قضیه این است که محققان با استفاده از تصویربرداری ام.آر.آی از مغز ۱۰فوتبالیست و ۱۰مرد جوان دیگر که هرگز فوتبال بازی نکرده بودند به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد ماده خاکستری مغز این افراد نسبت به افراد عادی کاهش یافته است. ماده خاکستری قسمتی از بافت مغز است که فکر کردن و حافظه را کنترل می‌کند.
با این حال، مطالعات در مورد تاثیر انواع ورزش‌ها، بخصوص ورزش پرطرفداری مثل فوتبال بر افراد هنوز بسیار محدود است. به عبارت ساده‌تر، گذشته از آسیب‌های مفصلی، هنوز دقیقا مشخص نیست فوتبال چه بلاهایی ممکن است سر جسم و روان فوتبالیست‌ها بیاورد.
همان‌طور که معلوم نیست چه اثرات مثبت غیر قابل تصوری می‌تواند بر روان طرفدارانش داشته باشد. به این ترتیب است که تاثیر فوتبال بر سلامت را می‌توان در سه زمینه بررسی کرد.
2 سال قبل نتایج یکی از معدود مطالعات در مورد تاثیر فوتبال بر روان فوتبالیست‌ها و طرفداران فوتبال، نشان داد که فوتبال حتی به خوددارترین مردان کمک می کند جنبه‌های عاطفی شخصیت خود را به نمایش بگذارند. در این نظرسنجی که بنیاد بهداشت روان انگلیس آن را انجام داده بود، دو سوم مردان گفته‌بودند فوتبال به آنها کمک می کند در احساسات خود راحت تر با دیگر مردها شریک شوند.
76 درصد از 500 مردی که در این نظرسنجی اینترنتی شرکت کردند گفتند از اینکه هنگام تماشای بازی، دوستان خود را بغل کنند خجالت نمی کشند. هرچند اکثر مردان اذعان کردند که در جریان بازی عصبانی می شوند، 75 درصد گفتند هرگز به خاطر یک بازی گریه نکرده‌اند. البته در مقابل، 27 درصد گفتند برای تماشای یک بازی از زیر کار در خواهند رفت و 86 درصد هم گفتند ترجیح می دهند به جای تماشای بازی انگلستان در فینال، سر تولد نخستین فرزندشان حاضر باشند.
70 درصد مردان هم گفتند معتقدند فوتبال بازی کردن بهتر از فوتبال تماشا کردن است و 34 درصد گفتند برگزاری این مسابقات آنها را تشویق می کند بیشتر فوتبال بازی کنند.
به اعتقاد پژوهشگرانی که این مطالعه را انجام دادند، فوتبال تاثیر مثبتی بر سلامت روانی مردم دارد، چراکه فوتبال موضوعی حاضر و آماده برای محاوره فراهم می کند و حرف زدن درباره نحوه آرایش تیم‌ها، استراتژی و مهارت بازیکنان موضوع‌های جالبی برای بحث و اظهار نظر هستند.
این مطالعه، احتمالا مهم‌ترین مطالعه‌ای است که در سال‌های اخیر در مورد تاثیر فوتبال بر سلامت افراد انجام شده است. اما مطالعه اخیر که این هم در نوع خودش جالب توجه است، کم شدن نسبی حجم ماده خاکستری مغز و کاسته شدن تراکم آن را نشان می‌دهد که هنوز تاثیرات آن بررسی نشده، اما به گفته محققان، مطالعات قبلی نشان داده احتمال بروز مشکلات در زمینه حافظه و دقت، در فوتبالیست‌های حرفهای و در سنین دانشجویی، نسبت به افرادی که هرگز فوتبال بازی نکرده‌اند بیشتر است.
