دوندگي‌هاي آخر سال اگر مجال و مهلتي به ما بدهد، يادمان نمي‌رود كه لحظه تحويل سال، سفره هفت‌سيني هم بيندازيم. يادش به خير آن قديم‌ها، چندساعت مانده به سال تحويل اهالي خانه از گوشه و كنار خانه وسايل مورد نياز هفت‌سين را تهيه مي‌كردند، از باب اينكه «سفره‌اي هم انداخته باشيم» و يكي درميان سين‌ها را توي كاسه‌هاي دم‌دستي‌شان مي‌گذاشتند. در همه خانه‌ها يك سفره هفت‌سين ساده و بي‌آلايش پهن مي‌شد كه خانه را پر از بوي سنبل و سبزه و عود مي‌كرد. اگر شما تصميم داريد يك روز به بازار برويد و ظروف مخصوص هفت‌سين را با قيمت‌هاي نجومي و غيرمنطقي تهيه كنيد، به شما پيشنهاد مي‌كنيم دست نگه داريد. اول با خودتان فكر كنيد كه چرا و به چه دليلي قرار است هفت‌سين داشته باشيد؟ آيا ممكن است در دام چشم و هم‌چشمي با اقوام و دوستان‌تان افتاده باشيد؟ كمي خلاقيت به خرج بدهيد و هوشيارانه از اسير شدن در اين دام‌ها پيشگيري كنيد. با خودتان فكر كنيد چگونه مي‌توانيد با هنر و ذوق خودتان سفره هفت‌سيني پهن كنيد كه هم به هدف خودتان برسيد و هم الگويي براي دوستان و آشنايان خود باشيد. ما هم براي شما پيشنهادهايي داريم.
- ظروف لب پر شده و ترك برداشته
يك خبرخوب و شايد تكراري اينكه با كمي حوصله، كمي سليقه و ذوق! و از همه مهم‌تر كمي برنامه‌ريزي كه براي شروع سال نو و زندگي نو خيلي به آن احتياج داريم، مي‌توانيم هفت‌سيني بسازيم كه بعدها هم بتوانيم از آن استفاده كنيم. هفت‌سين ساخت خودمان!
براي اين‌كار مي‌توانيد حتي از ظرف‌هاي تك‌شده، لب‌پر شده و ترك‌خورده‌تان هم استفاده كنيد. 6كاسه يا ليوان را انتخاب كنيد. يك ظرف هم براي سبز كردن سبزه كنار بگذاريد تا چيزي از قلم نيفتد. اگر مي‌خواهيد تنگ ماهي هم داشته باشيد، ظرفي نسبتا بزرگ را انتخاب كنيد. مي‌توانيد از روبان‌هاي رنگي استفاده كنيد. با پيچيدن روبان، يك گل رز ساده درست كنيد و در اطرافش با تا كردن چند تكه روبان سبز، برگ بسازيد. براي هر ظرف حدود 3گل و چند برگ بسازيد. گل‌ها و برگ‌ها را با چسب حرارتي به ليوان بچسبانيد. دقت كنيد كه محل ترك‌خوردگي‌ها زير روبان‌ها قرار بگيرد. چند دانه مرواريد را از توي يك سيم نازك رد كنيد، با دست‌تان به آن حالت بدهيد و لابه‌لاي گل‌ها و برگ‌ها بچسبانيد تا ظرفتان حجم بيشتري به‌خودش بگيرد و نماي بيشتري داشته باشد.
- ظروف سفالي
اگر در خانه ظرف‌هاي سفالي داريد مي‌توانيد آنها را با يك لايه رنگ آكريليك بپوشانيد. رنگ آكريليك، رنگ همه‌كاره‌اي است كه تقريبا مي‌توان براي همه سطوح، از شيشه‌گرفته تا چوب و سفال، از آن استفاده كرد. اين رنگ‌ها را با چند قطره آب رقيق كنيد و با يك قلم نسبتا بزرگ روي سطح كار بكشيد. بعد از 10 تا 20دقيقه كارتان خشك مي‌شود و مي‌توانيد روي آن طرح‌هاي ديگري بكشيد.
