بزرگراه‌هاي ما شده بود پيست سرعت ماشين‌باز‌ها، حركات مارپيچ و سرعت‌هاي غيرمجاز كه حاصلي جز حادثه‌هاي دلخراش براي رانندگان ديگر نداشت. در اين شرايط دست مأموران راهنمايي و رانندگي هم در برخورد با اين متخلفان بسته بود، چرا كه قانون راهنمايي و رانندگي ما مربوط به 3۰، 2۰ سال قبل مي‌شد. اما با آغاز و اجراي قانون جديد راهنمايي و رانندگي و افزايش جريمه‌ها براي تخلفات رانندگي پرخطر و همچنين با آمدن انواع و اقسام دوربين‌هاي ثبت تخلفات رانندگي، رانندگان متخلف يا همان ماشين‌باز‌ها، حساب كار دستشان آمد، چرا كه ديگر ابطال گواهينامه و توقيف خودرو و جريمه‌هاي چندصدهزار توماني انتظار آنان را مي‌كشيد. اينجا مي‌خواهيم نگاهي به نمره‌هاي منفي، تعرفه جريمه‌ها و ميزان كاهش تخلفات بيندازيم .
- چطور بفهميم چقدر جريمه شده‌ايم؟
در سال‌هاي اخير، بسياري از تخلف‌ها توسط دوربين‌ها ثبت مي‌شوند. خب حالا براي فهميدن ميزان جريمه‌هايمان چه بايد بكنيم. روش سنتي و حضوري اين است كه به دفاتر پليس + ۱۰ برويد و پرينت خلافي‌تان را دريافت كنيد؛ البته اين روش حدود 3هزار تومان خرج روي دست‌تان مي‌گذارد. روش دوم مراجعه به سايت پليس راهور به نشاني (http: //rahvar 120.ir) است. براي استعلام ميزان نمره منفي بايد شماره گواهينامه‌تان را در اين سايت وارد كنيد. براي استعلام ميزان جريمه‌ها هم داشتن شماره باركد مندرج در پشت كارت خودرو ضروري است. مسلما اين روش هم به درد كساني مي‌خورد كه دسترسي به اينترنت دارند. اما روش سوم، از طريق پيامك است. در اين حالت شما به كد ۱۷ كاراكتري VIN نياز داريد كه پشت كارت خودروي شما به شكل عمودي و زيرهم نوشته شده است. اين كد در برگه سبز خودرو هم موجود است. شما مي‌بايست اين كد را به شماره 1101202020پيامك كنيد.
- كمربند ايمني و كاهش مرگ و مير
با اينكه بستن كمربند ايمني سال‌هاست در كشور ما متداول شده است، اما هنوز رانندگان و سرنشينان زيادي در جاده‌ها و معابر شهري ديده مي‌شوند كه از كمربند ايمني استفاده نمي‌كنند. بر اساس آمار، سرعت و سبقت غیرمجاز و شتاب و عجله بی‌مورد رانندگان از جمله مهم‌ترین علت وقوع تصادفات مرگبار است. كارشناسان هم مي‌گويند كه بستن کمربند ایمنی موثر‌ترین روشی است که از طريق آن می‌توان مرگ و میر و صدمات ناشی از تصادفات را کاهش داد و از تحمیل هزینه‌های اقتصادی و صدمات جسمی و روحی به خانواده و جامعه جلوگیری کرد.
بر اساس بررسي‌هاي كارشناسان، 50 درصد كشته‌هاي تصادفات رانندگي در صورت استفاده از كمربند ايمني جانشان را از دست نمي‌دادند. متاسفانه آمار حاکی از آن است که مهم‌ترین علت نبستن کمربند ایمنی، آگاهی نداشتن مردم از فواید و آثار مثبت آن است.
- نشستن كودكان در خودرو
يكي از قوانيني كه در ميان قوانين راهنمايي و رانندگي مهجور مانده و كمتر به آن توجه مي‌شود، قوانين مربوط به نشستن كودكان در خودرو است كه اتفاقا رعايت نكردن همين قوانين هم باعث خسارات جاني زيادي در تصادفات رانندگي مي‌شود. بهترين مكان در خودرو براي كودكان زير ۱۲ سال، صندلي عقب وسيله نقليه است. در صندلي عقب، آسيب‌پذيري هنگام تصادف براي كودكان، ۱۵درصد كمتر از قسمت جلوي خودرو است. در ضمن، طبق قانون، نشستن كودك زير ۱۲ سال در صندلي جلو، ۲۰هزار تومان جريمه دارد. در آغوش گرفتن كودكان در صندلي جلو هم ۵۰هزار تومان جريمه در پي خواهد داشت. بهترين گزينه براي حمل كودكان در خودرو استفاده از صندلي كودك است. صندلي ايمني كودك بايد مطابق با وزن كودك تهيه شده يا از صندلي‌اي استفاده شود كه داراي تنظيم وزن و پايه‌هاي مناسب و محكم باشد تا بتواند وزن كودك را با صندلي تنظيم كند.