جان آدامز و همکارانش در دانشکده پزشکی دانشگاه سین‌سیناتی در اوهایو در مجله بالینی پزشکی ورزش گزارش دادند، در بازیکنانی که در این مطالعه شرکت کرده بودند کاهش ماده خاکستری مغز در قشر گیجگاهی قدامی‌دیده شد که با اثرات ناشی از ضربات مکرر به قسمت جلوی سر منطبق است. گذشته از اینکه مانند بسیاری از ورزش‌های دیگر، فوتبالیست‌ها نیز با خطر ضربه مغزی ناشی از برخورد سر بازیکنان به یکدیگر و یا برخورد سر آنها به زمین روبرو هستند.
حداقل نتیجه‌ای که از این مطالعه گرفته می‌شود این است که با وجود اینکه یافته‌های حاصل از این مطالعه ابتدایی هستند اما به هرحال فوتبال «یک ورزش کاملا بی‌خطر» نیست. این مطالعه در شماره ژوئیه ۲۰۰۷مجله بالینی پزشکی ورزش منتشر شده است.
فوتبال و دویدن
اگر از طرفداران فوتبال هستید و می‌خواهید فریاد بزنید که این مطالعات بدبینانه در مورد تاثیرات منفی این ورزش، در مقایسه با فواید فعالیت جسمی‌که یک بازیکن فوتبال انجام می‌دهد قابل چشم‌پوشی است، باید گفت که این حرف درستی است. فیزیولوژیست‌های ورزشی می‌گویند فوتبال یک ورزش مفید است ولی فوایدش دقیقا مشابه یک دویدن ساده است!
بررسی‌ها نشان داده‌اند که در فوتبالیست‌های حرفهای، میزان کار انجام شده (بر اساس حداکثر اکسیژن مصرفی) یک بازیکن خط میانی و یا خط حمله، با یک دونده ماراتن برابری می‌کند. بنابراین انجام یک مسابقه کامل فوتبال، به سطح بالایی از سلامت سیستم هوارسان نیاز دارد.
معنای این حرف آن است که بازیکنان اگر می‌خواهند که بازی را بدون آنکه خیلی خسته شوند به پایان برسانند، باید یک اساس و پایه هوارسان خوب داشته باشند. علاوه بر این در مسابقه فوتبال انواع و اقسام دویدن‌های سریع ناگهانی و دویدن‌های آهسته، تغییرات در مسیر و زاویه دویدن و نیز دویدن رو به عقب وجود دارد که نتیجه آن، یک افزایش اضافی در مصرف انرژی در حین انجام این ورزش است.
این وضعیت در کنار افزایش ناگهانی سرعت دویدن، نظیر زمانی که بازیکن خیلی سریع به دنبال توپ می‌دود، سیستم‌های مصرف انرژی غیرهوارسان سیستم‌هایی که بدون اکسیژن کار می‌کنند را نیز به‌کار می‌گیرد.
استفاده از سیستم غیرهوارسان به شدت باعث خستگی می‌شود و اگر بازیکنی مدتی استراحت نکند، ادامه مسابقه برای او بسیار دشوار خواهد بود.
بنابراین اگر یک فوتبالیست هستید و می‌خواهید همواره در یک سطح و با کیفیت بالا بازی کنید، باید در تمام طول سال و حتی در تعطیلی بین فصل از تمرین کردن غافل نشوید.البته انرژی مصرفی یک بازیکن فوتبال در طول یک مسابقه، رابطه محکمی‌با پست بازی او دارد. نتایج یک تحقیق در مورد مسافتی که فوتبالیست‌های حرفهای در طول یک مسابقه فوتبال طی می‌کنند، نشان داد دروازه‌بان‌ها در طول مسابقه تنها در حدود 4 کیلومتر راه می‌روند! درحالی‌که مسافت پیموده شود در طول مسابقه برای یک‌هافبک 10 کیلومتر است.
گذشته از عوارضی که یک فوتبالیست حرفهای ممکن است دچارش شود، فوتبال در شرایط غیر استاندارد هم عوارض خودش را دارد. یکی از بزرگ‌ترین مزایای فوتبال این است که می‌توان آنرا با هر تعدادی از بازیکن و در هر نوع زمینی انجام داد، از سالن‌های سرپوشیده گرفته تا خیابان‌ها، ساحل و یا زمین‌های خاکی. ولی بازی کردن در مکان‌هایی که برای فوتبال در نظر گرفته نشده‌اند و یا روی آسفالت، خطرات زیادی را متوجه بازیکن می‌کنند.
