اما باتوجه به تنش‌های اخیر بین روسیه و آمریکا به‌نظر می‌رسد وزن مسائل امنیتی بیش از سایر مسائل مورد بحث در این سازمان باشد خصوصا این‌که رزمایش نظامی این سازمان با عنوان مأموریت صلح 2007 در حال برگزاری بوده و پس از نشست سران در بیشکک پوتین و سران 5 کشور دیگر راهی منطقه عملیاتی رزمایش شده بر مرحله پایانی آن نظارت کردند.
سازمان همکاری شانگهای که نقطه عزیمت سازمانی آن به همکاری دوجانبه روسیه و چین در سال 1996 تحت عنوان شانگهای 5 بازمی‌گردد در سال 2001 رسما با عنوان سازمان همکاری شانگهای با هدف مبارزه با تروریسم و مواد مخدر اعلام موجودیت کرد.
شانگهای در طبقه‌بندی سازمان‌های بین‌المللی در ردیف سازمان‌های امنیتی می‌گنجد که با هدف‌گذاری‌های امنیتی صورت پذیرفته برای آن به‌نظر می‌رسد رقیبی جدی برای پیمان ناتو به‌شمار می‌رود.
با وجود هدف‌گذاری اولیه صورت پذیرفته برای شانگهای این سازمان در چارچوب تکامل سازمانی امروزه به دنبال گسترش همکاری بین اعضای خود علاوه بر بعد امنیتی در سایر ابعاد ازجمله همکاری‌های اقتصادی و سیاسی نیز است که این خیزش خود مبین توجه بنیانگذاران شانگهای به اصل تکامل سازمانی به‌لحاظ کارکردی و گسترش اعضاست.
شانگهای ابتدا فقط با عضویت روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان شروع به کار کرد اما پس از اندک زمانی با پیوستن ازبکستان به آن، اعضایش به 6 کشور رسید که باتوجه به عضویت ناظر کشورهای هند، پاکستان، مغولستان و جمهوری اسلامی ایران به‌نظر می‌رسد افزایش اعضای سازمان شانگهای به 10 عضو کاملا جدی است.
شانگهای باتوجه به عضویت چین و روسیه به‌عنوان دو عضو دائم شورای امنیت در آن و همچنین اتمی بودن چهار عضو اصلی و ناظر آن یعنی روسیه، چین، هند و پاکستان در کنار عضویت دو غول جمعیتی جهان یعنی چین و هند بلوکی نیرومند در عرصه معادلات جهانی به‌شمار می‌رود که بدون شک موضع‌گیری‌های آن در چارچوب نشست‌های سران می‌تواند بر محاسبات رقبا ازجمله آمریکا تأثیرگذار باشد.
خصوصا این‌که در هفته‌های اخیر رقابت آمریکا و روسیه دو عضو اصلی ناتو و شانگهای بر سر مسائلی همچون استقرار سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی، رقابت بر سر مالکیت قطب شمال، مخالفت روسیه با یکجانبه‌گرایی آمریکا، تولید نسل جدید سلاح‌های استراتژیک و اعتراضات گاه‌وبی‌گاه آمریکا به مسأله دموکراسی در روسیه وارد مراحل حساسی شده است تا جایی که از آن با عنوان جنگ سرد جدید یاد می‌شود.
سازمان همکاری شانگهای سازمانی امنیتی از نوع جدید و متعلق به دوران پس از جنگ سرد است اما رقابت این سازمان با ناتو سازمانی که نقطه پیدایش آن به منازعات قدیم بین شرق و غرب مربوط بوده و ریشه در رقابت دوران جنگ سرد دارد رقابتی در همه حوزه‌ها بوده صرفا در بعد امنیتی محدود نمی‌شود که این به تلاش دو سازمان در تعریف مأموریت‌های جدید برای خود بازمی‌گردد.
با وجود این سازمان شانگهای سازمانی تازه تأسیس با حرکت تکاملی سریع‌تر است که تحرکات آن از دید رقیب پنهان نیست هرچند فعلا رقابت این دو چندان علنی نیست و فقط در سطح تنش بین دو عضو اصلی دو سازمان بروز و ظهور دارد.