با همه پیشرفتهایی که در علم پزشکی صورت گرفته، تقریبا سه دهه از آخرین باری که یک آنتیبیوتیک جدید کشف و در درمان بیماریها به کار گرفته شد، میگذرد.
اما یک مطالعه تازه که در نشریه «Nature» منتشر شده خبر از تحولی بزرگ در زمینه تولید آنتیبیوتیک میدهد.
بیشتر آنتیبیوتیکهای رایج در دهه 50 و 60 میلادی کشف شدند و آخرین بار در سال 1987 بود که یک آنتیبیوتیک جدید و موثر وارد بازار شد.
اما حالا محققان آمريکایی با شیوه جدید کشت باکتری، موفق به تولید 25 آنتیبیوتیک جدید شدهاند که به خصوص یکی از آنها بسیار موثر توصیف شده است.
پژوهشگران دانشگاه «نورث ایسترن» شهر بوستون به سرپرستی پروفسور کیم لوئیس به سراغ خاک رفتند، جایی که منشاء تقریبا بیشتر آنتیبیوتیکهاست.
خاک سرشار از انواع میکروبهاست، اما در آزمایشگاه فقط یک درصد آنها را میتوان کشت داد. با این حال محققان برای شروع کارشان خاک باغچه حیاط یکی از همکارانشان را انتخاب کرده و باکتریهای آن را جدا کردند.
سپس برای هر باکتری به صورت جداگانه زیستگاهی طراحی کرده وکل زیستگاهها را زیر خاک دفن کردند. زیستگاهی که آنها ساختند طوری بود که به ترکیبات شیمیایی خاک اجازه ورود به زیستگاه را میداد، اما باکتریها را داخل آن ثابت نگاه میداشت.
این شیوه به محققان کمک کرد حداقل بتوانند نیمی از باکتریهای موجود در خاک را کشت بدهند. بعد از پایان کشت، مواد شیمیایی تولید شده توسط این باکتریها مورد آزمایش قرار گرفتند تا خواص ضدمیکروبی آنها کشف شود.
آزمایشها منجر به تولید 25 آنتیبیوتیک شدند که یکی از آنها به نام «تیکسو باکتین» بسیار امیدوارکننده بودهاست. پرفسور لوئیس میگوید:«این کشف نشان میدهد باکتریهای آزمایش نشده ویژگیهایی دارند که قبلا نمیدانستیم و منبعی تازه برای تولید آنتیبیوتیکهای تازه به شمار میروند.»
نتایج آزمایشهای اولیه نشان میدهد؛ تیکسوباکتین برای باکتریها کشنده است، اما به بافتهای بدن آسیب نمیرساند. این آنتیبیوتیک باعث درمان موفقیتآميز موشهای آلوده به یک باکتری مقاوم شدهاند و حالا باید وارد مرحله آزمایشهای انسانی شوند. اما تیکسوباکتین ویژگی خاصی دارد که مقاومت در برابر آن را برای باکتریها دشوار میکند.
این آنتیبیوتیک نوعی چربی را از بین میبرد که برای ساخت غشاء سلولی باکتری ضروری است و این مسأله مقاومت در برابر آن را مشکل خواهد کرد. پروفسور لوئیس گفت: «حالا یک آنتیبیوتیک داریم که اساسا نمیشود در برابرش مقاومت کرد.
این چیزی است که قبلا ندیدهایم. این آنتیبیوتیک چند حقه مختلف و مستقل دارد که امکان ایجاد مقاومت را به حداقل میرساند.» محققان میگویند این آنتیبیوتیک میتواند معادلات پزشکی را عوض کند.
هزینه بر بودن تحقیق و تولید آنتیبیوتیک در مقابل استفاده نه چندان رایج آنها، باعث عدم علاقه مندی شرکتهای داروسازی به سرمایهگذاری در این زمینه و وقفهای طولانی در دست یابی به آنتیبیوتیکهای جديد شده بود.
اما مقاومت آنتیبیوتیکی در سالهای اخیر که باعث مرگ در اثر عفونتهای ساده شد، دوباره شعله تحقیقات روی تولید آنتیبیوتیکهای جدید را روشن کرده است.
منبع:همشهريدانستنيها