این درحالیاست که مسئولان محیط زیست از جمله رئیس سازمان حفاظت محیط زیست طی ماههای اخیر همواره از بهبود نسبی وضعیت ارومیه خبردادهاند.
در تازهترين اظهارات معاون امور تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست با تشریح آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: علاوه بر افزایش بارشها، رهاسازی آب و کنترل چاههای غیرمجاز از اقداماتی بود که پسروی در دریاچه را مهار کرد.
مسعود باقرزادهکریمی در گفتوگو با ایسنا، افزود: درحال حاضر ارتفاع آب دریاچه ارومیه معادل 70. 1270 متر از سطح دریاست در حالی که 60سانتیمتر نسبت به پایینترین سطح این دریاچه که در شهریور۹۳ تجربه کرده، بالاتر آمده است.
با وجود آنكه معاون امور تالابهاي سازمان حفاظت محيطزيست وضعيت درياچه اروميه را مطلوب ارزيابي ميكند اما دكتر حسين آخاني، عضو هيات علمي دانشگاه تهران در گفت وگويي كه 14ارديبهشت ماه جاري در همين صفحه به چاپ رسيد به صراحت اعلام كرد كه وضعيت درياچه اروميه خطرناكتر شده است. آخاني گفت كه با وجود آنكه نزديك به 20 ماه از شكلگيري كارگروه نجات درياچه اروميه ميگذرد اما سازمان حفاظت محيطزيست هنوز اقدام كارسازي براي احياي اين درياچه صورت نداده است. به اعتقاد اين پژوهشگر و گياهشناس، قبل از هر اقدامی برای احیای پوشش گیاهی، سازمان جنگلها و محیطزیست، باید با تمهیداتی چرای دام در اطراف دریاچه را کنترل کنند. وی تاکید کرد: حفظ پوشش گیاهی موجود باید اولویت اول سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگلها باشد، سپس این دو سازمان میتوانند با مطالعه دقیق، امکان کشت گیاهان بومی را بررسی کنند تا درصورت مناسب بودن وضعیت، نسبت به کاشت گیاهان بومی اقدام کنند. زیرا اگر کشت گیاه موفق نباشد عملیات صورت گرفته برای کاشت نتیجه معکوس خواهد داشت و به تولید ریزگرد دامن میزند.
آنطور كه اين پژوهشگر گياهشناس ميگويد: ايجاد پوشش گياهي نيازمند 4 لايه مطالعاتي است كه طي آن بايد 4مورد اصلي يعني «كميت و كيفيت پوشش گياهي»، «شوري خاك در كل منطقه»، «وضعيت آبهاي زيرزميني» و«كاربري اراضي منطقه كه در كجا كشاورزي صورت ميگيرد، كجا معدنكاوي ميشود و كجا چراي دامن وجود دارد» بهطور كامل بررسي و مطالعه شود و براساس نتايج اين مطالعات، نقاط مستعد براي اجراي عمليات بيو مكانيكي با هدف كنترل ريزگرد انجام شود.
- تأمين حقابه طبيعي
وي با اشاره به بازديد اخير خود از درياچه اروميه تأكيد كرد: سازمان حفاظت محيطزيست به جاي مطالعات دقيق اكولوژيكي، بيشتر تلاش خود را روي مطالعات غيرمعقول مانند پارتيشنبندي (تقسيمبندي) درياچه متمركز كرده است.
آخاني با تأكيد براينكه تنها با راهكارهاي اكولوژيكي ميتوان اروميه را احيا كرد، افزود: اين راهكارها توسط اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت (IUCN) هم مشخص شده است. بر اين اساس بايد با درنظر گرفتن عواملي كه باعث خشك شدن درياچه شده، با اقداماتي شرايط درياچه را به قبل از خشك شدن بازگرداند. آنچه مسلم است احداث سدها و جلوگيري از روانابهايي كه به درياچه وارد ميشد و توسعه بيحساب و كتاب كشاورزي بهويژه حفر بيش از 80هزار چاه درحوضه آبخيز درياچه، 2عامل مهم در بروز وضعيت فعلي درياچه است؛ اما با اينكه اقدامات سازهاي فوق، درياچه را به وضعيت اسفبار كنوني مبتلا كرده، بازهم سازمان حفاظت محيطزيست پيگير پروژههاي سازهاي براي احياي درياچه است؛ حال آنكه تنها راهكار موجود براي مقابله با اين معضلات تأمين حقابه طبيعي درياچه طي يك پروسه زماني است. اين استاد دانشگاه تصريح كرد: قرار بود سال گذشته مصوبه كاهش 40درصدي سطح كشت در منطقه اجرا شود اما بهدليل فشارهاي فراوان اين مصوبه اجرا نشد درحاليكه بهخاطر بارندگيهاي مناسب، سال گذشته زمان مناسبي براي اجراي اين مصوبه بود كه ميتوانست باعث تثبيت وضعيت درياچه شود.
اكنون اما باقرزادهكريمي با تاکید بر این که تراز سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به دوره مشابه سال قبل تغییر چندانی نداشته است، افزود: این موضوع نشان میدهد که تغییر رویکرد دولت و بهخصوص وزارت نیرو و اقداماتی که در خصوص رهاسازی آب به دریاچه ارومیه انجام شده باعث مهار پسروی آب شده است.
معاون امور تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست از رها سازی 150میلیون مترمکعب آب طی سال گذشته به دریاچه ارومیه خبر داد و افزود: علاوه بر آن برنامههای خوبی برای کنترل چاههاي غیرمجاز و حجمی کردن برداشت از چاهها نیز انجام شده است که اثرات آن را در سالهای بعد باید دید. باقرزادهکریمی با اشاره به افزایش۶۰ سانتیمتری سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به کمترین سطح آن، گفت: بارشهای بهاره سال جاری حجم آب موجود در دریاچه ارومیه را به ۱۳میلیارد و ۲۲۰میلیون مترمکعب رسانده است. این درحالی است که حجم آب موجود در این دریاچه در زمان مشابه سالگذشته ۱۳میلیارد و ۱۶میلیون مترمکعب بوده است. بنابراین افزایش میزان بارشها که در سطح منطقه اتفاق افتاده باعث مهار کاهش سطح دریاچه شد.