اكثر اين اتفاق‌ها براي اين است كه ما از قانون اطلاع چنداني نداريم و خيلي راحت به ديگران وكالت مي‌دهيم. وكالت دادن اساسا براي كساني كه مشغله زيادي دارند و فرصت نمي‌كنند كه همه كارهايشان را خودشان انجام دهند كار خوبي است و مي‌تواند بسياري از مشكلات ما را حل كند اما به شرط اينكه كاملا با اين عقد قانوني آشنايي داشته باشيم و بدانيم كه چه نوع وكالت‌نامه‌اي را امضا مي‌كنيم و اين امضاي ما چه حقوقي را براي طرفين اين قرارداد ايجاد مي‌كند. اينجا مي‌توانيد به‌طور كامل با شرايط وكالت دادن و نكات قانوني آن آشنا شويد. شما با دادن وكالتنامه به ديگران، در حقيقت مي‌توانيد خودتان را تكثير كنيد.
- چرا وكالتنامه مي‌گيريم؟
شما وقت سر خاراندن نداريديا با مراحل اداري انجام يك كار آشنا نيستيد. پس نياز داريد كه انجام بعضي از كارهايتان را به‌طور رسمي به ديگران بسپاريد. فلسفه وكالتنامه دقيقا همين است. وكالت‌نامه‌ها يا براي انجام كار نوشته مي‌شوند يا براي فروش و نقل و انتقال. وكالت‌نامه‌هامشمول ماده۶۵۶ قانون مدني مي‌شوند. اين قانون مي‌گويد وكالت عقدي است كه به موجب آن يكي از طرفين، طرف ديگر را براي انجام امري نايب خود مي‌كند. يعني عقدي كه با اراده ۲ طرف بسته مي‌شود و فقط براي راحت‌تر شدن امور و رفع نيازهاي كوتاه‌مدت برقرار مي‌شود. به كسي كه به او وكالت مي‌دهيد وكيل و به‌خودتان، موكل مي‌گويند.
- چند نوع وكالتنامه داريم؟
به‌طور كلي ۲ نوع وكالتنامه وجود دارد؛ ۱- وكالت مطلق (تام): يعني اينكه شخصي را براي تمام امور وكيل كنيد و اين وكالت شامل امور اداري و مالي موكل مي‌شود. ۲- وكالت مقيد: در اين نوع وكالت، مورد وكالت، مشخص و معين است و وكيل بايد فقط در همان مورد معين، عمل كند. مسئله‌اي كه وجود دارد اين است كه موقع تنظيم وكالتنامه - از هر نوعي كه باشد- بايد اسم تمام سازمان‌ها و مراكز مورد نظر براي انجام امور مختلف توسط وكيل را صراحتا قيد كنيد. البته معمولا در دفترخانه‌ها، متن‌هاي آماده شده‌اي براي اين منظور وجود دارد، اما خودتان هم مي‌توانيد اين متن را آماده كنيد.
- وكالت بلاعزل چيست؟
در يك تقسيم‌بندي ديگر، وكالت را مي‌توان به ۲ نوع؛ ساده و بلاعزل تقسيم كرد. خب تكليف وكالت ساده كه مشخص است، موكل مي‌تواند هر وقت كه مي‌خواهد وكيل را عزل كند. اما آن عقدي كه اين روزها زياد در دفترخانه‌ها براي خريد و فروش ملك و ماشين نوشته مي‌شود وكالت بلاعزل است. در ماده ۶۷۹ قانون مدني آمده كه موكل مي‌تواند هر وقت بخواهد وكيل را عزل كند مگر اينكه وكالت وكيل يا عدم‌عزل وكيل در ضمن عقد شرط شده باشد. در اين حالت موكل ديگر حق عزل وكيل و فسخ وكالت را ندارد. اين نوع وكالت، ممكن است دردسرهايي داشته باشد كه در ادامه به آن اشاره مي‌كنيم.
- چطور باطل مي‌شود؟
اگر وكالت شما به شكل ساده باشد قرارداد وكالت در ۲ صورت عزل وكيل توسط موكل و استعفاي وكيل قابل فسخ است.يعني چون قرارداد وكالت، قرار‌دادي است جايز، طبق ماده ۶۷۹ قانون مدني، موكل مي‌تواند هر وقت بخواهد وكيلش را عزل و بركنار كند . از طرفي ديگر، وكيل نيز حق دارد هر زمان كه خواست از سمت وكالت استعفا دهد. درضمن عواملي ديگري هم باعث فسخ عقد وكالت از هر نوعي كه باشد مي‌شوند؛ اين عوامل عبارتند از: فوت وكيل يا موكل، جنون وكيل يا موكل، سفاهت وكيل يا موكل، از بين رفتن مورد يا موضوع وكالت، انجام عملي منافي با وكالت توسط موكل و پايان مدت وكالت.
