كافي است به يكي از بيمارستان‌ها سر بزنيد و مشكلات مردم براي بستري كردن عزيزانشان در بخش مراقبت‌هاي ويژه را از نزديك ببينيد. مشكل وقتي جدي‌تر مي‌شود كه خانواده بيمار توان بستري كردن او در بيمارستان‌هاي خصوصي را نداشته باشند. حالا معاون درمان وزارت بهداشت از كمبود جدي اين تخت‌ها در كشور خبر داده و گفته است: در حال حاضر 5700تخت مراقبت ويژه آي‌سي‌يو، در كشور داريم و نيازمند 5700تخت ديگر هستيم. اين يعني ضريب اشغال تخت‌هاي بخش‌هاي مراقبت ويژه در كشور حدود 100درصد است. اين ضريب اشغال موجب شده تا بيمارستان‌ها در برخي از ساعات روز و در ايام خاص نتوانند بيماران را پذيرش كنند.
البته مشكل فقط كمبود تخت در بخش مراقبت‌هاي ويژه نيست بلكه به گفته دكتر محمد آقاجاني، براي پاسخ‌دهي خوب و مناسب به بيماران، بيمارستان‌هاي كشور نيازمند احداث 60هزار تختخواب جديد هستند. در بيمارستان‌هاي دولتي به ازاي هر هزارنفر جمعيت، يك تخت بيمارستاني موجود است و در مجموع در 2بخش دولتي و غيردولتي، 1/5تخت به ازاي هر هزار نفرجمعيت وجود دارد.
معاون درمان وزير بهداشت البته گفته كه بيمارستان‌ها براساس دستورالعمل ابلاغي موظف هستند كه بيماران اورژانسي را در اولويت پذيرش و درمان قرار دهند و براي حوادث غيرمترقبه بايد 10درصد از تخت‌هاي يك بيمارستان خالي باشد.
تخت‌هاي غيراستاندارد در بخش آي‌سي‌يو
علاوه براين، اظهارات چند روز قبل دكتر سيدمحمدرضا هاشميان، فوق تخصص مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان مسيح دانشوري در اين‌باره هم بسيار قابل تامل است. آنجا كه گفته بود: «بخش قابل توجهي از تخت هاي آي‌سي‌يو در كشور هم استاندارد نيستند. وزارت بهداشت بايد بررسي كند كه تا سال 2020ميلادي كشور به چه تعداد تخت ICU نياز دارد و تخت‌هاي موجود به چه ميزان با استانداردهاي جهاني متفاوت هستند. دستگاه‌هاي مانيتورينگ هم كه بعد از جراحي قلب استفاده مي‌شوند، در كشور بسيار ناكافي است و دستگاه‌هاي تنفسي هم استانداردهاي لازم را ندارند. تمام تخت‌هايي كه خريداري مي‌شوند، غيرعلمي است و تاكنون مسئولان براي شناسايي دستگاه‌هاي تنفسي، چندان موفق عمل نكرده‌اند. تخت‌ها در 2دهه گذشته از كشورهايي كه دراين زمينه مطرح نيستند، خريداري شده است. علاوه بر اين تعداد كمي تخت PICU (تخت اطفال) در كشور وجود دارد كه هنوزهم جايگاه اصلي خود را در كشور پيدا نكرده‌اند. وزارت بهداشت، مجلس ودولت بايد در اين قضيه مداخله جدي كنند تا مشكلات كمترشود. متأسفانه هيچ‌گونه اسمي از آي‌سي‌يو در كتاب كاليفرنيا (كتاب تعرفه ها) برده نشده است وهمچنين وزارت بهداشت در طرح جديدش هيچ‌گونه تمركزي روي آي‌سي‌يو نداشته كه اميدواريم به اين موضوع نيزتوجه جدي شود.»
چه بايد كرد؟
دكتر سيامك مره صدق، عضو كميسيون بهداشت مجلس شوراي اسلامي اما به همشهري مي‌گويد: «ايجاد و تاسيس تخت‌هاي آي‌سي‌يو، بسيار هزينه بر است. ايجاد تخت آي‌سي‌يو، عملا بالاي يك ميليارد تومان هزينه دارد كه رقم بسيار قابل توجه و فراهم كردن آن هم كاري بسيار سخت است. شفاف بگويم هيچ دولتي هم در ايران نمي‌تواند اين كمبود را برطرف كند چون با كمبود منابع مواجه هستيم. براي جبران كمبود اين ميزان تخت، كل بودجه 2سال وزارت بهداشت هم كفاف نمي‌دهد. اگر بودجه كل وزارت بهداشت را هم صرف درمان كنيم، باز مشكلات درماني وجود خواهد داشت.» او اين پرسش كه پس با وضعيت فعلي چه بايد كرد را چنين پاسخ مي‌دهد: «اين مشكل بايد ريشه‌اي حل شود. ما بايد از بيمار شدن مردم پيشگيري كنيم. علم اقتصاد پزشكي هم مي‌گويد براي اينكه بيشترين بهره‌وري را داشته باشيد، بايد به بهداشت و پيشگيري اولويت دهيد. وقتي منابع وزارت بهداشت، آنقدر محدود است كه نمي‌تواند تخت آي‌سي‌يو ايجاد كند بايد بداند كه كجا خرج كند، بهتر است. به‌نظرم حل مشكلات بهداشتي، اجراي طرح پزشك خانواده و تغيير نگرش در آموزش پزشكي بايد اولويت باشد. الان نگاه پزشكان ما هم بيمار محور و درمان محور است نه سلامت محور. هر يك ريالي كه در امر پيشگيري هزينه مي‌شود مانند آن است كه 14ريال در درمان هزينه شود.»
دكتر مره صدق توضيح مي‌دهد: «بهترين راه‌حل، مديريت استفاده از تخت‌هاي موجود است. در برخي موارد تخت‌هاي آي‌سي‌يو در اختيار بيماراني قرار مي‌گيرد كه مي‌توان در بخش‌هاي عادي هم از آنها مراقبت كرد. به اين منظور، بايد بتوانيم وضعيت بخش‌هاي عادي را بهبود بخشيم. اگر بتوانيم استانداردهاي مراقبت را بالا ببريم مي‌توانيم مدت ماندن بيماران را در بخش مراقبت‌هاي ويژه كاهش دهيم.»