اين هشدارها در حالي است كه اگر سيستم نظارت بر مواد غذايي كارآمد باشد، مسئولان بايد به مردم بگويند كه نگران آجيل شب عيد نباشيد. همهچيز تحت نظارت است و كنترل ميشود و اينكه آجيل ارزان و سالم است. چند روزي است كه مسئولان و معاونان وزارت بهداشت و همچنين كارشناسان تغذيه در كشور از احتمال وجود سم آفلاتوكسين در آجيلها ميگويند و هشدار ميدهند. اما سؤال اينجاست كه مردم چگونه ميتوانند مراقب سمي باشند كه در مواد پروتيني مثل انواع آجيلها وجود دارد؟ بسياري از مردم چون توان خريد آجيل مرغوب شب عيد را از فروشگاههاي معتبر ندارند، قطعا آجيل را بهصورت فلهاي خريداري ميكنند و اين اجتنابناپذير است و تازه از كجا معلوم كه همان آجيلهاي مرغوب هم كاملا بهداشتي و بدون آفلاتوكسين باشد.
بهنظر ميرسد كه بهترين راه ممكن و مؤثر براي مطمئن بودن مردم از سلامت مواد غذايي، اول نظارت مستمر و مؤثر و بعد آموزشهاي لازم آن هم در طول سال و مستمر باشد چرا كه هيچگاه هشدار دادن صرف، نميتواند راهگشا و چاره ساز باشد. حال اينبار نوبت به سم آفلاتوكسين رسيده، سمي كه به گفته متخصصان ورود آن به بدن انسان، ميتواند عوارض بسيار جبرانناپذيري براي انسان داشته باشد.
دكتر منصور رضايي، متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در اينباره به خبرنگار همشهري ميگويد : سم قارچي آفلاتوكسين در درازمدت ميتواند منجر به سرطان كبد و در كوتاهمدت هم موجب ايجاد مسموميتهاي حاد شود. به گفته اين متخصص تغذيه، آفلاتوكسينها، سموم قارچي هستند كه از گونههاي قارچ آسپرژيلوس مانند آسپرژيلوس فلاووس و اسپرژيلوس پارازيتيكوس منشا ميگيرند.
اين سموم اگر از راه مواد غذايي وارد بدن شوند بسيار خطرناك هستند. به گفته كارشناسان سم آفلاتوكسين اگر به مقدار زياد وارد بدن و مصرف شود، سبب نارسايي كبد و بدتر از آن سرطان كبد ميشود. چراكه اين سم باعث تغييرات ژنتيك روي سلولهاي گوارشي بهويژه كبد ميشود.
به اين ترتيب كه سم پس از ورود به بدن، در كبد تجمع ميكند و ابتدا نارسايي كبد و سپس سبب عوارض جبران ناپذير ديگر مثل سرطان كبد خواهد شد. دكتر رضايي ميگويد: بهدليل عوارض جبران ناپذيري كه اين سم در بدن انسان ايجاد ميكند، در كشورهاي اروپايي و آمريكايي بهشدت بر واردات منابع پروتئيني بهويژه آجيل نظارت و كنترل ميكنند.
مرتضي صفوي، متخصص تغذيه هم، درباره به مصرف آجيلهاي مانده و نمناك هشدار ميدهد و ميگويد: ما بايد نسبت به ماندگي آجيل حساس باشيم چرا كه ممكن است سم مهلك آفلاتوكسين را وارد بدن انسان كند. رئيس آزمايشگاه مرجع غذا و داروي وزارت بهداشت هم ميگويد : آجيل، تنقلات و حبوباتي كه بيرون مغازهها هستند، آلوده به انواع ميكروبها و فلزات سنگين هستند.
حسين رستگار تاكيدميكند :مسئولان بهداشتي بايد فكري براي استاندارد نگهداري مواد غذايي در مغازهها بكنند. در بسياري موارد شرايط نگهداري مواد غذايي در فروشگاههاي شهري و جادهاي استاندارد نيست و آلودگيهاي زيادي در آنها ايجاد ميشود كه براي سلامت مردم خطرناك است. پسته، بادام، انواع آجيل، تنقلات و حبوبات نيز در موارد بسياري هم در شهرها و هم در جادهها در فضاي بيرون مغازه و در مقابل نور و گرما و آلودگي هوا قرار ميگيرند.