صفحه مهارت امروز ما كه به كمك رضا همتي، كار‌شناس برق تهيه شده و به شما كمك مي‌كند تا برخي كارهاي برقي ساده خانه‌تان را شخصا انجام بدهيد. سيم‌كشي كنيد، عيب كارتان را بيابيد و اگر توانستيد تجربه‌تان را در اختيار ديگران هم قرار دهيد.
اين ابزار‌ها را داشته باشيد
براي اينكه كارهاي برقي خانه را خودتان انجام بدهيد، لازم است بخشي از ابزارهاي اصلي اين كار را تهيه كنيد. براي انجام امور برقي معمول در خانه به يك انبردست، فازمتر، دم باريك و نوارچسب مخصوص برقكاري و دستكش پلاستيكي نياز داريد. اگر بتوانيد يك سيم‌چين، سيم لخت‌كن و يك اهم‌متر را هم به اين فهرست اضافه كنيد كارتان بهتر خواهد بود. ضمن اينكه براي سيم‌كشي داخلي به فنر مخصوص اين كار هم احتياج پيدا خواهيد كرد. فنرهاي سيم‌كشي در ابعاد ۵، ۱۰ و ۱۵متري وجود دارند و به‌نظر مي‌رسد همان ۱۰ متري كار شما را راه بيندازد. حالا بايد به اصلي‌ترين وجه برقكاري يعني شناخت جريان فاز و نول برسيد. در همه سيم‌كشي‌ها ۲ جريان فاز و نول باعث روشن شدن همه وسايل برقي مي‌شود. فاز سيمي است كه الكتريسيته يا همان برق در آن جريان دارد و با روشن شدن لامپ داخل فازمتر قابل شناسايي است اما سيم نول، هيچ علامت خاصي ندارد و خطري هم از جانب آن شما را تهديد نمي‌كند.
خودتان لامپ و پريز نصب كنيد
خيلي وقت‌ها پيش آمده كه بخواهيد براي انباري خانه‌تان و يا جايي كه نور كمتري دارد يك سيم‌كشي مختصر انجام دهيد. براي اين كار كافي است يك سيم فاز و يك سيم نول را از جعبه تقسيم برق و يا يك پريز بگيريد و آنها را تا محل موردنظر بكشيد. حالا شما بايد در محل جديديك كليد ايجاد كنيد تا بتوانيد جريان برق لامپ را هر زمان كه خواستيد روشن و خاموش كنيد. پس از نصب كليد، سيم فاز را وارد آن كرده و در جاي مربوطه نصب كنيد اما يادتان باشد كه سيم نول وارد آن نمي‌شود و مستقيما به پشت سرپيچ لامپ كشيده مي‌شود. حالا يك قطعه سيم براي انتقال جريان فاز از كليدبه سرپيچ لامپ نياز داريد تا كارتان تميز و مرتب به پايان برسد. گاهي اوقات هم پيش مي‌آيد كه در آشپزخانه، انباري و يا حياط خلوت خانه‌تان نياز به يك پريز برق داريد. كافي است دوباره سيم فاز و نول را از يكي از جعبه‌هاي برق خانه‌تان بگيريد و تا محل نصب پريز بياوريد. اين دفعه، هم سيم فاز و هم سيم نول را پشت پريز نصب كنيد.
خودتان عيب‌يابي كنيد
لامپ را مي‌زني و انتظار روشن شدنش را داري اما مي‌بيني اتفاقي نمي‌افتد و همچنان در تاريكي هستي! پيدا كردن ريشه مشكل در چنين شرايطي چندان مشكل نيست. پس از اينكه مطمئن شدي لامپ سالم است و سوخته نيست، سراغ بررسي كردن سرپيچ برويد. با دقت نگاه كنيد و ببينيد كه آيا سيم‌هاي فاز و نول در محل سرپيچ، قطعي ندارند و وصل هستند يا نه؟ براي پيدا كردن جريان برق هم از فازمتر بهره‌ببريد. اگر تا سرپيچ هم اشكالي وجود نداشت، در قدم بعد سراغ پريز برويد و ورودي و خروجي فاز و نول را آنجا نگاه كنيد. حالا و در قدم نهايي بايد سراغ جايي كه برق از آنجا تقسيم شده و به پريز رسيده برويد و اتصالات را بررسي كنيد. اگر در اين بخش هم مشكلي وجود نداشته باشد، احتمال اينكه يكي از سيم‌هاي فاز و نول در مسير جريان سوخته و يا قطع شده باشد زياد است. براي فهميدن اين جريان ابتدا از سيم فاز شروع كنيد و فازمتر را به جريان بزنيد، اگر روشن شد معلوم مي‌شود كه اشكال و يا قطعي در سيم نول است.