براي تخم‌مرغ‌هاي سفالي هم مي‌توانيد از همين زيرسازي كمك بگيريد و در نهايت تكه‌هايي از دستمال كاغذي طرح‌دار (دستمال سفره) را با قيچي ببريد و روي سطح كارتان بچسبانيد. معمولا براي چسباندن يك لايه نازك از دستمال كاغذي روي سطح سفالي يا چوبي، از چسب‌هاي DM5 استفاده مي‌كنند. اين چسب، اسمش عجيب‌وغريب است ولي معمولا همه فروشگاه‌هاي لوازم هنري يا فروشگاه‌هاي لوازم‌التحرير آن را مي‌فروشند. شما يك لايه از چسب را به اندازه طرحي كه بريده‌ايد-مثلاً طرح يك بادكنك- روي سفال مي‌ماليد، طرح را روي آن مي‌گذاريد، بعد از 10 دقيقه يك لايه نازك ديگر از چسب را با كمك يك قلمو، با ظرافت روي طرح كاغذي مي‌زنيد. درصورت نبود قلمو هم مي‌توانيد از انگشت‌تان استفاده كنيد! اين كار براي بچه‌ها هم بسيار لذتبخش است. كافي است به آنها اعتماد كنيد و حوصله داشته باشيد. مي‌توانيد تمام سطح يك سفال را هم با استفاده از اين تكنيك پوشش بدهيد اما بايد طرحتان را با قيچي به بخش‌هاي كوچك تقسيم كنيد. نمي‌توانيد با استفاده از يك تكه بزرگ طرح كاغذي، همه سفال را يك‌جا بپوشانيد چون در نواحي گرد، طرحتان چروك مي‌خورد يا ممكن است پاره شود.
- ويتراي
شما مي‌توانيد روي ظروف سراميكي يا شيشه‌اي‌‌تان نقاشي هم بكشيد كه اصطلاحا به آن ويتراي مي‌گويند. قبل از آموزش ساده ويتراي به شما پيشنهاد مي‌دهيم كه اين كار را با بچه‌ها و به كمك اهالي خانه انجام بدهيد. حتما براي بقيه هم جالب خواهد بود. حتي مي‌توانيد بعد از تحويل سال، از كاسه‌ها يا تنگ‌هاي كوچكي كه روي آن نقاشي كرده‌ايد، به‌عنوان جاشمعي استفاده كنيد. براي نقاشي روي سطح شيشه، به خمير دورگير و رنگ‌هاي مخصوص شيشه احتياج داريد. تا اثر هنري‌تان با شست‌وشو از روي شيشه پاك نشود. هرچند كه در تمامي ظرف‌هايي كه حاصل دست خودتان است بايد جانب احتياط را هنگام شستن رعايت كنيد چون در نهايت اين ظرف‌ها براي تزئين ساخته شده‌اند؛ مثلاً شما نمي‌توانيد براي شستن ظرف‌هاي ويتراي‌شده، آنها را با اسكاچ زبر بشوييد. الگو يا طرح نقاشي شده يا كپي‌شده‌تان را زير شيشه قرار دهيد. آن را با چسب ثابت كنيد. خمير دورگير را عمودي دست‌تان بگيريد. شما بايد بتوانيد با استفاده از فشار يكنواخت دست به ديواره خمير (كه شبيه يك پماد است) خط نازكي را ايجاد كنيد. همزمان با فشار دادن و بيرون آمدن خمير، بايد دست‌تان را در امتداد طرح جلو ببريد. نوك خمير دورگير را نبايد روي شيشه بگذاريد، در اين‌صورت كارتان تميز از آب در نمي‌آيد. شما بايد 3نكته را در كشيدن دورگير رعايت كنيد؛ فشار يكنواخت، حركت دست در امتداد طرح و مهم‌تر از همه بالا نگه‌داشتن دست از سطح شيشه. هرچه دست‌تان را بالاتر نگه داريد و خمير را فشار دهيد تا روي خطوط فرضي بنشيند، خط تميز‌تر و صاف‌تري خواهيد داشت و هرچه نوك خمير دورگير به شيشه نزديك‌تر باشد، لرزش‌هاي دست‌تان بيشتر خودش را نشان مي‌دهد. يك دستمال تميز كنار دست‌تان بگذاريد. هربار كه خمير قطع شد و خواستيد دوباره كار را شروع كنيد، نوك دورگير را تميز كنيد.