علاوه بر این، تغییرات ناگهانی در سرعت و جهت دویدن که به‌طور عادی در مسابقات فوتبال وجود دارند، مخصوصا در شرایط غیر استاندارد، بازیکن را در معرض خطر آسیب‌های مفصلی و یا عضلانی قرار می‌دهند.احتمال بروز چنین آسیب‌هایی، به‌ویژه هنگامی‌که بازیکن خسته است، به‌مراتب بیشتر می‌شود.
خطر برای تماشاگران
در هجدهمین دوره جام جهانی، آمار سکته در کشور چین افزایش زیادی نشان داد، طوری که تا پایان دور مقدماتی جام جهانی 2006، 7 نفر از طرفداران فوتبال در این کشور دچار سکته قلبی شده و جلوی تلویزیون جان باختند و پزشکان چینی اعلام کردند مرگ این 7 نفر به خاطر هیجان فراوان در هنگام پخش تصاویر فوتبال بوده است.
این آمار باعث جلب توجه بیشتر پزشکان به تاثیرات روانی و هیجان فوتبال بر تماشاگران بوده است. البته از مدت‌ها پیش بحث در مورد اثر فوتبال بر اوضاع قلبی تماشاگران وجود داشته است. مثلا چند سال قبل، طی یک تحقیق مشخص شده بود که شمار حملات قلبی به هنگام تماشای مسابقه جام جهانی سال 1998 که تیم ملی انگلستان آن را در ضربات پنالتی به آرژانتین واگذار کرد، 25 درصد افزایش پیدا کرده بوده است.
اما عده‌ای دیگر از محققان هم هستند که فکر می‌کنند تماشای پیروزی تیم محبوب می‌تواند خطر سکته قلبی را کاهش دهد. محققان میزان مرگ و میر ناشی از حملات قلبی در فرانسه در محدوده زمانی بازی فینال جام جهانی 1998 را که در آن فرانسه 3 بر صفر در برابر برزیل پیروز شد، بررسی کردند.
آنها پی بردند که میزان مرگ و میر ناشی از حملات قلبی در روز مسابقه فینال ناگهان افت کرد. مرگ ناشی از حمله قلبی در میان مردان در 5 روز پیش از مسابقه فینال جام جهانی به طور متوسط روزانه 33 نفر بود، درحالی که در روز فینال به 23 نفر رسید. روند مشابهی نیز برای زنان وجود داشت. در روزهای قبل و پس از مسابقه نهایی، میزان تلفات ناشی از حمله قلبی 28 نفر بود، اما این آمار در روز مسابقه به 18 نفر کاهش یافت.
فیفا وارد می‌شود
به نظر می‌رسد ظرف3-2 سال اخیر، توجه فیفا به سلامت بازیکنان فوتبال هم بیشتر شده است. نمونه‌اش ممنوعیت فیفا در مورد برگزاری مسابقات فوتبال در نقاط مرتفع است که در چند ماه گذشته جنجال بر‌انگیز شد.فیفا چندی‌قبل، با ابراز نگرانی برای سلامت بازیکنان و امتیاز ناعادلانه برای بازیکنان بومی‌تیم‌های متعلق به کشورهای مرتفع، برگزاری مسابقات بین‌المللی و مسابقات انتخابی جام جهانی را در ارتفاعات بالای 2 هزار و ۵۰۰متر ممنوع اعلام کرد.
این ممنوعیت شامل پایتخت‌های بولیوی، کلمبیا، اکوادور و استادیوم‌های تیم‌های برجسته در پرو، شیلی و مکزیک می‌شد. این ممنوعیت با این استدلال صورت گرفت که کمبود اکسیژن در ارتفاعات می‌تواند موجب بروز سردرد، حالت تهوع، خستگی و بی‌خوابی شود.