- موكل مي‌تواند اقدام كند؟
چه وكالتنامه شما ساده باشد و چه بلاعزل، موكل خودش مي‌تواند عمل وكالت را انجام دهد، يعني اين حق فقط منحصر به وكيل نيست. اما يادتان باشد كه اگر فروشنده مالي را به ديگري بفروشد و در ضمن عقد خريد و فروش، خريدار وكيل بلاعزل فروشنده براي انتقال رسمي مال مورد معامله باشد ولي فروشنده كه در اينجا موكل است مبادرت به انتقال آن مال به شخص ثالثي كند، اين عمل او جرم و فروش مال غيرمحسوب مي‌شود. به همين دليل هنگامي كه مي‌گوييم انجام مورد وكالت به وسيله شخص موكل بدون اشكال است به موضوعاتي مربوط مي‌شود كه با حقوق وكيل در تعارض نباشد.
- دردسر بلاعزل چيست؟
اكثر مردم هنگام خريد و فروش ملك يا ماشين، وكالتنامه بلاعزلي بين هم رد و بدل مي‌كنند. يعني فروشنده پول را كاملا دريافت مي‌كند و به خريدار وكالت بلاعزل مي‌دهد كه مراحل اداري انتقال را انجام داده و از طرف فروشنده به‌نام خودش سند بزند. قبلا گفتيم كه وكالت بلاعزل هم با فوت يا جنون طرفين فسخ مي‌شود. خب در اين حالت خريدار ديگر مالي را كه خريده است نمي‌تواند به نام خود سند بزند و بايد وراث متوفي براي انتقال و امضاي سند رسمي اقدام كنند كه اين فرايند مسلما وقت گير و داراي مشكلات مختلفي است. پس در اين موارد، حتما نسبت به انتقال رسمي مال مورد نظر در سريع‌ترين زمان ممكن اقدام كنيد.
- حواسمان به چه چيز باشد؟
وكالت بلاعزل، عقد خوبي است كه محاسن زيادي دارد، اما در برخي موارد ممكن است داراي پيامد‌ها و مشكلاتي باشد و با امضاي يك وكالتنامه رسمي بلاعزل ناخواسته افراد، تمام دارايي و اموال خود را از دست بدهند. مردم بايد در دادن وكالت بلاعزل به فرد يا افراد دقت لازم را داشته باشند، چرا كه بعضي از افراد از طريق همين وكالت اقدام به كلاهبرداري مي‌كنند. يادتان باشد وكالت بلاعزل در امور جزيي داده شود، نه كلي. همچنين در وكالت بلاعزل مورد وكالت توسط طرفين با دقت مطالعه و ملاحظه شود. در ضمن همان موردي كه طرفين مدنظر دارند به‌طور دقيق در وكالتنامه نوشته شده باشد.
- كجا برويم؟
تنها جايي كه براي نوشتن وكالتنامه قانوني بايد مراجعه كرد دفاتر اسناد رسمي است كه به‌راحتي در هر خياباني پيدا مي‌شود. البته هنگام نوشتن عقدنامه ازدواج هم وكالت‌هايي از طرف عروس و داماد به يكديگر داده مي‌شود كه مسلما اين وكالت‌‌ها در دفاتر ازدواج و طلاق ثبت مي‌شود؛ مثل وكالت بلاعزلي كه توسط داماد به عروس براي طلاق داده مي‌شود.
- چه مداركي ببريم؟
براي نوشتن وكالتنامه بردن كارت ملي و شناسنامه وكيل و موكل ضروري است و كپي آنها هم بايد همراه‌تان باشد. درضمن اگر قرار است براي خريد و فروش خودرو يا ملكي وكالت داده شود بايد سند و مداركي كه نشان‌دهنده مالكيت موكل است هم به دفترخانه‌ها ارائه شود. اساسا هر حقي كه قرار است از سوي موكل به وكيلي داده شود، بايد مداركي مبني بر داشتن آن حق توسط موكل ارائه شود.
- چقدر هزينه دارد؟
معمولا دفترخانه‌ها براساس اينكه چه نوع وكالت‌نامه‌اي را براي چه كاري مي‌نويسند يا ارزش مورد معامله چقدر است هزينه نوشتن وكالتنامه را دريافت مي‌كنند اما جدول زير هم در سايت اداره كل ثبت اسناد و املاك وجود دارد.