سود بلدرچین؛ حداقل ۳۰ درصد

• چرا بلدرچين؟

وحشي و جان سخت است!
اولين سؤال در زمينه پرورش بلدرچين اين است كه چرا اصلا بايد به سراغ بلدرچين رفت كه كل وزن بدنش به اندازه يك ران مرغ هم نيست؟ خب اگر دنبال پرورش طيور هستيم، چرا سراغ پرورش مرغ نرويم؟ جعفر پناهي كه مديريت يك مزرعه موفق پرورش بلدرچين را در شهرستان پاكدشت برعهده دارد، در اين‌باره چند دليل دارد؛ « اول اينكه بلدرچين، در اصل يك پرنده وحشي است كه نسبت به مرغ كه يك حيوان نازپرورده انسان است، خيلي‌خيلي مقاوم‌تر است. حتي خيلي از پرورش‌دهندگان بلدرچين، هيچ‌گونه واكسني هم به جوجه‌ها تزريق نمي‌كنند و هيچ دارويي هم به اين پرنده نمي‌دهند، درحالي‌كه جوجه مرغ از همان روزهاي اول به‌دليل گستردگي بيماري‌هايش نياز به واكسن و دارو دارد. ضمن آنكه اين گستردگي بيماري‌ها، باعث شده كه پرورش مرغ بسيار تخصصي بوده و سال‌ها تجربه بخواهد اما پرورش بلدرچين بسيار ساده‌تر است. دومين دليل، قيمت بلدرچين است كه تا حدود 3 برابر قيمت مرغ مي‌رسد و بازار نسبتا خوبي هم دارد. سومين دليل هم آن است كه اين پرنده در مقايسه با مرغ، جا و امكانات بسيار كمتري نياز دارد، به‌عنوان مثال گفته مي‌شود كه در هر مترمربع، 10قطعه مرغ را مي‌توان پرورش داد درحالي‌كه در مورد بلدرچين اين تعداد به 30قطعه مي‌رسد». دليل ديگري كه آقاي پناهي به آن اشاره مي‌كند، زود بازده بودن پرورش بلدرچين است، دوره پرورش بلدرچين خيلي خيلي كوتاه است و خيلي زود پولتان نقد مي‌شود و در يك دوره 42يا 43روزه مي‌توانيد پولتان را از نزديك ببينيد. به اينها اضافه كنيد، دوره كوتاه جوجه‌كشي(15تا 16روز) و رشد سريع و بلوغ زودرس(35روزگي)، ميزان تخمگذاري بالا(بلدرچين در42 روزگي تخمگذاري مي‌كند، درحالي‌كه در مورد مرغ حداقل 6‌ماه طول مي‌كشد).

• مراحل كار

تا 250گرم
پناهي مي‌گويد مهم‌ترين مسئله براي شروع پرورش بلدرچين، داشتن يك مكان سرپوشيده تميز و مناسب است؛ « بايد حداقل 400متر مكان سرپوشيده داشته باشيد تا بتوانيد 12هزار بلدرچين را در آنجا نگهداري كنيد. كمتر از اين فضا و تعداد بلدرچين، به‌عنوان يك كار اقتصادي تمام وقت، توجيه‌پذير نيست». اگر قصد انجام اين كار را داريد، پيشنهاد ما اين است كه يا از مكاني كه خودتان از قبل داريد استفاده كنيد يا آنكه آن را براي مدتي اجاره كنيد تا ببينيد كه آيا اصلا به اين كار علاقه داريد يا نه و در همان مرحله اول جوگير نشويد كه براي خريد مكان اقدام كنيد. طبيعي است كه اين مكان بايد داراي آب تميز و گاز و برق هم باشد، كف آن هم بايد قابل شست‌وشو باشد تا بتوان راحت‌تر آن را تميز و ضدعفوني كرد.

