پرداخت نشدن سهم 100ميليارد توماني صادرات از درآمدهاي هدفمندي يارانه‌ها، حذف مشوق‌هاي صادراتي، مشكلات حضور صادركنندگان ايراني در برخي بازارهاي روسيه، عراق و افغانستان و مشكلات نقل و انتقال پول موجب نشست اخير 5عضو كابينه دولت يازدهم و صادركنندگان و وعده‌هاي تازه براي اتخاذ سازوكارهاي رفع اين مشكلات شد.
نشست اخير صادركنندگان برتر با مسئولان دولتي در آستانه برپايي نمايشگاه ايران در عراق، افغانستان و قطر در حالي برگزار شد كه طي چند سال اخير انتقادات صادركنندگان از بي‌مهري دولمتردان براي رفع تنگناهاي توسعه صادرات بيشتر شده است. به‌گفته صادركنندگان و فعالان بخش خصوصي نشست شنبه‌شب كه با حضور معاون اول رئيس‌جمهور، رئيس‌كل بانك مركزي، وزراي امور خارجه، امور اقتصادي و دارايي، صنعت، معدن و تجارت و مديرعامل صندوق توسعه ملي برگزار شد، بيش از آنكه منجر به اتخاذ سازوكار اجرايي و مشخصي براي رفع تنگناهاي صادرات غيرنفتي شود، فرصتي براي تعامل بيشتر و نزديك‌تر شدن ديدگاه‌هاي دولتمردان و صادركنندگان فراهم كرده است.
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت و رئيس سازمان توسعه تجارت با اشاره به نتايج اين نشست از تشكيل كميته ويژه براي حل مشكلات و ارائه گزارش هفتگي اين كميته به معاون اول رئيس‌جمهور خبر داد و اعلام كرد، در اين نشست وزير امور خارجه با تأكيد برحمايت ويژه اين وزارتخانه از تجارت و مبادله كالا با ساير كشورها از آمادگي اين وزارتخانه براي تبديل شدن سفارتخانه‌هاي ايران در ساير كشورهاي دنيا به پايگاهي براي حمايت از تجار و بازرگانان تأكيد كرد.
به‌گفته ولي‌الله افخمي راد، معاون اول رئيس‌جمهور نيز بر پيگيري مسائل صادرات به‌شكلي ويژه تأكيد كرد و از اعضاي كابينه خواست تا حل و فصل اين مشكلات و حمايت از صادرات را در اولويت قرار دهند. رئيس‌كل بانك مركزي نيز وعده گشايش‌هاي جديد بانكي براي تمركز حمايت همه بانك‌ها بر رفع سريع‌تر مشكلات صادراتي و بازگشت ماليات ارزش افزوده دريافتي از صادركنندگان را داد.
- مشكلات صادرات به عراق
نايب رئيس اتاق تهران با بيان اينكه در اين نشست صادركنندگان مشكلات خود را با معاون اول و وزير صنعت مطرح كردند به خبرنگار ما گفت: اينگونه جلسات براي تصميم‌گيري نيست بلكه نشست‌هايي براي اطلاع‌رساني و نزديك شدن ديدگاه‌هاي تجار و مسئولان دولتي و لمس مشكلات روزمره آنهاست.
علاء ميرمحمد صادقي تأكيد كرد، علاوه بر نگراني صادركنندگان از پرداخت نشدن سهم 100ميليارد توماني صادرات از درآمدهاي هدفمندي يارانه‌ها و پرداخت نشدن جوايز صادراتي، در اين نشست موضوع ممنوعيت صادرات برخي كالاها مانند ميوه به‌ويژه سيب و ناگزير بودن تجار ايراني براي صادرات اين محصول از ساير كشورها به عراق و بالا بودن تعرفه واردات برخي كالاهاي ايراني به عراق نيز مطرح شد كه آقاي جهانگيري قول كاهش يا حذف اين تعرفه‌ها و موانع از طريق مذاكره با مقامات اين كشور در سفر پيش روي خود به عراق را دادند.
به‌گفته وي رئيس‌كل بانك مركزي نيز با تأكيد بر تداوم مشكلات نقل و انتقال پول پيشنهاداتي را مطرح كرد كه قطعي نبود و مقرر شد تا كميته‌اي براي رفع اين مشكل و كمك به صادركنندگان تشكيل شود. برخي صادركنندگان اعلام كردند كه نمي‌دانند مشكلات خود را به كجا منتقل كنند تا در اسرع وقت رسيدگي شود بر اين اساس پيشنهاد شد تا كميته ويژه‌اي براي ارجاع مشكلات صادركنندگان تشكيل و اين مشكلات هرهفته در نشستي با معاون اول رئيس‌جمهور مطرح شود. مقررشده اين كميته تا چند روز آينده تشكيل شود اما هيچ عضوي براي اين كميته مشخص نشد.
- توافقنامه‌هاي تجارت ترجيحي
رئيس كنفدراسيون صادرات اتاق ايران نيز بالا بودن نرخ بهره بانكي، پرداخت نشدن مشوق‌هاي صادراتي و قوانين سختگيرانه و تعرفه‌هاي بالاي برخي كشورها براي صادرات كالاهاي ايراني را از جمله گلايه‌هاي صادركنندگان در اين نشست اعلام كرد و به خبرنگار ما گفت: مقرر شد تا دولت بودجه‌اي براي پرداخت مجدد جوايز صادراتي در آينده نزديك درنظر گيرد.
همچنين وزير اقتصاد از پا برجا بودن معافيت‌هاي صادراتي خبر داد و معاون اول رئيس‌جمهور خواستار تشكيل كميته ويژه از طريق اتاق بازرگاني، سازمان توسعه تجارت و ارائه گزارش‌ها براي پيگيري سريع در دولت شد. همچنين وزير امور خارجه از آمادگي همه سفارتخانه‌ها براي رايزني با بخش خصوصي و رفع مشكلات صادرات غيرنفتي خبر داد و وزير صنعت نيز مشكلات بازپرداخت ماليات ارزش افزوده و پرداخت نشدن مشوق‌هاي صادراتي را مطرح كرد.
سيدرضا نوراني با اشاره به تعرفه بالاي صادرات كالاهاي ايراني به برخي كشورها گفت: اكنون براي صادرات سيب ايراني به هند 90سنت تعرفه گمركي تعيين شده كه به‌معناي ممنوعيت صادرات است يا در روسيه به‌رغم تحريم اتحاديه اروپا و پايين بودن تعرفه واردات محصولات كشاورزي اين كشور به ايران، روس‌ها تعرفه بسيار بالايي را براي صادرات محصولات كشاورزي ايران وضع كرده‌اند.
وي نبود بانك مشترك ايران و روسيه را مانع ديگر صادرات ايران به اين كشور دانست كه ظاهرا بانك مركزي پيگير رفع مشكل است.