اين ماجرا البته پيش و بيش از آنكه اختلاف نظر چند بخش مختلف در حوزه سلامت زنان باشد، موجب سردرگمي مراجعان اين بخش است.
- اصل ماجرا چيست؟
سازمان نظام پزشكي اعلام كرده كه انجام سونوگرافي توسط متخصصان زنان در كشور شروطي دارد. اين شروط چيست؟ دكتر محمد جهانگيري، معاون نظارت سازمان نظام پزشكي كشور به همشهري مي‌گويد: نخستين شرط اين است كه متخصصان زنان، بايد تنها به‌عنوان يك ابزار تشخيصي از سونوگرافي، استفاده كنند و براي بيمارارجاعي انجام نشود.دوم آنكه در تابلوي خود به هيچ عنوان قيد نكرده باشند كه سونوگرافي انجام مي‌شود چون تبليغ محسوب مي‌شود. سوم آنكه در سر نسخه هم قيد نشود.همچنين بابت سونوگرافي نبايد از بيمار وجهي دريافت كنند و در نهايت چون متخصص زنان تنها بايد از سونوگرافي به‌عنوان ابزار تشخيصي استفاده كند، نبايد گزارشي را هم بنويسد. بنابراين، اگر اين موارد رعايت نشود تخلف شده و چنانچه گزارش تخلفي به ما ارجاع شود، حتما پيگيري خواهيم كرد.»
مديركل نظارت بر درمان وزارت بهداشت هم اعلام كرده كه گزارش سونوگرافي در صلاحيت حرفه‌اي متخصصان زنان نيست. دكتر محمدحسين ميردهقان مي‌گويد: «متخصصان زنان كه دوره سونوگرافي را گذرانده‌اند مي‌توانند از اين وسيله در مطب‌ها به‌عنوان ابزار تشخيصي استفاده كنند اما حق دادن گزارش و گرفتن وجه در قبال آن را ندارند چرا كه در صلاحيت حرفه‌اي‌شان نيست.
دريافت وجه از سوي متخصصان زنان براي انجام سونوگرافي تخلف محسوب مي‌شود.نظارت درباره اين تخلفات بر عهده ما و نظام پزشكي است.»
او با انتقاد نسبت به دريافت هزينه‌هاي گزاف از سوي برخي متخصصان زنان در ازاي انجام سونوگرافي، مي‌گويد: « سونوگرافي براي متخصصان زنان مانند دستگاه فشار خون براي پزشكان است كه در قبال استفاده از آن موقع ويزيت نبايد وجهي از مراجعان دريافت شود.»
دهقان درباره اينكه چرا با وجود نظارت اين تخلفات ادامه دارد، توضيح مي‌دهد:«اين سؤال مانند اين است كه بپرسيم چرا برخي از چراغ قرمز رد مي‌شوند، ممكن است فردي متخلف پيدا شود اما چيزي كه اهميت دارد اين است كه روند دريافت وجه از سوي متخصصان زنان در قبال انجام سونوگرافي غيرقانوني است.» موضوع انجام سونوگرافي توسط متخصصان زنان البته واكنش راديولوژيست‌ها را هم به‌دنبال داشته چرا كه آنها معتقد هستند كه اين كار در تخصص راديولوژيستهاست و اينكه برخي از متخصصان زنان بابت سونوگرافي وجه در يافت مي‌كنند و تازه وجهي هم كه دريافت مي‌كنند از تعرفه تعيين‌شده براي راديولوژيست‌ها هم بيشتر است.