پرنده در قفس
بعد از آن نوبت مي‌رسد به تهيه قفس‌ها، قفس‌ها را هم مي‌توان به 2 صورت تهيه كرد؛ اول اينكه خودتان دست به‌كار شويد و بعد از آنكه به چند مزرعه پرورش بلدرچين سر زديد يا آنكه در نمايشگاه‌ها، قفس‌هاي مخصوص بلدرچين‌ها را ديديد، از آنها كپي‌برداري كنيد و بسازيد. روش دوم هم اين است كه قفس‌ها را از شركت‌هايي كه آنها را مي‌سازند خريداري كنيد.

جوجه‌ها را بشمار
حالا نوبت مي‌رسد به تهيه جوجه بلدرچين كه آنها را بايد از مراكز معتبرخريداري كنيد. جوجه بلدرچين‌ها خيلي حساس هستند، بنابراين بايد با دقت حمل شوند. در چند روز اول انتقال، تلفات جوجه‌ها بالاست و به همين دليل بايد حواستان به آنها باشد تا آنها مخصوصا از سرماخوردگي در امان بمانند.

انواع محصول
پناهي مي‌گويد كه اين شغل درصورتي فعاليت اقتصادي مناسبي است كه توامان باشد. بايد بتوانيد بعد از مدتي خودتان جوجه توليد كنيد و بعد هم آنها را پرورش بدهيد و در مراحل بعدي بتوانيد مجوزهاي مربوط به كشتار را هم بگيريد و اگر بتوانيد بسته‌بندي هم بكنيد كه ديگر واقعا كار اقتصادي خوبي را شروع كرده‌ايد. او طبق اين دستورالعمل، در مزرعه‌اش چندين سالن پرورش بلدرچين گوشتي دارد و در آنجا جوجه‌هايي را توسط دستگاه جوجه‌كشي توليد كرده و پرورش مي‌دهد. وقتي نرها به وزن مناسب رسيدند راهي كشتارگاه مي‌شوند و ماده‌ها هم يا براي توليد تخم‌هاي نطفه‌دار به سالن مولدها فرستاده مي‌شوند يا آنكه در سالن ديگري براي توليد تخم بلدرچين پرورش داده مي‌شوند.

تولد جوجه ها
در سالن مولدها، تخم‌هاي نطفه‌دار براي تكثير، توليد مي‌شوند. در طبيعت، يك نر و يك ماده با هم جفت شده و تخم‌هاي نطفه‌دار توليد مي‌كنند اما در سالن‌هاي پرورش بلدرچين، به ازاي هر 3قطعه بلدرچين ماده، يك قطعه نر نگهداري مي‌شود؛ چون قفس محدود است و تعداد نرها زياد. تخم‌ها براي چند روز در دماي 16تا 18درجه نگهداري مي‌شوند و وقتي تعدادشان به اندازه كافي رسيد، در داخل دستگاه جوجه‌كشي قرار داده شده و بعد از 15تا 17روز، جوجه بلدرچين‌ها چشم به دنيا مي‌گشايند.

سالن مخصوص
ماده‌هاي تخمگذار، در يك سالن مخصوص هستند. فوت كوزه‌گري در اين سالن، تنظيم ميزان نور است كه مي‌تواند به سوددهي بيشتر اين كار كمك كند؛ «براي توليد بلدرچين‌هاي گوشتي، چراغ‌هاي سالن دائما روشن است تا پرنده‌ها دائما دان بخورند و چاق و چاق‌تر بشوند اما در مورد بلدرچين‌هاي تخمگذار، ميزان نوردهي سالن بسيار كمتر است تا پرنده غذاي كمتري مصرف كند، در اين شرايط جيره غذايي‌اي كه در اختيار پرنده قرار مي‌گيرد تقريبا 30گرم در روز است. با اين مقدار جيره غذايي، قيمت هر تخم بلدرچين تقريبا 2 برابر قيمت غذايي است كه مصرف مي‌كند. به اين ترتيب پرورش بلدرچين‌هاي تخمگذار كه تقريبا بعد از يك‌ماه و نيم از هنگام تولدشان، شروع به تخمگذاري مي‌كنند كاري سودآور است. اين زمان در مورد مرغ بيش از 6‌ماه است.