خودتان لوستر را نصب كنيد
در حال حاضر بيشتر لوستر‌ها به شكل ۲ پل در بازار يافت مي‌شود. نصب كليدهاي ۲ پل نسبت به كليدهاي تك پل كه تنها يك جريان فاز و يك جريان نول دارند كمي فني‌تر است و بايد دقت لازم را به خرج دهيد. كليدهاي ۲ پل معمولا براي وسايل روشنايي به‌كار مي‌روند كه همواره نياز نيست از همه ظرفيت آن استفاده شود. يادتان باشد، خود لوستر داراي ۳ سيم است كه دوتاي آنها به هم چسبيده‌اند و يكيشان جداست. ۲ سيم به هم چسبيده براي انتقال جريان فاز و سيم تكي براي نول است. حالا سيم فاز را بعد از عبور از فيوز به جعبه مي‌بريم و از آنجا به پيچ مشترك 2 پل كه معمولا قرمز رنگ است وصل مي‌كنيم. از ۲ پيچ غيرمشترك كليد، سيم‌هاي برگشت فاز را به ته ۲ سرپيچ وصل مي‌كنيم و سپس سرپيچ را از بدنه به‌طور مستقيم به نول متصل مي‌كنيم. در چنين حالتي با يكي از پل‌هاي كليد دوتايي، نيمي از لامپ‌ها و با زدن كليد ديگر همه لامپ‌هاي لوستر وصل مي‌شود. اگر جاي سيم‌ها را اشتباه زديد، نگران نباشيد، مي‌توانيد با 3-2 بار عوض كردن جاي سيم‌ها ترتيب آنها را به‌دست بياوريد.
خودتان تعويض كنيد
مهتابي‌ها ازجمله پركاربرد‌ترين وسايل روشنايي آفرين در خانه‌ها هستند اما آنها هم دچار مشكل مي‌شوند و شما را به دردسر مي‌اندازند. براي رفع مشكل مهتابي هم بايد قدم به قدم پيش برويد و مثل هميشه ابتدا از سالم بودن لامپ مهتابي اطمينان حاصل كنيد. مهتابي‌هاي سوخته پرش و قطع و وصلي دارند و يا ۲ سرشان سياه رنگ مي‌شود. اگر مهتابي سالم بود، به‌وجود جريان فاز و سالم بودن نول توجه كنيد. همچنين اين احتمال وجود دارد كه استارت مهتابي سوخته باشد. تعويض استارت هم كاري ساده است. كافي است آن را كمي به طرفين بپيچانيد تا از جايش دربيايد. بعد استارت سالم را به همين روش پيچاندن جا مي‌زنيد تا اصطلاحا در جاي خودش چفت شود. با پيگيري اين موارد مي‌توانيد مشكل روشن‌نشدن مهتابي را خيلي آسان رفع كنيد. البته اين امكان هم وجود دارد كه سيم برق شما دچار اشكال شده باشد و در اين صورت، طبق دستور عيب‌يابي كه در همين صفحه گفته شد عمل كنيد.
