خیلی از افراد وقتی دچار سرما خوردگی می‌شوند به جای مراجعه به پزشک شروع به خوردن انواع و اقسام دارو می‌کنند.
شربت ضد سرفه، قرص سرماخوردگی و استامینوفن داروهایی هستند که به صورت خودسرانه استفاده می‌شوند حالا اگر افراد با کمی ترشحات چرکی هم مواجه شوند، مصرف کپسول‌های آنتی‌بیوتیک را نیز به این مجموعه اضافه می‌کنند تا برای مصرف خودسرانه دارو چیزی از قلم نیفتد!
«آموکسی‌سیلین» یک کپسول آنتی‌بیوتیک است که مصرف خودسرانه آن در بین مردم بسیار رواج دارد.
شاید دلیل اصلی مصرف خودسرانه آن را بتوان به فروش راحت دارو در برخی از داروخانه‌ها نسبت داد ولی مسئله مهم‌تر عدم آگاهی افراد از مضرات مصرف خودسرانه داروست و در این میان افزایش آگاهی مردم می‌تواند نقش بسیار مهمی را در جلوگیری از عوارض مصرف خودسرانه این داروها ایفا کند.
- وقت ندارم!
روزانه افراد زیادی برای تهیه دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی به داروخانه مراجعه می‌کنند و برخی از افراد بدون مراجعه به پزشک و در دست داشتن نسخه، دارو می‌خرند و این مسئله دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد.
خانم جوانی که یک کیسه پر از دارو در دست دارد و در بین داروها کپسول آموکسی‌سیلین هم به چشم می‌آید می‌گوید: « سرما خوردم و احساس می‌کنم در پشت حلقم چرک وجود دارد برای همین آموکسی‌سیلین خریدم و واقعا کارم به گونه‌ای است که وقت نمی‌کنم برای یک سرماخوردگی ساده به پزشک مراجعه کنم.
هر وقت با مشکل بروز چرک در گلو مواجه شده‌ام پزشک برایم همین کپسول را تجویز کرده و مشکلم برطرف شده است و تا حالا با مشکلی هم مواجه نشدم پس فکر نمی‌کنم با مصرف این کپسول اتفاق خاصی بیفتد.»
- دوقلوهای همسان
خیلی از افراد تفاوت داروهایی را که در یک گروه قرار دارند نمی‌دانند و این مسئله در رابطه با آنتی‌بیوتیک‌ها به خوبی دیده می‌شود. آموکسی‌سیلین و آمپی سیلین 2 دارویی هستند که افراد عادی فرق‌شان را به خوبی نمی‌دانند و به صورت خودسرانه از هر 2 دارو در موارد مختلف استفاده می‌کنند.
«دکتر مصلحی» پزشک و پژوهشگر در رابطه با تفاوت‌های این 2 دارو می‌گوید: «بین آموکسی‌سیلین و آمپی سیلین از لحاظ طیف اثر میکروب کشی، تفاوت زیادی وجود ندارد، فقط آموکسی‌سیلین تاثیر بیشتری نسبت به آمپی سیلین روی میکروب «هموفیلوس» آنفلوانزا دارد.
اما از نظر زمان مصرف داروها تفاوت‌هایی بین این 2 دارو وجود دارد برای مثال نیمه عمر آموکسی‌سیلین بیشتر از آمپی سیلین است و می‌توان آن را هر 8 ساعت یک‌بار مصرف کرد اما آمپی سیلین باید هر 6 ساعت یک‌بار مصرف شود.
همچنین آموکسی‌سیلین عوارض گوارشی کمتری نسبت به آمپی سیلین دارد. بسیاری از افرادی که از این کپسول‌ها به شکل خودسرانه استفاده می‌کنند به زمان مصرف توجه کافی ندارند یا اینکه طول درمان با دارو را کامل نمی‌کنند نتیجه اینکه نه تنها وضعیت بدن‌شان بهتر نمی‌شود بلکه امکان پیشرفت بیماری هم وجود دارد.»
