سال‌ها از تولدشان مي‌گذرد و هنوز سرسختانه به وظيفه‌اي كه به‌عهده گرفته‌اند عمل مي‌كنند؛ وظيفه نه چندان راحتي كه آنها را به كانون توجه تبديل كرده و باعث شده هر از‌گاهي به‌خاطر تلاش سارقان براي رمزگشايي و سرقت از آنها، اسمي از اين جعبه‌هاي فولادي سنگين در صفحه حوادث روزنامه‌ها برده شود. اگر شما هم جزو افرادي هستيد كه حفاظت از اسناد و اشياي باارزشي كه در خانه نگه مي‌داريد به يكي از دغدغه‌هاي اصلي‌تان تبديل شده و به تهيه گاوصندوق به‌عنوان راهي مطمئن و ايمن براي حفظ آنها فكر مي‌كنيد، اين گزارش را از دست ندهيد. در بازار فعلي گاوصندوق، اجناس توليد داخل رونق زيادي دارند ؛ قيمت مناسب‌ترشان نسبت به رقباي خارجي و كارنامه موفق‌شان در توليد مويد اين مسئله است.
- قبل از خريد
براي خريد گاوصندوق قبل از هرچيز به اين نكته‌ها توجه كنيد:
قرار است گاوصندوق را دقيقا در چه فضايي قرار دهيد؟ اين فاكتور رابطه مستقيمي با اندازه گاوصندوق انتخابي‌تان دارد. اگر گاوصندوق را براي استفاده خانگي مي‌خواهيد، بهتر است قبل از هرچيز به اينكه قرار است كجاي خانه شما ساكن شود توجه كنيد. براي اين كار خيلي‌ها اتاق خواب و داخل يكي از طبقه‌هاي كمدديواري را انتخاب مي‌كنند تا كسي در نگاه اول متوجه وجود گاوصندوق نشود. بعد از اينكه درباره مكان مناسب به نتيجه رسيديد بهتر است طول، عرض و ارتفاع اين فضا را اندازه بگيريد تا گاوصندوقي هم اندازه با اين فضا بخريد.
قرار است چه چيزهايي را در گاوصندوق قرار دهيد؟ پاسخ به اين سؤال هم يكي از فاكتورهاي خيلي مهم در انتخاب گاوصندوق است. بهتر است همين اول كار، تكليف‌تان را با خودتان روشن كنيد كه آيا براي نگهداري سكه، طلا، جواهر و زيورآلات گرانقيمت گاوصندوق مي‌خواهيد يا اينكه تصميم داريد اسناد و مداركي مثل سند خانه، سند ماشين، بنچاق‌ها، مدارك شناسايي، پاسپورت، سند ازدواج و... را هم در اين گاوصندوق قرار بدهيد. اگر تصميم به نگهداري از اسناد و مدارك هم داريد بايد گاوصندوقي را انتخاب كنيد كه فضاي داخلي بزرگ‌تري داشته باشد؛ فضايي كه بهتر است طبقه‌بندي شده باشد و به شما اين امكان را بدهد كه دسترسي راحت‌تري به مدارك داخل آن داشته باشيد.
چه رمزي براي شما مناسب است؟ باز كردن گاوصندوق‌ها كار راحتي نيست و البته نبايد هم باشد! براي انتخاب گاوصندوق بهتر است به اين نكته حتما توجه كنيد كه كار با چه رمزي براي شما راحت‌تر است. اگر خيلي اهل تكنولوژي هستيد و حوصله سروكله زدن با رمزهاي ديجيتال را داريد مي‌توانيد سراغ اين نوع گاوصندوق‌ها برويد اما فراموش نكنيد كه درصورت 3بار متوالي اشتباه وارد كردن رمز، دستگاه به‌مدت چند دقيقه از كار خواهد افتاد. اگر اهل تكنولوژي نيستيد بايد سراغ انواع قديمي ترشان برويد كه قفل‌هاي مكانيكي دارند. البته اين وسط گاوصندوق‌هاي اثرانگشتي هم مدتي است كه به بازار آمده‌اند و كار را راحت كرده‌اند.
براي جابه‌جايي و وزن سنگين آن فكري كرده‌ايد؟ بيشتر گاوصندوق‌ها براي اينكه راحت جابه‌جا نشوند و موارد ايمني و ضدسرقت بودن هم در آنها رعايت شده باشد، در وزن‌هايي بسيار بالا ساخته مي‌شوند. در مصارف خانگي كه احتمال جابه‌جايي آنها با اسباب‌كشي و... به‌طور متوسط هر يك سال يك‌بار وجود دارد، بايد به اين نكته هم دقت كنيد كه صرف‌نظر از قيمتي كه براي خريد آن مي‌پردازيد، بايد قيمت جداگانه‌اي براي حمل و بالابردنش در طبقات ساختمان پرداخت كنيد؛ به‌طور متوسط طبقه‌اي 10هزار تومان براي گاوصندوق‌هاي زير 125كيلو.
- بعد از خريد
استفاده درست از گاوصندوق مهم‌تر از خريد آن است.
گاوصندوق محل نگهداري اسناد، مدارك و اشياي باارزش شماست؛ پس دليلي وجود ندارد كه بقيه از وجود آن در خانه شما مطلع باشند. تا جايي كه امكان دارد آن را در محلي دور از چشم ديگران بگذاريد. بعضي وقت‌ها ديدن گاوصندوق مي‌تواند دست و دل بعضي‌ها را بلرزاند!
