در تازه‌ترین کاوش‌ها، باستان‌شناسان در شمال‌غرب ایران یک گورستان چند طبقه را متعلق به حدود سه هزار و 500 سال پیش کشف کرده‌اند.
گورهای چند طبقه امروزی محصول شلوغی شهرها و کمبود محل تدفین یا موارد این چنینی هستند، اما کشف این گورستان چند طبقه در محدوده روستای «قیزیل‌قَیَه» در شهرستان «مشگین‌شهر» اردبیل حکایت از آن دارد که این منطقه از اردبیل برای قرن‌ها به عنوان سکونتگاه دایمی مورد استفاده بوده است.
به گفته «کریم حاجی‌زاده» سرپرست گروه باستان‌شناسی این سایت، در این گورستان باستانی تدفین‌هایی از عصرآهن یک تا عصرآهن دوم (از حدود یک هزار و 500سال پ.م تا حدود 800 پ.م )به دست آمده؛ یعنی در یک دوره 700 ساله، در این گورستان مردگان دفن می‌شده‌اند.
او به «سرزمین‌من» می‌گوید: «در لایه‌ای از سطح زمین تدفین‌هایی انجام شده و مثلا 300 سال بعد و چند متر بالاتر از آن تدفین‌های دیگری صورت گرفته. بنابراین نباید فکر کرد که این تدفین‌ها هم‌زمان بوده‌اند.
همان‌طور که در گور شماره شانزده، 15 نفر در چهار سطح مختلف، به صورت طبقاتی‌دفن‌شده‌اند.» اگرچه در‌این منطقه، گورهایی دارای معماری هم به دست آمده‌اند، اما بیشتر تدفین‌های صورت‌گرفته در این گورستان به صورت چاله‌ای بوده‌اند و این موضوع نشان می‌دهد که اینجا گورستانی متعلق به سطح عمومی جامعه بوده است.
حاجی‌زاده در این زمینه می‌گوید: «ساختار چاله‌ای این گورها نشان می‌دهد که متعلق به شخصیت‌های سیاسی، نظامی یا مذهبی نبوده‌اند.»
اگرچه در بعضی از این گورها اشیایی مثل مهره تزئینی، حلقه مفرغی، سنجاق‌سر، سرپیکان مفرغی و پولک‌های طلایی کشف شده‌اند، اما در سطوح عمومی جامعه آن زمان هم بعضی افراد در سطوح بالاتری قرار می‌گرفتند که این را از اشیای همراه‌شان می‌توان فهمید.کاوش درگورستان قیزیل‌قیه مشگین‌شهر یک عملیات نجات‌بخشی بوده است.
منبع:همشهري سرزمين من