خودتان كولر را نصب كنيد
اگر پريز لوستر‌ها را به‌خاطر داشتن ۲ كليد، 2 پل مي‌خوانند كولر‌ها هم به‌دليل داشتن 3 كليد، به وسايل 3 پل معروف شده‌اند. براي نصب دقيق برق‌كشي كولرهاي آبي دقت و تجربه بيشتري نياز داريد. مهم‌ترين نكته در هنگام نصب كولر اين است كه به نقشه راهنماي نصب برق كولر كه معمولا در داخل وجود دارد توجه كنيد. در اين نقشه كه توسط شركت سازنده ارائه شده، شيوه آوردن برق و جريان فاز و نول و نصب هر يك به سوكت‌هاي آن، شرح داده شده است. كابل برق كولر نيز داراي ۴رشته سيم است كه هر يك از آنها بايد به يكي از سوكت‌هاي پشت كليد كولر و سوكت همنام خودش وصل شود.
اول ايمني بعد كار برقي
اگر چه انجام امور برقي خانه توسط خودتان لطف ديگري دارد اما فراموش نكنيد كه در اين كار دائما با خطر سرو كار خواهيد داشت. پس حفظ جوانب احتياط و رعايت برخي اصول كه در ذيل به آن اشاره مي‌شود الزامي به‌نظر مي‌رسد.
هرگز يك سيم لخت را بدون اينكه از پيش نسبت به آن اطلاع پيدا كرده باشيد لمس نكنيد. اگر همان سيم حاوي جريان فاز باشد مي‌تواند عواقب وخيمي براي شما به‌وجود آورد.
براي شناسايي وجود جريان فاز و يا نول، حتما و پيش از هر اقدامي از فازمتر استفاده كنيد. اين وسيله پركاربرد راهنماي شما در همه امور برقي خانه خواهد بود و سلامتي‌تان را تضمين مي‌كند.
در محيط‌هاي خيس و يا با دست و لباس‌هاي خيس سراغ برقكاري نرويد؛ چرا كه آب رساناست و مي‌تواند شما را دچار برق‌گرفتگي كند. در هنگام برقكاري در خانه نيز بهتر است از دمپايي و يا كفش لاستيكي كه هيچ‌گونه ميخ و يا فلزي در آن به‌كار نرفته باشد استفاده كنيد. در محيط‌هايي مثل حمام نيز ترجيحا از نصب پريز و كليد برق خودداري كنيد. استفاده از دستكش پلاستيكي در همه شرايط توصيه مي‌شود.
براي انجام برقكاري بهتر است، فيوز خانه را قطع كنيد تا هيچ‌گونه الكتريسيته در سيم‌ها جريان نداشته باشد. به‌ويژه هنگامي كه در حال تعويض لامپ‌ها و يا نصب لوستر هستيد، اين امكان وجود دارد كه شخصي ناخواسته كليد برق را بزند و اتفاق ناخوشايندي رخ بدهد.
اگر قصد دريل كاري و يا كوبيدن ميخ در خانه را داريد، اطمينان حاصل كنيد كه در همان محل سيم كشي برق وجود نداشته باشد؛ چرا كه علاوه بر احتمال برق‌گرفتگي و خطرات آن، ممكن است سيم‌هاي برق نيز دچار آسيب و پارگي شوند.
استفاده همزمان از چند وسيله برقي پرمصرف در ساعت‌هاي اوج بار، احتمال سوختن سيم‌كشي خانه را افزايش مي‌دهد. همچنين اگر در خانه‌اي كه عمر مفيد آن گذشته زندگي مي‌كنيد يا به تازگي به آنجا نقل مكان كرده‌ايد، نسبت به وضعيت سيم‌كشي آن اطمينان حاصل كنيد.
تمامي اتصالات سيم‌ها را با چسب نواري مخصوص بپوشانيد و هيچ سيمي را لخت نگذاريد. سيم لخت احتمال بروز برق‌گرفتگي و يا آتش‌سوزي را افزايش مي‌دهد.
اگر پريز‌ها را در ارتفاع پايين نصب مي‌كنيد، بهتر است براي هر كدام يك درپوش مناسب نيز داشته باشيد تا براي بچه‌ها مشكلي پيش نيايد.
در هنگام برقكاري از چهارپايه محكم، مناسب و چوبي استفاده كنيد.
از يك پريز برق براي چند وسيله برقي استفاده نكنيد و از كشيدن سيم از كف منزل يا زير فرش كه احتمال برخورد پاي افراد با آن وجود دارد خودداري كنيد.