- خطر در کمین است
شاید خیلی از افراد به دلیل عدم آگاهی تصور کنند که مصرف خودسرانه کپسول آموکسی‌سیلین مشکل خاصی را برای بدن به وجود نمی‌آورد اما این تصور کاملا نادرست است چرا که مصرف آموکسی‌سیلین می‌تواند انواع و اقسام مشکلات را برای بدن به وجود بیاورد.
«دکتر مصلحی» می‌گوید: «مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها به ویژه آموکسی‌سیلین باعث می‌شود که مقاومت باکتریایی زیادی نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها به وجود بیاید.
یکی از بدترین کارهایی که می‌تواند منجر به مقاومت باکتریایی نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها شود، استفاده از آنها هنگام سرماخوردگی‌های ویروسی است که آنتی‌بیوتیک در درمان آنها هیچ گونه جایگاهی ندارد و متاسفانه بسیاری از بیماران به دلیل عدم آگاهی و شناخت کافی از دارو اقدام به مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها به ویژه آموکسی‌سیلین می‌کنند.
عفونت‌های قارچی به دلیل از بین بردن میکروب‌های مفید که فلور طبیعی بدن هستند و جلوی رشد ویروس‌ها و قارچ‌ها را می‌گیرند یکی از عوارض مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها به ویژه آموکسی‌سیلین است.
واکنش‌های حساسیتی به ویژه در کسانی که به خانواده پنی‌سیلین‌ها حساسیت داشته باشند می‌تواند برای جان بیمار تهدید کننده باشد. آموکسی‌سیلین عوارض زیادی دارد که می‌توان به بثورات جلدی، تنگی نفس، درد مفاصل، احساس ضعف و بی‌حالی، بی خوابی، بی قراری، احساس کرختی و سوزن سوزن شدن اندام‌ها، تهوع، اسهال، استفراغ، کولیت و خونریزی از دستگاه گوارش اشاره کرد .
مو دار شدن(تغییر شکل مخاط زبان به حالتی که شبیه مو می‌شوند) و سیاه شدن زبان، شوک آنافیلاکتیک، قرمزی و التهاب پوست، خارش بدن، تاول زدن پوست، کهیر، التهاب عروق، زردی و یرقان از دیگر عوارض مصرف آموکسی‌سلین هستند.
التهاب کبد، ایجاد کریستال در ادرار، تیره شدن رنگ ادرار، خارش و زیاد شدن ترشحات واژن در خانم‌ها، کم خونی، کاهش گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها، افزایش ائوزینوفیل خون، اضطراب، کاهش هوشیاری، سرگیجه، سوزش سر معده و گاهی تغییر رنگ دندان‌ها از عوارض آموکسی‌سیلین است.
شاید آن دسته از افرادی که از این دارو به صورت خودسرانه استفاده می‌کنند با دانستن عوارض این کپسول‌ها از تکرار مصرف خودسرانه آنها بپرهیزند اما باز هم افرادی هستند که به مصرف خودسرانه دارو ادامه می‌دهند و در دراز مدت با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌شوند که گاهی جبران آن مشکل است.»
- با نسخه یا بی نسخه؟
عدم آگاهی مردم در استفاده از دارو به صورت خودسرانه یک طرف قضیه است و فروش داروی بدون نسخه در برخی از داروخانه‌ها طرف دیگر ماجراست اما باید دید که سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چه تدبیری برای فروش «آموکسی‌سیلین» بدون نسخه اندیشیده است.
«دکتر فاطمه سلیمانی» دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو می‌گوید: «آموکسی‌سیلین یک داروی آنتی‌بیوتیک است و تهیه آن از داروخانه نیاز به نسخه دارد. سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت معاونت‌هایی در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور دارد و به تعداد دانشگاه‌ها، معاونت‌هایی هستند که کار نظارت بر عملکرد داروخانه‌ها را انجام می‌دهند.
داروخانه‌ها نباید داروی بدون نسخه تحویل بدهند و در صورتی که داروخانه ای داروی بدن نسخه بفروشد و بازرس این تخلف را گزارش کند، تذکر و برخورد لازم با مسئول داروخانه انجام می‌شود.»
منبع:همشهري‌تندرستي