هزينه ‌ها
هر جوجه بلدرچيني كه براي استفاده گوشتي پرورش داده مي‌شود، براساس آنچه در منابع علمي ذكر شده بين 730تا 750گرم غذا مصرف مي‌كند اما با توجه به ريخت و پاشي كه مي‌شود، خوراك آن را طي دوره رشدش بايد 800گرم درنظر گرفت. در حال حاضر مي‌توانيد اين دان‌بلدرچين را كيلويي 1500تومان حساب كنيد (يعني هر بلدرچين 1200تومان دان مصرف مي‌كند) جوجه‌ها اين خوراك را طي 42روز مصرف مي‌كنند و وزنشان تقريبا مي‌رسد به 240تا 250گرم و بعد از اين زمان است كه بيشتر نرها راهي كشتارگاه مي‌شوند و مي‌رسند به آخر خط زندگي.

15روز سختي
جوجه بلدرچين يك روزه تا 15روزه، نگهداري‌اش سخت است. در روزهاي ابتدايي، دماي سالن بايد دقيقا تنظيم شود كه 5/37درجه باشد. در اين زمان، به‌خاطر آنكه جوجه بلدرچين خيلي كوچك است، در ظرف‌هاي خيلي كوچك- به اندازه نعلبكي- آب و غذا به‌صورت دستي برايش ريخته مي‌شود. هر چند ساعت يك‌بار اين ظرف‌ها بايد پر شود، در روز حداقل 6بار. بعد از گذشت چند هفته، چون هم جوجه‌ها مقاوم شده‌اند و هم قدشان به آبخوري و دان‌خوري‌هاي اتوماتيك مي‌رسد، ديگر مراقبت به آن سفت و سختي قبل نيست و هر بار كه آب يا غذا ريخته شود حداقل براي يك روز بلدرچين‌ها كافي است. بعد از 2‌هفته، دما به‌تدريج و به آهستگي بايد كم شود تا زماني كه نهايتا به 22تا 24درجه مي‌رسد.

• سرمايه و سود

خريد اول:
جوجه بلدرچين
جوجه بلدرچين بر حسب نوع و شركتي كه جوجه را توليد مي‌كند و مسافتي كه تا محل مزرعه شما بايد طي شود قيمتش متفاوت است اما شما در حال حاضر روي 300تومان حساب كنيد. اگر خودتان جوجه‌كشي كنيد تقريبا نصف اين قيمت درمي‌آيد. 800گرم هم دان را حساب كنيد كه مي‌شود تقريبا 1200تومان. اين دو تا فعلا هزينه‌هايي هستند كه همه بايد بپردازند كه مي‌شود به‌عبارتي 1500تومان . 10درصد از كل جوجه‌ها را هم بايد به‌عنوان تلفات معمول و عادي درنظر بگيريد و قيمت آنها را هم روي بقيه سرشكن كنيد. اگرچه جوجه‌ها 42روزه آماده كشتار مي‌شوند اما با زماني كه براي شست‌وشو و ضدعفوني سالن‌ها اختصاص داده مي‌شود، بايد 50روز را درنظر گرفت و سودي را كه به‌دست مي‌آوريد بايد تقسيم بر اين تعداد روز كنيد و ببينيد كه ماهي چقدر برايتان سود مي‌كند.

بلدرچين‌ها را وقتي كه به وزن 240يا 250گرم رسيدند به چند حالت مي‌فروشند؛ اول زنده‌فروشي است كه در اين حالت، بلدرچين‌ها را دانه‌اي مي‌فروشند. در حال حاضر هر بلدرچين بين 2000تا 2500تومان فروخته مي‌شود. البته ماده‌ها هم اگر جدا شوند تا 2800تومان قيمت مي‌خورند. اما اگر بلدرچين‌ها را براي كشتار بفروشند كه به‌صورت عمده- با پر- الان كيلويي 8هزار تا 8500تومان قيمت‌گذاري مي‌شود و كشتار شده هم بين 11 هزار و 200 تا 11هزار و 700تومان.