به گزارش خبرنگار همشهري‌آنلاين، نمايشگاه دستاوردهاي فرهنگي، هنري و پژوهشي سمپاد (مدارس استعدادهاي درخشان) هر ساله به همت اداره استعدادهاي درخشان يزد و دانش پژوهان جوان اين استان در پژوهشگاه آيت الله خاتمي يزد برگزار مي‌شود.
امسال نيز اين نمايشگاه در اواخر اسفند ماه (23 و 24 اسفند ماه) با حضور پرشور دانش آموزان تيزهوش يزدي برگزار شد. دانش آموزان در اين نمايشگاه دستاوردهاي فرهنگي، هنري و پژوهشي خود را به نمايش گذاشتند كه مورد استقبال مسئولان، مديران مدارس و آموزش و پرورش، شهروندان يزدي، والدين دانش آموزان و ... قرار گرفت.
يكي از غرفه‌هاي قابل توجه در اين نمايشگاه غرفه دبيرستان فرزانگان ناحيه 2 به سرپرستي رئيس اين دبيرستان بود كه در اقدامي جالب به معرفي يكي از قطب‌هاي گردشگري و سياحتي استان يزد در آستانه نوروز 94 پرداخته بود.
دانش آموزان اين مدرسه پس از ماه‌ها مطالعه كتب مختلف و بازديدهاي مكرر، روستاي سريزد را با آثار تاريخي و ميراث ماندگارش به ويژه «قلعه سريزد» و «دروازه شهر فرافر» در قالب ماكت‌هايي كه توسط «حسين ايرج يغمايي» دبير بازنشسته آموزش و پرورش ساخته شده بود به بازديدكنندگان اين نمايشگاه معرفي كردند. اقدامي كه به طور حتم مي‌تواند اهميت حفظ بناهاي تاريخي را بيش از پيش مورد تاكيد قرار دهد.
حسين ايرج يغمايي در حال ساخت ماكت دو اثر تاريخي شهر سريزد
حسين ايرج يغمايي؛ هنرمند و دبير بازنشسته آموزش و پرورش كه پيش از اين خدمات قابل توجهي را در موزه علوم طبيعي يزد ارائه كرده است با دستان هنرمندش ماكت اين دو آثار تاريخي روستاي سريزد را بر اساس مطالعات و بازديدهاي ميداني ارائه كرد.
اين اقدام فرهنگي دبيرستان دخترانه فرزانگان ناحيه دو يزد مورد استقبال و تحسين بازديدكنندگان قرار گرفت. ضمن اينكه نگاه و توجه مسئولان را به بازسازي و حفظ اين آثار تاريخي جلب كرد.
دكتر محيد سريزدي مديرعامل شركت عمران و توسعه منطقه گردشگري سريزد نيز با حضور در نمايشگاه از نزديك از غرفه فرزانگان ناحيه دو يزد بازديد كرد و تلاش‌هاي صورت گرفته براي نمايش و معرفي اين آثار را ستود.
سمت راست: تصوير دو اثر تاريخي در سريزد
سمت چپ: ماكت‌هاي ساخته شده توسط حسين ايرج يغمايي
معرفي قلعه سريزد
سريزد از آبادي‌هاي پر رونق و وسيع يزد قديم محسوب مي‌شده و قلعه آن همچون دژي مستحكم و استوار، عنصر دفاعي اين زيستگاه پر رونق منطقه به شمار مي‌رفته است.
قلعه سر يزد در مجاورت جاده يزد - كرمان و در پهنه كشتخان مجاور روستاي سريزد قرار گرفته و به همراه قلعه مهرپادين از بزرگترين و زيباترين قلاع خطه مهريز است. گرداگرد اين بنا را خندقي به عرض تقريبي 6 متر و عمق بين 3 تا 4 متر كه اولين لايه دفاعي قلعه محسوب مي‌شده محصور كرده است. اين بنا داراي دو حصار و باروي دفاعي بوده كه حصار بيروني با ارتفاع 6 متر شامل 3 برج مدور و يك برج مكعب شكل و حصار داخلي با ارتفاع متوسط 9 متر شامل 6 برج مدور است.
سر در ورودي قلعه نيز به شكل برجي با پلان مربع مستطيل در ميانه ضلع شمالي يكي از زيباترين ورودي‌هاي قلعه در منطقه به شمار مي‌رود و از طريق پل متحركي كه بر روي خندق باز مي‌شده، امكان ورود و خروج به بنا را ميسر مي‌ساخته است.
فضاهاي داخلي قلعه در دو و بعضا سه طبقه، شامل بخش‌هاي مسكوني، خدماتي و ... با نظم و چيدمان خاصي در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند.
پيچيدگي در روابط فضاهاي داخلي به همراه برج و باروها و تزئينات هندسي ساده و با وقار بر روي آنها و حجم زيباي بيروني بنا در دل دشت از زيبايي‌هاي منحصر به فردي به شمار مي‌رود كه بنا را در زمره يكي از زيباترين قلعه‌هاي كشور قرار داده است.
قدمت قلعه سريزد به دوره ساساني بر مي‌گردد و اين قلعه به شماره 1084به ثبت آثار ملي رسيده است.
دروازه شهر فرافر
دروازه شهر فرافر كه امروزه به نام هرفته مشهور است در بخش شمالي آبادي سريزد و حد فاصل اين آبادي و آبادي هرفته قرار گرفته است.
اظهارنظر درخصوص اين عنصر به علت عدم وجود مطالعات تاريخي و كاوش‌هاي باستان شناسي، غيركارشناسانه و غيرمستند خواهد بود. معذلك حدس زده مي‌شود كه اثر خشتي موجود با تناسبات كشيده خاص خود بقاياي دروازه ورودي شهر تاريخي و كهن هرفته يا يزد بوده است. فرضيه ديگري نيز مطرح است كه اين اثربخشي از ديواره جنوبي بقعه اي معكبي و با پوشش گنبدي است كه البته برخي بقعه احتمالي را خانقاهي مربوط به قرن 8 و 9 هجري مي دانند. اين بنا در حال حاضر در معرض تخريب قرار دارد.