغزي و قلبي ميشود ودر مجموع سالانه حدود 2/5ميليون مرگومير را كاهش ميدهد.
شايد اگر بدانيم بيماريهاي مزمن (بيماريهاي قلبي و عروقي، سرطان، ديابت، فشار خون) حدود 70درصد علل مرگومير در ايران را تشكيل ميدهد و بخشي از اين بيماريها بهدليل تغذيه ناسالم است و اگر يادمان باشد پرفشاري خون هم در ايران شيوع دارد بهطوري كه 10ميليون ايراني فشار خون دارند و مرگ منتسب به فشار خون، 86هزار و 500نفر در سال است آن وقت نمك كمتري مصرف خواهيم كرد.
كاهش مصرف نمك در جهان
برخي از كشورها براي رسيدن به ميزان مصرف معقول نمك و حفظ سلامت خود تلاش كردهاند يعني مصرف روزانه كمتر از 5گرم را د ر تغذيه خود جدي گرفتهاند و البته كشورهايي نيز هنوز تصميم قابل اجرايي در اين مورد نگرفتهاند.
انگليس، فنلاند، استراليا، نيوزلند و كانادا موفقترين كشورها در اين زمينه هستند. در انگلستان 5ميليون پوند در سال هزينه بسيج همگاني براي كاهش مصرف نمك بوده اما در مقابل 1/5ميليارد پوند در بخش سلامت صرفه جويي شده است.
اقدامات پيشگيرانه در ايران
دكتر علي اكبر سياري، معاون وزير بهداشت در اين باره ميگويد:در كشورهاي صنعتي بيشترين نمك حدود 75درصد از طريق غذاهاي آماده مصرف ميشوداما در ايران، بخش عمده نمك مصرفي از طريق افزودن نمك به غذاهاي خانگي است. بنابراين، برنامهريزي روي كاهش مصرف نمك بايد با هدف آگاهسازي جامعه و تغيير رفتارهاي غذايي در سطح خانواده انجام شود.
معاون وزير بهداشت اضافه ميكند كه براي آموزش و فرهنگسازي تمام بخشهاي ذيربط در امر آموزش مثل صدا وسيما، رسانهها، آموزش وپرورش، مربيان مهدكودكها، خانههاي سلامت و فرهنگسراها هم بايد كمك كنند.
به گفته دكتر سياري، با توجه به متوسط مصرف نان در كشور (سرانه 320گرم درروز)، كاهش نمك مصرفي در نان ميتواند نقش قابل توجهي در كاهش نمك مصرفي داشته باشد بنابراين، همكاري صنعت نان و نانوايان براي كم كردن ميزان نمك در نانها مهم است. از سوي ديگر، با توجه به الگوي غذايي مردم، بازنگري و تجديد نظر در استاندارد ميزان نمك در آن دسته از مواد غذايي كه تكرر مصرف بيشتري دارند مثل پنير، رب گوجه فرنگي، تن ماهي، چيپس وپفك بايد انجام شود و صنايع غذايي براي توليد محصولات غذايي كم نمك تشويق و حمايت شوند.
حالا چند روزي است كه توجه به ضرورت كاهش مصرف نمك در ايران بيشتر شده است. رسانهها خبر «نمك بيشتر از هروئين قرباني ميگيرد.» را تيتر كردند. اگرچه برگزاري بسيج همگاني براي افراد جامعه نسبت به كاهش مصرف نمك كاري است ضروري اما اين اقدام بايد هميشگي باشد و مردم بيش از گذشته درباره عوارض مصرف نمك آموزش ببينند. علاوه براين، بايد ميزان نمك بهطور دقيق در برچسبها قيد، محصولات كم نمك در جامعه به مردم شناسانده شود، صاحبان صنايع غذايي براي توليد محصولات با نمك كمتر ترغيب شوند و پايش مقدار نمك محصولات غذايي هميشگي باشد.