رمز گاوصندوق يكي از آن رمزهاي مهمي است كه هميشه بايد در خاطر داشته باشيد. تمام گاوصندوق‌ها با رمزهاي پيش فرض و آزمايشي به فروش مي‌رسند و نكته همين جاست كه خيلي‌ها اين رمزهاي كارخانه‌اي را تغيير نمي‌دهند؛ گاوصندوق را همانطور كه خريده‌اند استفاده مي‌كنند و اين يعني دادن يك امتياز ويژه به سارقان. اگر تغيير رمز را انجام داديد و احساس مي‌كنيد كه ممكن است آن را فراموش كنيد، مي‌توانيد آن را در گوشه‌اي يادداشت كنيد اما لطفا هيچ‌وقت رمز را نزديك محل نگهداري گاوصندوق قرار ندهيد.
- وقت خريد
گاوصندوق‌ها مدت‌هاست كه به كابوس جماعت دزد و سارق تبديل شده اند؛ سيستم مكانيكي خاصي كه داخل آنها تعبيه شده طوري است كه اگر كسي بخواهد در را به روش‌هاي غيرمتعارف بازكند فعال شده و مانع از باز شدن در صندوق مي‌شود. در انواع پيشرفته‌تر، اين گاوصندوق‌ها مجهز به دزدگير هشداردهنده هستند كه درصورت ايجاد شوك يا جا به جايي يا هرگونه ضربه به صدا در مي‌آيند.
رتبه حريق:
به‌طور ويژه براي مقابله با آتش و حفاظت از مدارك، اسناد و اشياي باارزش شما در مقابل ساخته شده‌اند اما نقطه ضعف بزرگي دارند؛ از شر سارقان حرفه‌اي در امان نيستند! البته بهتر است بدانيد كه محتويات گاوصندوق‌ها بيشتر بر اثر آتش‌سوزي از بين مي‌روند تا سرقت! پس انتخاب گاوصندوقي كه از نظر آتش‌سوزي و تحمل گرما ايمن باشد يكي از نكته‌هايي است كه هنگام خريد حتما بايد به آن دقت كنيد.
Hr ½: مقامت در مقابل آتش به‌مدت 30دقيقه با دماي خارجي 1500درجه سانتي گراد
1Hr: مقاومت در مقابل آتش به‌مدت يك ساعت با دماي خارجي 1700درجه سانتي گراد
+1Hr: مقاومت در مقابل آتش به‌مدت يك ساعت و گذراندن تست سقوط از ارتفاع 9متري
2Hr: مقاومت در مقابل آتش به‌مدت 2 ساعت با دماي خارجي 1850درجه سانتي گراد
+2Hr: مقاومت در مقابل آتش به‌مدت 2 ساعت و گذراندن تست سقوط روي سنگ از ارتفاع 9متر
گاوصندوق‌هاي تركيبي: همانطور كه از اسمشان پيداست تركيبي از 2 گاوصندوق هستند؛ هم در مقابل دزدان و هم در مقابل آتش به خوبي كار مي‌كنند. لايه خارجي اين گاوصندوق‌ها از آهن و لايه داخلي‌شان از نوع خاصي كامپوزيت ساخته شده تا در مقابل هر دو عامل مقاوم باشد.
رتبه سرقت:
B1 : سطح پايين امنيتي
B2 : سطح متوسط امنيتي
B3 : سطح ضدسرقت
TL-15(تست شده به‌مدت 15دقيقه): در مقابل انواع ابزار مانند دريل و اره مقاومت كرده است.
TL-30(تست شده به‌مدت 30دقيقه): در مقابل انواع ابزار مانند دريل، سرعت زياد و اره مقاومت كرده است.
TL-30* 6(تست شده به‌مدت 30دقيقه): در مقابل انواع ابزار از هر 6جهت مقاومت كرده است.
TRTL-30(تست شده به‌مدت 30دقيقه): در مقابل انواع لوازم و وسايل پيشرفته سرقت مقاومت كرده است.
رتبه ايمني:
در شناسنامه بيشتر گاوصندوق‌ها رتبه ايمني آنها عنوان شده است؛ از اين نظر گاوصندوق‌ها بايد 2 رتبه ايمني را رعايت كرده باشند؛ رتبه سرقت و رتبه حريق. همين مسئله باعث شده كه به 3 گروه ضدسرقت، ضد‌حريق و تركيبي (ضد‌حريق و سرقت) تقسيم شوند.
- از آتش گذشته...
185سال از عمر نخستين گاوصندوق‌هاي دنيا مي‌گذرد؛ گاوصندوق‌هايي كه برخلاف نواده‌هاي امروزي‌شان ايمني و استانداردهاي لازم براي مقابله با سرقت و حريق را نداشتند و خيلي وقت‌ها قرباني سارقان نقابدار و آتش‌سوزي‌هاي ويران‌كننده مي‌شدند. اما بعد از گذشت اين همه سال دست اندركاران ساخت گاوصندوق بعد از كلي آزمون و خطا حالا به استانداردهايي رسيده‌اند كه با رعايتش مي‌توانند حفاظت از اشيا و اسناد و مدارك باارزش شما را تضمين كنند؛ عاملي كه باعث شده امروزه در هرخانه‌اي تقريبا يك گاوصندوق كوچك و جمع و جور پيدا شود؛ گاوصندوقي كه شايد نسبت به اجدادش شكل و شمايل كوچك‌تري پيدا كرده باشد اما در انجام وظيفه چيزي كم نمي‌گذارد. مخصوصا اگر خريدار هنگام انتخاب و خريد به فاكتورهايي دقت كرده باشد كه آنها را به محافظان هميشگي تبديل مي‌كنند.