هشدار سازمان بهداشت جهانی درباره گسترش سزارین

به گزارش ايسنا اين سازمان در بيانيه جديد خود با اشاره به افزايش موارد غيرضروري سزارين هشدار داد كه اين جراحي مي‌تواند سلامت زنان باردار و نوزادان را به خطر بيندازد.

در بيانيه اين سازمان آمده است: سزارين يكي از متداول‌ترين انواع جراحي‌ها در جهان است كه به‌ويژه در كشورهاي توسعه‌يافته و در حال توسعه آمار آن رو به افزايش است. اگرچه اين جراحي در موارد ضروري نجات‌بخش است اما در بسياري از موارد بدون اضطرار پزشكي انجام مي‌شود كه مي‌تواند زنان باردار و نوزادان آنها را در معرض مشكلات كوتاه‌مدت و بلندمدت پزشكي قرار دهد.

براساس اعلام پايگاه اطلاع‌رساني سازمان جهاني بهداشت، عمل سزارين بايد در مواردي كه ضرورت پزشكي ايجاب مي‌كند مثلا زماني كه طولاني شدن بارداري يا تغيير وضعيت جنين در رحم، جان مادر و نوزاد را به خطر مي‌اندازد، انجام شود اما اين جراحي در عين حال مي‌تواند مشكلات و عوارضي داشته باشد و به همين دليل از انجام آن در مواقع غيرضروري بايد جدا خودداري كرد.

عوارض جدي سزارين مي‌تواند به ناتواني، معلوليت و حتي مرگ منجر شود به‌ويژه در مواقع فقدان تجهيزات مناسب براي انجام جراحي‌هاي ايمن يا درمان مشكلات احتمالي ناشي از سزارين اين خطر افزايش پيدا مي‌كند.

در بيانيه اين سازمان تأكيد شده است: از سال 1985«جامعه بين‌المللي مراقبت‌هاي بهداشتي»، نرخ ايده‌آل براي عمل سزارين را بين 10تا 15درصد درنظر گرفت. مطالعات جديد نشان مي‌دهد كه وقتي در يك جامعه، نرخ سزارين تا 10درصد برسد، كاهش موارد مرگ‌ومير مادران و نوزادان در زمان وضع حمل مشاهده مي‌شود اما از سوي ديگر افزايش تعداد موارد اين عمل به هيچ وجه به معني كاهش بيشتر اين مرگ‌وميرها نيست بلكه در عوض مي‌تواند مشكلات بيشتري به بار آورد. به بيان ديگر وقتي نرخ سزارين‌ها از 10درصد بيشتر مي‌شود، هيچ شاهدي مبني بر كاهش بيشتر مرگ‌وميرها وجود ندارد. بنابراين درنظر داشتن استاندارد 10درصد به‌عنوان نرخ ايده‌آل سزارين ضروري است و بايد از موارد غيرضروري اين جراحي به‌شدت پرهيز شود.

با اين حال كارشناسان اين سازمان متذكر شده‌اند كه بيمارستان‌ها نبايد صرفا آمار سزارين‌ها را مدنظر داشته باشند بلكه لازم است تك‌تك زنان باردار به دقت مورد معاينه قرار گيرند تا از نياز واقعي آنها به انجام اين جراحي اطمينان حاصل شود.

• سزارين در ايران

مدتي قبل رئيس انجمن علمي مامايي ايران با ابراز نگراني از روند افزايشي انجام زايمان به روش سزارين در كشور، توجه مسئولان بهداشتي كشور بر حرفه مامايي و ترويج زايمان طبيعي را خواستار شد.
افزايش سزارين در كشور بيش از 3 تا 4 برابر ميزان استاندارد سازمان بهداشت جهاني اعلام شده است.براساس يك گزارش تحقيقي، بيش از 25درصد زايمان‌ها در برخي از نقاط كشور به روش سزارين انجام مي‌شود.افزايش عمل سزارين در كشور برخلاف آيين‌نامه‌‌‌اي است كه وزارت بهداشت با هدف كاهش سزارين در كشور براساس راهكارهاي عملي تدوين كرده است.

متخصصان زنان و زايمان معتقدند زنان به‌علت ترس از زايمان طبيعي و احساس درد شديد، تمايل به عمل سزارين دارند. علت ديگر افزايش تعداد سزارين، خود مادران هستند زيرا برخي خانم‌ها سزارين را مانند پديده مدرن مي‌پندارند. برخي مادران از روي نا آگاهي ترجيح مي‌دهند سزارين شوند با اين استدلال غيرعلمي كه در اين عمل فشار بر سر نوزاد وارد نمي‌شود.

براساس برخي گزارش‌هاي منتشر شده اكنون بيش از 50درصد زايمان‌هاي كشور به روش سزارين انجام مي‌شود.اين در حالي است كه وزارت بهداشت كاهش زايمان به شيوه سزارين و توجه به شيوه‌هاي طبيعي را در دستور كار خود قرار داده است. بر همين اساس مدتي قبل اعلام شد كارانه بيمارستان‌هايي كه سزارين در آنها افزايش يابد كم خواهد شد و روز گذشته هم مسئولان وزارت بهداشت اعلام كردند در حال برنامه‌ريزي براي راه‌اندازي سوئيت‌هاي اختصاصي زايمان طبيعي هستند كه در آنها همسر يا همراه خانم باردار بتواند هنگام زايمان در كنارش باشد.

• مقايسه نرخ سزارين در برخي از كشورهاي جهان

ايران پس از برزيل دومين كشوري است كه بيشترين آمار سزارين در آن انجام مي‌شود. آخرين تحقيقات جهاني نشان مي‌دهد كه ميانگين سزارين در 54كشور جهان 10درصد، 69كشور بالاي 15درصد و 14كشور بين 10تا 15درصد بوده است. در اين بين 3.18ميليون عمل جراحي سزارين ضروري بوده و 6.20ميليون جراحي غيرضروري انجام شده است. هزينه جراحي‌هاي غيرضروري 2.32ميليارد دلار تخمين زده مي‌شود. با رشد اقتصادي كشور‌هاي فقير و دسترسي آسان‌تر آنها به فناوري‌هاي پزشكي روند سزارين در آن كشور‌ها نيز رو به رشد است. در جدول روبه‌رو ميانگين نرخ سزارين در كشورهاي مختلف آورده شده است.