سعيد نمكي با اشاره به كمبود نيروي محيطباني، از هوشمندشدن زيستگاههاي حياتوحش خبر داد و گفت كه يكي از برنامههاي سازمان در زمينه حفاظت از زيستگاههاي حياتوحش هوشمند كردن آنهاست كه در برنامه ششم توسعه بهصورت پايلوت دنبال خواهد شد. وي به ايرنا گفته است: در حال حاضر، زيستگاهها به روش سنتي اداره ميشوند كه براساس اين طرح قرار است سالانه 2 تا 3 زيستگاه هوشمند شود. سعيد نمكي كه دكتري داروسازي و دكتري تخصصي ايمونولوژي دارد با حكم معصومه ابتكار به عضويت گروه مشورتي رياست سازمان حفاظت محيطزيست منصوب شد. اين عضو گروه مشورتي سازمان محيطزيست، چندي رياست شورايعالي كانون شكار و دوستداران طبيعت ايران را برعهده داشته است، اكنون در مقام مشاور ابتكار ميگويد كه اداره سنتي زيستگاهها موجب بروز تنش زياد بين اهالي و محيطبانان ميشود كه قطعا هوشمند شدن تاحد زيادي از اين تنش ميكاهد.
- افزايش تلفات حياتوحش
نمكي در حالي هوشمندشدن زيستگاهها را راهكاري براي كاهش تنش بين اهالي و محيطبانان عنوان ميكند كه هنوز سازمان حفاظت محيطزيست نتوانسته است مناقشه بين طرفداران شكار و مخالفان آن را سامان دهد و در نتيجه هرروز بر تلفات حياتوحش افزوده ميشود، بهطوري كه دامنه شكار غيرمجاز فراتر از علفخواران حياتوحش، گونههاي گوشتخوار و در معرض انقراض را نيز در بر گرفته است، بهطوري كه از ابتداي سالجاري تاكنون فقط 20 قلاده خرس تلف شدهاند.
سال گذشته نيز تنها 16قلاده پلنگ تلف شدند. هرچند شماري از اين تلفات ناشي از برخورد حيوانات با خودروهاي عبوري گزارش شده است اما آنچه مسلم است شكارچيان غيرمجاز در نابودي حياتوحش سهم قابل توجهي داشتهاند و همچنان يكي از عوامل اصلي تهديدكننده حياتوحش محسوب ميشوند؛ تهديدي كه مقابله با آن، به راهكاري فراتر از هوشمندكردن زيستگاهها نياز دارد.
درعين حال نمكي با بيان اينكه در حال حاضر تمام فعاليتهاي مرتبط با حياتوحش از سرشماري وحوش تا مقابله با متخلفان و دستاندازان به حريم حفاظتشده به شيوه سنتي انجام ميشود، گفت: تجهيز محيطبانيها به سيستمهاي هوشمند و تجهيزات پيشرفته جزو برنامههاي سازمان حفاظت محيطزيست است.
آنطور كه اين مشاور رئيس سازمان حفاظت محيطزيست ميگويد 10درصد از مساحت كشور جزو مناطق حفاظتشده و در اختيار سازمان حفاظت محيطزيست است كه افزايش آن به ميزان 17درصد جزو برنامههاي سازمان است، اين در حالي است كه سازمان براي حفاظت از همان 10درصد نيز مشكل دارد زيرا هم تجهيزات فرسوده و هم تعداد محيطبانان نسبت به وسعت مناطق كم است.
وي تأكيد كرد: يكي از موضوعاتي كه در راستاي حفاظت از مناطق تحت مديريت سازمان محيطزيست بايد به آن توجه شود مشاركت بخش خصوصي در اين زمينه است زيرا بدون توجه به اين موضوع به توسعه پايدار دست نخواهيم يافت.
وي افزود: البته بايد به اين نكته توجه كرد كه تعداد محيطبان نسبت به منطقه متفاوت است. بهعنوان مثال در منطقه خارتوران (سمنان - شاهرود) كه دشت است يك محيطبان ميتواند 10هزار هكتار را پوشش دهد زيرا ديد منطقه وسيع است اما منطقهاي مانند ديلمان (شمال) كه داراي جنگل و تپه است يك محيطبان براي اين ميزان جوابگو نخواهد بود.
نمكي تأكيد كرد: بر اين اساس استانداردهاي محيطباني و مناطق حفاظت شده بايد بازنگري شوند زيرا ممكن است يك منطقه بهعلت شرايط جغرافيايي در هر هزار هكتار به يك محيطبان نياز داشته باشد.
وي افزود: اكنون يكي از مشكلات اساسي سازمان محيطزيست كمبود اعتبار براي تجهيز مناطق است زيرا بيشتر امكانات محيطبانيها و پاسگاههاي مناطق حفاظت شده، فرسوده و از رده خارج هستند، اين درحالي است كه بيشتر متخلفان و متجاوزان به حريم طبيعت با آخرين امكانات و تجهيزات موتوري وارد مناطق ميشوند.