اما بر اساس یک دستورالعمل پزشکی جدید، بر خلاف تصور رایج مصرف آنتیبیوتیک تنها راه مؤثر برای درمان سینوزیت باکتریایی نیست. این دستورالعمل جدید آکادمی بیماریهای گوش و حلق و بینی (و بنیاد جراحی سر و گردن) آمریکا میگوید مصرف آنتیبیوتیک برای از بین بردن عفونت تنها اندکی موثرتر از بهبود خودبهخودی است.
ریچارد روزنفلد، رئیس گروه طراح این دستورالعمل گفت این بنیاد سالها است «انتظار هشیارانه» را به افراد مبتلا به سینوزیت توصیه میکند. آخرین دستورالعمل که هفته گذشته در ژورنال این بنیاد منتشر شد، این توصیه را تقویت میکند.
او میگوید«هر دو راهکار استفاده از آنتیبیوتیک و انتظار هشیارانه برای کنترل سینوزیت باکتریایی حاد توصیه میشود. حتی اگر حالتان خیلی بد است و تب بالا دارید، باز هم بهتر است بدون مصرف آنتیبیوتیک مراقب خود باشید. زیرا دادههای بیشتر از ۱۰ کارآزمایی نشان میدهد مصرف آنتیبیوتیک مزیت بیشتری ندارد.»
این دستورالعمل مربوط به سینوزیت حاد است که علائم آن ۱۰ روز یا بیشتر طول میکشد. بیماران بعد از این ۱۰ روز، باید ۷ روز دیگر صبر کنند، در مجموع ۱۷ روز، تا عفونت از بین برود. اگر بعد از این مدت علائم بهبود پیدا نکرد یا بدتر شد، درمان آنتیبیوتیکی باید آغاز شود.
بیماران مبتلا به شکل دیگری از عفونت به نام سینوزیت مزمن، که ۱۲ هفته یا بیشتر طول میکشد، باید برای تأیید تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنند. در برخی بیماران دارای سینوزیت مزمن، پولیپهای بینی را که در ایجاد التهاب مؤثرند، جراحی میکنند و برمیدارند.
دکتر روزنفلد گفت در یک کارآزمایی تصادفیشده مشاهده شد که ۸۶ درصد بیمارانی که برای سینوزیت باکتریایی حاد پلاسبو (دارونما) دریافت کرده بودند و 91 درصد افرادی که آنتیبیوتیک دریافت کرده ، در عرض 1 تا 2 هفته بهبود یافتند. او گفت: «این تفاوت از لحاظ آماری معنیدار است ولی این سؤال را مطرح میکند که آیا همه این افراد برای درمان به آنتیبیوتیک نیاز دارند؟»
مصرف بیرویه آنتیبیوتیک، عفونتهای مقاوم به آنتیبیوتیک را افزایش میدهد و اثرگذاری دارو را روی باکتریها کم میکند.به علاوه آنتیبیوتیک میتواند باعث از بین رفتن باکتریهای خوبی شود که به هضم غذا کمک و بدن را در مقابل عفونتها محافظت میکنند.
در ایالات متحده از هر ۸ نفر یک نفر مبتلا به سینوزیت است که در اثر آلوده شدن سینوسها با باکتریها و ویروسها در طول فصل آلرژی یا در اثر سرماخوردگی ایجاد میشود. بافت درون حفرههای سینوسی متورم میشود و راه خروج ترشحات سینوسها را می بندد. تجمع مایع در سینوس باعث گرفتگی بینی، فشار و درد صورت میشود.
به گفته دکتر روزنفلد بیشتر موارد سینوس به خاطر عفونتهای ویروسی ایجاد میشوند. ولی اگر عفونت تا 10 روز هیچ بهبودی پیدا نکرد، احتمالا عفونت باکتریایی است. در مواردی هم که عفونت کمتر از 10 روز طول کشید ولی بعد از بهبودیافتن ابتدایی، دوباره بدتر شد، احتمالا آلودگی باکتریایی وجود دارد. کمتر از ۲ درصد عفونتهای ویروسی در نهایت به سینوزیتهای باکتریایی تبدیل میشوند.
دانیل مرنستین، دانشیار مرکز پزشکی دانشگاه جرجتاون گفت بررسیها نشان میدهد پزشکان هنوز در ۹۰ درصد موارد برای درمان بیماری سینوزیت آنتیبیوتیک تجویز میکنند. از هر ۵ مورد تجویز آنتیبیوتیکی یکی از آنها برای سینوزیت است.
دکتر مرنستین که این دستورالعمل را قبل از انتشار بازبینی کرده است، گفت: «سینوزیت یکی از دلایل اصلی تجویز آنتیبیوتیک است. اگر این دستورالعمل اجرا شود، مقاومت آنتیبیوتیکی که به مشکلی جدی در ایالات متحده تبدیل شده است، کاهش خواهد یافت.»
دکتر مرنستین گفت پزشکان بدون اینکه بدانند عامل سینوزیت باکتریایی است یا ویروسی، به طور بیرویهای آنتیبیوتیک تجویز میکنند. او گفت برای انجام بررسی روی ۷۶۰ نفر در رابطه با درمان سینوزیت با آنتیبیوتیک در مقابل درمان با شستشوی محلول نمکی مجاری بینی، درخواست بودجه کرده است. همچنین این تحقیق به بررسی کارآیی آزمایش خون در پی بردن به ویروسی یا باکتریایی بودن عامل سینوزیت خواهد پرداخت.
در موارد کمی سینوزیت ممکن است به چشم و مغز هم گسترش یابد. متخصصان توصیه میکنند که افراد در صورت بیشتر شدن تب، بدتر شدن سردرد، تغییر دید یا گیجی، به پزشک مراجعه کنند.
به گفته آنجو پیترز، دانشیار پزشکی بخش آلرژی و ایمونولوژی دانشگاه نورتوسترن شیکاگو، بسیاری از افرادی که از سینوزیت رنج میبرند، آلرژی هم دارند. حدود یکسوم افراد مبتلا به سینوزیت حاد و ۴۰ تا ۶۰ درصد مبتلایان سینوزیت مزمن، دارای آلرژی هستند. او گفت: «آلرژی و سینوزیت معمولا باهم همراهی دارند.»
پزشکان میگویند شواهد کمی برای تأیید راههای جلوگیری از سینوزیت وجود دارد. ترک سیگار یکی از این راهها است. سیگار به بافتهای مرطوبکننده و محافظت کننده از مجاری هوایی آسیب میزند.
در این دستورالعمل به درمان سینوزیت حاد به وسیله مسکنهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن توصیه شده است. یکی دیگر از توصیهها، شستشوی بینی با محلول نمکی است که خشکی مخاط درون بینی را کمتر میکند و التهاب را کاهش میدهد. بررسیها نشان میدهد روزانه یک بار شستشو با محلول نمکی به بهبود سینوزیت حاد و مزمن کمک میکند.
راه دیگری که پزشکان آن را توصیه میکنند بیرون کشیدن مایع درون مجاری بینی به وسیله سرنگ است. همچنین استفاده از اسپریهای استروئیدی و اسپریهای ضدگرفتگی بینی به مدت ۳ روز شدت علائم را کاهش میدهد.
منبع: The wall Street Journal
ترجمه: مهسا شیرانی