اگر جايي دست‌تان تكان خورد و خطوط اضافه‌اي روي شيشه ايجاد كرديد، به آن دست نزنيد. اجازه بدهيد تا كمي خشك شود. حدود يك‌ساعت بعد سراغش برويد. هيچ‌گاه سر يك خط را به‌اميد اينكه مي‌خواهيد بخشي از آن را جدا كنيد، بلند نكنيد چون همه خطوط يكدفعه از روي كار بلند مي‌شود. حتما نقطه اتصال خط اضافه را با خط‌هاي ديگر كه مي‌خواهيد روي كار باقي بمانند، با كاتر قطع كنيد و سپس آن را از روي شيشه برداريد. اگر لك يا ردي از آن روي شيشه مانده بعد از خشك‌شدن با كاتر آن را تميز كنيد. حدود 2ساعت بعد مي‌توانيد كار رنگ‌آميزي را شروع كنيد. براي شروع كار بهتر است از رنگ‌هاي ايراني استفاده كنيد كه قيمت هر بسته 12تايي آن كمتر از 30هزار تومان است و تا مدت‌ها هم برايتان مي‌ماند. بايد بدانيد كه استنشاق بوي اين رنگ‌ها براي كودكان و زنان باردار خطرناك است! رنگ‌هاي ويتراي حلال ندارند و از تينر تنها براي شست‌وشوي قلمو استفاده مي‌شود. اگر مي‌خواهيد سطح يك ليوان را رنگ كنيد، حتما آن را صاف روي زمين يا به‌صورت افقي در يك دست‌تان نگه‌داريد. رنگ‌آميزي سطوح در حالت عمودي، باعث مي‌شود كه رنگ از روي آنها شره كند. مثلابراي نقاشي يك پنجره، حتما بايد شيشه‌ها را از قاب اصلي خارج كنيد، كار دورگيري و رنگ‌آميزي آن را روي سطح صاف انجام دهيد و پس از خشك‌شدن، كار را سرجاي اولش نصب كنيد. براي رنگ‌كردن از يك قلموي سر گرد استفاده كنيد. رنگ‌ها نه بايد از خطوط بيرون بزنند و نه اينكه روي خطوط بيايند. اگر اين اتفاق افتاد، يك گوش‌پاك‌كن را به كمي تينر آغشته و كارتان را تميز كنيد. سعي كنيد از تركيب كردن رنگ‌ها روي پالت خودداري كنيد. رنگ‌هاي شيشه قابليت بالايي براي اين‌كار ندارند و خوب با هم تركيب نمي‌شوند. بعد از پايان رنگ‌آميزي، كارها را در محيطي قرار دهيد كه گردوغباري در آن نباشد. داخل كمد يا يك جعبه محل مناسبي براي خشك شدن است. بعد از 12ساعت صبر و تحمل، شما مي‌توانيد از ظرفي كه با ذوق و سليقه‌تان نقاشي‌اش كرده‌ايد استفاده كنيد و امسال يك سفره هفت‌سين جانانه بيندازيد.
- سبزه و تخم‌مرغ‌هاي هفت‌سين
شايد در بيشتر خانه‌ها روي سفره‌هاي هفت‌سين چند تخم‌مرغ ببينيد كه بسيار زيبا و هنرمندانه نقاشي شده‌اند اما آيا خاطره رنگ‌كردن تخم‌مرغ‌هاي هفت‌سين روز عيد هنوز براي شما هم شيرين است؟ ما در كودكي‌هايمان چيزهايي داشتيم كه كودكان ما از درك آن محروم هستند. واقعا چه اتفاقي مي‌افتد اگر چند تخم مرغ را بپزيد و آنها را به همراه يك جعبه رنگ و گواش به بچه‌ها بدهيد تا ذوق و شادي جديدي را تجربه كنند؟ چه اشكالي دارد اگر هفت‌سين شما كلا كار دست بچه‌هاي خودتان باشد و به همه اقوام بگوييد كه اين سفره حاصل ذوق و سليقه و زحمت كودك شماست؟
بچه‌ها از خلق كردن و مراقبت از موجودات زنده خوش‌شان مي‌آيد. پيشنهاد مي‌كنيم كه مسئوليت سبز كردن سبزه هفت‌سين را به كودك‌تان بدهيد. او را راهنمايي كنيد و اجازه بدهيد براي چند نفر از اقوام سبزه درست و از آنها مراقبت كند. با اين كار، هم يك مهارت به او ياد داده‌ايد و هم اينكه مسئوليت‌پذيري او را تقويت كرده‌ايد.
- سفره‌سين‌ها
يك روسري با زمينه رنگ‌هاي بهاري هم به كارتان مي‌آيد. مي‌توانيد هفت‌سين را روي آن بچينيد. در تنبلانه‌ترين حالت ممكن، ظرف‌هاي يك‌بار مصرف شفاف (ليوان‌هاي پايه‌دار) بخريد؛ چند گل مصنوعي روي ديواره آن بچسبانيد و سين‌ها را توي آن بچينيد. مهم شاد بودن شما و خانواده‌تان است. نوروز را دست‌كم نگيريد چون فرصت مناســــبي است براي پس‌انداز شادي و شادابي در وجود خودمان و كودكانمان. در نوروز كاري كنيد كه سال‌ها بعد وقتي فرزندانتان از كودكي‌شان صحبت مي‌كنند، بغض گلويشان را بگيرد و بوي يك تكه شيريني خانگي هيچ وقت از زير زبانشان نرود. مراقب باشيد نوروز را به روزهاي كرختِ تعطيل و حوصله سر بر و پرهزينه تبديل نكنيد. امسال را استثنايي كنيد. بعدها حتما روزهايي مي‌آيد كه بايد از اين پس‌انداز خرج كنيد.