اين رقمي است كه سازمانهاي بيمهگر در سال پرداخت ميكنند و ديگر ارقام واقعي اين خسارت كه گاه تا سالها بر خانوادهها تحميل ميشود، قابل تخمين زدن نيست. به گفته پيرحسين كوليوند، مدير داخلي بيمارستان خاتم الانبياء يكي از اصليترين علل مرگومير در كشورمان تروما و تصادفات جادهاي است كه باعث ميشود هر ساعت 3نفر از شهروندان جان خود را از دست بدهند و همين موضوع ميتواند خسارات جبران ناپذيري داشته باشد. نكته تأسفبار ماجرا آنجاست كه بيشتر كشته شدهها در تصادفات يعني 57درصد افراد در گروه سني 18 تا 49سال هستند كه سن خدمات دهي به جامعه و نيروي كار محسوب ميشوند. با بروز اين اتفاقات تعداد قابل توجهي از افراد جوان كه ميتوانند براي كشورمان بهرهوري اقتصادي داشته باشند يا كشته ميشوند و يا براي يك عمر از معلوليت رنج ميبرند و هزينههاي زيادي را به جامعه تحميل ميكنند.
- فرهنگ بيشتر، كشته كمتر
نقش فرهنگسازي و آموزش مردم موضوع ديگري است كه كوليوند در نشست خبري كنگره بينالمللي راهها و نوروتروما بر آن تأكيد كرده و ميگويد: با توجه به اينكه اكثر حوادث رانندگي در فاصله 20تا 30كيلومتري شهرهاي بزرگ روي ميدهد فرهنگسازي و آموزش و كمك دستگاههاي اجرايي مختلف ميتواند تأثير بسزايي در كاهش اين تصادفات داشته باشد بهطوري كه با همين فرهنگسازيهاي انجام شده تعداد كشته شدههاي سالجاري به نسبت سالهاي گذشته 6.3درصد كاهش داشته است و ميتوان اين آمار را كمتر هم كرد. شاهد ديگر كوليوند براي اهميت فرهنگسازي همان مثال معروف كمربند ايمني است كه با فرهنگسازي براي آن آمار كشتههاي حوادث رانندگي بهشدت كاهش يافت.
- سرعت بيشتر، كشته كمتر
مدير داخلي بيمارستان خاتم الانبياء «سرعت در امدادرساني» را عامل ديگر كاهش تلفات توصيف ميكند و ميگويد: 50درصد فوتيهاي تصادفات از محل حادثه به بعد اتفاق ميافتد.كوتاه شدن زمان امدادرساني و آموزش مردم براي امداد دقيق و اصولي به حادثهديدگان ميتواند اين آمار را كم كند.طي چند سال اخير پليس راهور هم با اقداماتي مانند كاهش سرعت خودروها، لزوم بستن كمربند ايمني و... توانسته تا حد زيادي تعداد حوادث را كم كند اما اين اقدام نبايد متوقف شود. از سوي ديگر جامعه پزشكي نيز بايد مردم را نسبت به قبل بيشتر به اين موضوعات حساس كند و همه با هم با عزمي ملي براي كاهش تلفات در جامعه كار كنيم. كوليوند اما يكي از دلايل ديگر بالا بودن آمار كشتههاي تروما در ايران را نبود متخصص در اين زمينه ميداند و به همشهري ميگويد: بايد هر چه سريعتر به سمتي پيش برويم تا تيمهاي متخصص تروما را در كشور تربيت كنيم و همزمان سطح آگاهي مردم را در اين زمينه بالا ببريم.
- عبور چشمبسته از خيابان
اما دنيا با موضوع تروما چه كرده است؟ رئيس ايراني مركز تحقيقات علوم اعصاب مونستر آلمان مهمترين رويكرد اتخاذ شده را تلاش براي ايمن كردن فضاهاي عمومي و حملونقل ميداند و ميگويد: خطوط عابر پياده و همچنين رانندگي بين خطوط ميتواند در كاهش تلفات تصادفات تأثير زيادي داشته باشد. مثلاً در اروپا هر فردي ميتواند چشم بسته از خطوط عابر پياده بدون هيچ دغدغه تصادفي عبور كند، يعني آنقدر در اين كشورها اين خطوط سفيد مورد اهميت قرار گرفته است. پروفسور گرجي مثالش را از آلمان انتخاب ميكند و توضيح ميدهد: در اين كشور پيش از اين آمار تلفات تصادفات بالغ بر 25هزار نفر در سال بود ولي حالا به 3هزار نفر در سال كاهش يافته. تيم اصلي اين كار نيز جامعه پزشكي آلمان بوده است. تصادفات، فقر در كشور را افزيش ميدهد، همانطور كه در يكي از آمارهاي بينالمللي آمده بود تعداد ايتام ايراني در طول 10سال گذشته افزايش يافته است، اين در حالي است كه يكي از عمده دلايل افزايش ايتام در ايران خسارات و تلفات تصادفات است. وزارت بهداشت هم با حضور بهموقع ميتواند 50درصد در كاهش خسارات نقش داشته باشد. بهترين اورژانسهاي دنيا نيز 3 تا 4دقيقه طول ميكشد تا بر سر بالين مصدومان تصادفي حاضر شوند. او ميگويد:در آلمان اگر كسي از چراغ قرمز عبور كند به پول ايران 12 تا 15ميليون تومان جريمه پرداخت كرده و 3ستاره دريافت ميكند و اگر بار ديگر اين كار را انجام دهد از اين راننده تست حماقت ميگيرند.
- 13هزار كشته در تصادفات امسال
يكي از مهمترين و عمدهترين دليل مرگهاي غيرطبيعي در كشور حوادث رانندگي است. تا پايان سال1390 آمار تلفات حوادث رانندگي همواره بيش از 20هزار نفر در هر سال بود اما از سال1391 به بعد شاهد كاهش قابل توجه آمار تلفات رانندگي بوديم بهنحوي كه اين آمار به زير 20هزار نفر در سال رسيده است. با وجود اين كاهش، آمار فوتشدگان بر اثر تصادفات رانندگي همچنان در صدر آمار مرگهاي غيرطبيعي قرار دارند و بيشترين دليل مرگومير را در موارد غيرطبيعي بهخود اختصاص ميدهد. در 9ماهه امسال 13هزار و 471نفر در حوادث رانندگي جان خود را از دست دادند كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال قبل كه آمار تلفات 14هزار و 370نفر بود 6.3درصد كاهش داشته است.