همزمان با آخرین روزهای سال 2014 میلادی باز هم خبر رسید که یک فروند ایرباس 320 خطوط هوایی ایرآسیا با 162 سرنشین در مسیر اندونزی به سنگاپور گم شده است.
حادثه‌ای که در نوع خود دومین سانحه مرگبار 2014 است که در آب‌های هند و چین رخ می‌دهد. ماجرا وقتی بدتر می‌شود که بدانیم «ایرآسیا اندونزی» در حقیقت یکی از شرکت‌های اقماری مالزی به شمار می‌رود.
به این ترتیب سال 2014 بدترین سال تاریخ هوانوردی مالزی و یکی از بدترین سال‌های هوانوردی در آسیا بود. هرچند بدترین سال هوانوردی قرن بیستویکم به شمار نمی‌رود.
در سال 2014 شاهد کاهش قابل‌توجه تعداد سوانح هوایی نسبت به سال‌های پیش بودیم. حتی از نظر تلفات هوایی قرن بیستویکم هم هنوز سال 2000 با 1148 نفر تلفات نسبت به 2014 با 694 نفر تلفات پیش است.
تا پیش از حادثه پرواز QZ8501 تنها حادثه جدی ایرآسیا در ژانویه گذشته رخ داده بود. زمانی که یک ایرباس ۳۲۰ این شرکت هنگام فرود با نقص فنی مواجه شد.
هرچند این حادثه هیچ تلفاتی در بر نداشت. از این رو ایرآسیا تا به امروز هواپیمایی با کارنامه‌ا ی بدون تلفات شمرده می‌شد. پرواز ۸۵۰۱ این شرکت که همزمان با آخرین یکشنبه ۲۰۱۴ مفقود شد، در زمان حادثه در حال پرواز در فاصله 200 کیلومتری جنوب شرق جزیره بلیتونگ اندونزی بود.
ظاهرا به علت مواجه با جبهه هوای نامساعد خدمه درخواست افزایش ارتفاع پرواز تا ۳۲ هزار پایی را از کنترل پرواز می‌کنند. از این به بعد مسؤول کنترل ترافیک جواب نمی‌دهد. چهار دقیقه بعد هم هواپیما به کلی از صفحه رادار محو می‌شود.
تا زمان نگارش این خبر یعنی در فاصله ۴۸ ساعت پس از وقوع حادثه ظاهرا قطعاتی از بدنه هواپیما روی دریای جاوه در فاصله ۱۰۰۰ کیلومتری از منطقه مفقود شدن، هواپیما پیدا شده است.
تا زمان پیدا شدن جعبه سیاه نمی‌توان دلایل احتمالی سانحه را مد نظر قرار داد. با این حال شانس زیادی هست که بدی آب و هوا از جمله دلایل اصلی بروز حادثه باشد. در موردی مشابه مصادف با جولای ۲۰۱۴ هواپیمای دیگری هم پس از مواجهه با آب و هوای نامساعد به علت از دست دادن کنترل دچار سانحه شده بود.
- اوضاع آشفته
اولین سانحه هوایی مرگبار امسال وقتی رخ داد که یک بوئینگ 777 خطوط هوایی مالزی روی اقیانوس هند گم شد. از سرنوشت این هواپیما هنوز هیچ اطلاعاتی در دست نیست و جست‌وجوهای گسترده تیم‌های بین‌المللی هم تا به امروز نتیجه‌ای به همراه نداشته است.
سه ماه بعد یک بویینگ 777 دیگر روی اوکراین سرنگون شد. پرونده سرنگونی هواپیمای دوم که ظاهرا هدف موشک پدافند هوایی قرار گرفته بود، همچنان باز است.
اوکراین همچنان جدایی‌طلبان را عامل سرنگونی هواپیما می‌داند و روسیه دولت اوکراین را متهم می‌کند. سپس یک هواپیمای خطوط هوایی «ترنس» پیش از فرود در جزایر پنگو تایوان به زمین خورد و چند روز بعد هم حادثه دلخراش ایران140 اتفاق افتاد. در نهایت هم دو روز مانده به پایان 2014 هواپیمای خطوط هوایی ایر آسیا گم شد.
خطوط هوایی که تا پیش از این هیچ سانحه مرگباری در کارنامه خود نداشت.
همه این حوادث دست به دست هم دادند تا 2014 رسما به یکی از تراژیک‌ترین سال‌های صنعت هوانوردی برای آسیا بدل شود. صنعت هوانوردی هر سال چیزی حدود شش میلیارد دلار را صرف امنیت پرواز هواپیماهای مسافربری می‌کند.
هر روز در سراسر جهان، شاهد 100 هزار ساعت پرواز در روز هستیم و طبق گفته آمار تنها در سال 2013 بیش از سه میلیارد نفر با هواپیما مسافرت کرده بودند.
با در نظر گرفتن این آمار هنوز هم اگر به تصویر بزرگ نگاه کنیم نسبت به شیوه های دیگر حمل و نقل، پرواز به مراتب امنیت بیشتری دارد.
با این حال باید قبول کرد که 2015 سال سختی برای خطوط هوایی آسیایی و به‌خصوص خطوط هوایی منطقه هند و چین خواهد بود. به عنوان مثال فقط خطوط هوایی مالزی 20 درصد از ارزش سهام‌اش را فقط پس از سانحه اول از دست داد.
این در حالی است که پس از سانحه دوم با کاهش هفتگی 33 درصدی در فروش بلیت مواجه بود، به نحوي که بسیاری از پروازهایش با ظرفیت خالی انجام می‌شدند. این شرایط کم و بیش تاثیر خود را روی صنعت هوانوردی آسیای مرکزی تا شرق دور هم داشته، هرچند شاید شدت ماجرا قابل قیاس نباشد.
محمدحسين جهان پناه/منبع:همشهري‌دانستنيها