- واكنش رئيس انجمن راديولوژي ايران
دكتر جلال جلال شكوهي، رئيس انجمن راديولوژي ايران هم به همشهري مي‌گويد: «سونوگرافي جزو اصلي‌ترين اقدامات راديولوژيستهاست. راديولوژيست‌ها دوره‌هاي آموزشي طولاني را بابت سونوگرافي مي‌گذرانند به همين دليل در اين كار قطعا مهارت بيشتري دارند. سخن ما اين است كه متخصصان رشته‌هاي ديگر هم مي‌توانند از سونوگرافي استفاده كنند اما آنها بايد از سونوگرافي تنها به‌عنوان يك ابزار تشخيصي استفاده كنند و اينكه اگر سونوگرافي توسط متخصصان و افراد ديگر غيراز راديولوژيست‌ها انجام شود طبق ضوابط تعيين شده، شروطي دارد. اين مهم درباره متخصصان زنان و مامايي هم صدق مي‌كند كه متأسفانه در حال حاضر رعايت نمي‌شود.» به گفته دكتر جلال جلال‌شكوهي برخي از متخصصان زنان و زايمان بابت سونوگرافي از بيمار وجه دريافت مي‌كنند. آن‌هم مبالغي بيش از تعرفه تعيين شده براي انجام سونوگرافي توسط يك راديولوژيست.نرخ تعرفه مصوب سال 93براي انجام سونوگرافي معمولي از جنين توسط راديولوژيست‌ها، 13هزار و 500تومان است درحالي‌كه برخي از متخصصان زنان چندين برابر بيش از اين مبلغ را از مراجعه كنندگان و بيماران خود دريافت مي‌كنند. رئيس انجمن راديولوژي ايران همچنين نرخ تعرفه مصوب سال 93براي انجام سونوگرافي 3بعدي از جنين توسط راديولوژيست را حداكثر 120هزار تومان اعلام مي‌كند اين در حالي است كه هم به گفته او و هم برخي از مراجعه‌كنندگان به متخصصان زنان، برخي از متخصصان زنان گاهي تا 500هزار تومان هم اخذ مي‌كنند.
- پاسخ رئيس انجمن متخصصان زنان
اما رئيس انجمن متخصصان زنان و مامايي نسبت به اين مسئله موضعي دارد؟ دكتر اعظم السادات موسوي مي‌گويد:«انجام سونوگرافي در دوران بارداري، از نظر بررسي سلامت و فعاليت‌هاي جنين، مثل انجام كارديوگرافي براي متخصصان قلب و عروق، اقدامي ضروري است. از طرف ديگر، در تمام دنيا سونوگرافي جنين، توسط متخصصان زنان، انجام مي‌شود چرا كه براي متخصصان زنان بسياري از مسائل جنين ازجمله بيولوژي و بيوفيزيكال فيزيكي، سلامت و كاركرد جنين از اهميت بسيار برخوردار است و اين ممكن نيست جز از طريق انجام سونوگرافي توسط متخصص زنان.متخصص زنان بايد جنين را مانند يك نوزاد متولد شده، ببيند و با او ارتباط داشته باشد و اين همه را متخصصان زنان، قطعا با دقت و حوصله بيشتري دنبال مي‌كنند.ممكن است يك راديولوژيست، هفته‌هاي بارداري را به بيمار اعلام كند اما متخصص زنان به‌ويژه در رشته طب مادر و كودك در تمام دوران بارداري سلامت مادر و كودك را به‌طور كامل و با جزئيات لازم بررسي مي‌كند.به همين دليل شايد نياز باشد كه يك متخصص زنان حتي هر روز بيمار را معاينه و تحت كنترل داشته باشد تا سلامت مادر و جنين به خطر نيفتد.» رئيس انجمن متخصصان زنان و مامايي با اشاره به دستور سازمان نظام پزشكي مبني بر اينكه متخصصان زنان نبايد بابت سونوگرافي از بيمار هزينه‌اي را دريافت كنند، مي‌گويد: «واقعا اين تصميم درست و امكان‌پذير است؟
چرا پزشك متخصص بابت كار ويژه‌اي كه انجام مي‌دهد كه سلامت مادر و جنين را به‌دنبال خواهد داشت نبايد وجهي را دريافت كند؟ مگر نه اينكه در ازاي خدمت طبق مصوبه دولت بايد وجه دريافت شود پس چرا با اين كار ويژه‌اي كه انجام مي‌شود مقرر شده كه به متخصص زنان سلامت وجه پرداخت نشود ؟سازمان همچنين اعلام كرده كه متخصص زنان درصورت انجام سونوگرافي نبايد گزارشي را بنويسد.اين تصميم هم از نظر ما تصميم اصولي نيست چون پزشك تنها مي‌تواند بابت گزارشي كه مي‌نويسد درصورت خطا پاسخگو و مسئول باشد.بنابراين اگر متخصص زنان گزارش كند اتفاقا در قبال عملكردش مسئول خواهد بود.نوشتن گزارش پزشك را مسئول مي‌كند.درهرحال ما به‌عنوان انجمن متخصصان زنان به اين تصميم‌ها انتقادداريم البته ما رايزني‌هاي لازم را انجام مي‌دهيم چرا كه سلامت زنان باردار و جنين آنها براي همه متخصصان زنان و مامايي از اهميت بسيار برخوردار است. اما از تمام متخصصان زنان و مامايي مي‌خواهم تا زماني كه مصوب نشده، بابت سونوگرافي وجهي را از بيماران دريافت نكنند.»