- پليس نامحسوس و چشمان تيزبين
حتما براي شما هم پيش آمده كه بخواهيد با سرعت زياد در بزرگراه‌ها حركت كنيد، اما بدانيد كه اگر از سرعت مطمئنه تجاوز كنيد بايد منتظر يك زانتياي نقره‌اي يا سفيدرنگ باشيد كه شما را متوقف كند. بله، پليس نامحسوس بزرگراه چند سالي مي‌شود كه سبب كاهش سرعت‌هاي سرسام‌آور رانندگان و به تبع آن كاهش حوادث ناگوار رانندگي شده است. گرچه اين روز‌ها دوربين‌هاي ثبت تخلف تا حدودي كار پليس نامحسوس را انجام مي‌دهند اما باوجود اين، حضور گشت‌هاي نامحسوس، آن هم حين ارتكاب تخلف، خود عاملي بازدارنده براي رانندگان با جنون سرعت است. در طرح جديد پليس راهور تهران بزرگ، مردم هم به اين گشت‌هاي نامحسوس اضافه شده‌اند تا بازوي اطلاع‌رساني توانمندي براي پليس باشند. مردم عادي مي‌توانند با قرائت پلاك خودروهاي متخلف و اعلام آن به پليس راهور، در امنيت بزرگراه‌ها سهيم باشند.
- چشمان هميشه بيدار خيابان
آشنايي با انواع دوربين‌هاي ثبت تخلف
شركت كنترل ترافيك تهران از سال ۸۶ به‌طور جدي كار مطالعه و طراحي سيستم خودكار تشخيص و ثبت تخلف سرعت را در دستور كار قرار داد. در حال حاضر ۳ نوع دوربين ثبت خودكار تخلف در شهرهاي بزرگ مثل تهران وجود دارد:
دوربين ثبت سرعت غيرمجاز
اين دوربين‌ها، قبلا در جاده‌هاي كشور نصب شده بودند كه حال چند سالي است در بزرگراه‌هاي پايتخت هم قابل مشاهده هستند. ازجمله مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين سيستم مي‌توان به اخذ تصاوير با وضوح بالا از خودروهاي متخلف، قابليت كاركرد قوي در طول روز و شب و شرايط مختلف جوي، ارسال تصاوير گرفته شده به مركز ثبت و صدور جرائم، صدور برگه جريمه به انضمام عكس گرفته شده از خودروي متخلف و ارسال به در منزل مالك خودرو در كمتر از ۴۸ ساعت اشاره كرد.
دوربين‌هاي محدوده طرح ترافيك
صدها دستگاه دوربين براي كنترل محدوده طرح ترافيك تهران نصب شده است. همچنين مكانيزه‌شدن كنترل محدوده طرح زوج و فرد در سال ۸۸ به تصويب شوراي‌عالي ترافيك رسيد. تا قبل از مكانيزه شدن، تعداد ورودي‌هاي متخلف به محدوده طرح ترافيك حدود ۲۰۰ هزار تخلف در يك روز بود كه حالا به كمتر از ۲۰هزارتا رسيده است.
دوربين ثبت تخلف در تقاطع‌هاي چراغ‌دار
اين دوربين‌ها هم يكي‌دو سالي است كه در بسياري از تقاطع‌هاي مهم پايتخت فعال شده‌اند و از متخلفاني كه در زمان قرمز بودن چراغ، وارد حريم عابر پياده مي‌شوند عكس مي‌گيرند و آنها را جريمه مي‌كنند.
- چه زماني گواهينامه شما توقيف مي‌شود؟
براساس قانون راهنمايي و رانندگي، چنانچه متخلف داراي ۳۰ نمره منفي براي بار اول باشد، گواهينامه او به‌مدت ۳ماه ضبط و در پايان مدت مذكور با پرداخت 400هزار ريال جريمه نقدي به نفع خزانه عمومي مسترد مي‌شود.
چنانچه متخلف بعد از اعمال مقررات در بار اول در اثر ارتكاب تخلفات جديد ۲۵ نمره منفي كسب كند، گواهينامه او به‌مدت ۶ماه ضبط و پس از انقضاي مدت ذكر شده و پرداخت ۶۰۰ هزار ريال به نفع خزانه عمومي مسترد مي‌شود. هر‌گاه پس از اعمال مقررات در ۲مرحله قبل، در اثر ارتكاب تخلفات جديد 20نمره منفي به متخلف تعلق گيرد، گواهينامه به‌مدت يك سال ضبط مي‌شود و بعد از يك سال مي‌تواند برابر مقررات و پس از طي دوره باز آموزشي مانند فردي كه تا به حال گواهينامه نداشته و نيز پرداخت يك‌ميليون ريال به نفع خزانه عمومي گواهينامه جديد اخذ كند.
- خط سفيد و يك فرهنگسازي
طرح خط سفيد كه به تازگي توسط مديريت شهري اجرا شده قرار است كه بيشتر روي فرهنگسازي در زمينه رفتارهاي ترافيكي تمركز كند اما اينطور هم نيست كه متخلفان در طرح خط سفيد نقره‌داغ نشوند. پليس راهنمايي و رانندگي اعلام كرده كه در محدوده اين طرح، عدم‌حركت بين خطوط ۴۰ هزار تومان و تجاوز به گذرگاه عابرپياده كه ميان شهروندان به‌عنوان طرح ايست به احترام زندگي شناخته شده ۲۰ هزار تومان جريمه خواهد داشت.