بودن و وقت گذراندن با كتاب خودش نوعي سرمايهگذاري است. ارزش افزودهاي به روح و ذهن انسان ميدهد كه با گذشت سالها آن را باطراوتتر و پوياتر ميسازد. اما براي رسيدن به يار هميشه مهربان، راههاي مختلفي وجود دارد. شايد در روزگار كنوني و با وجود اين همه راه، ديگر بهانهاي براي كتابخوان نشدن پيدا نشود. در اين گزارش با چند روش معمول براي دسترسي به كتاب آشنا ميشويد؛ روشهايي كه برخيها را تابهحال تجربه كردهايد و يا اينكه ميتوانيد بهعنوان يك راهكار جديد براي رسيدن به يار مهربان بهكار بگيريد. مسلما روش كلاسيك خريد كتاب بهصورت حضوري هنوز هم در بيشتر نقاط دنيا مرسوم است. كافي است آمار بازارها، راستهها يا فروشگاههاي بزرگ كتابفروشي را داشته باشيد تا چند ساعتي را ميان اين دوستان بيصدا نفس بكشيد.
- مسيراول
اين كتاب، ديجيتال است
همانطور كه از اسمش پيداست، كتابخانهاي است كه آثار به جاي كاغذ، بهصورت الكترونيكي ذخيره شدهاند. اساس استفاده از اين نوع كتابخانهها هم الكترونيكي است؛ يعني هر شخص از هر نقطه از جهان با استفاده از اينترنت ميتواند به تمام اطلاعات كتابها بهصورت الكترونيكي دسترسي پيدا كند. دانلود و دسترسي رايگان به كتابها در رشتهها و زبانهاي مختلف، استفاده از فرهنگ لغتهاي چندزبانه و پيداكردن مقالهها در كمترين زمان و هزينه ممكن از جمله مزيتهاي اين روش است. در كشور ما نيز بسياري از كتابخانهها، بهويژه كتابخانههاي تخصصي دانشگاهها، فايلهاي كتابهايشان را بهصورت مجازي درآورده و در اختيار علاقهمندان قرار دادهاند.
- مسير دوم
خوراك موبايل و تبلتبازها
طي سالهاي اخير امكان جديدي براي دسترسي به كتابهاي مورد علاقه بهوجود آمده است. آنهايي كه تلفن همراه يا رايانك (تبلت) دارند با بهرهمندي از اپليكيشنها و نرمافزارهاي مختلف كتاب، راهشان را براي قدم زدن در باغ بينهايت كتاب باز ميكنند. با استفاده از اين اپليكيشنها امكان مطالعه و دسترسي رايگان به هزاران جلد كتاب برايتان مهيا ميشود. ميتوانيد نسخه كتاب الكترونيك را به دوستانتان هديه بدهيد، متن يا واژهاي خاص را در يك كتاب جستوجو كنيد، كتاب را با فونت و سايز مورد نظرتان بخوانيد و حتي در هر صفحه از كتاب كه خواستيد حاشيهنويسي كنيد. حتي ميتوانيد به تالارهاي گفتوگو برويد و نظر ديگر خوانندههاي كتاب را هم درباره موضوعي خاص بدانيد.
- مسير سوم
به كتابخانه برويد
شايد سنتيترين و مطمئنترين روش براي رسيدن به كتاب مورد علاقهتان، ثبتنام در كتابخانههاي عمومي و تخصصي شهرتان باشد. نكته تقريبا جديد و مهم درباره كتابخانهها اين است كه با شركت در طرح عضويت سراسري ميتوانيد با عضويت در يك كتابخانه، از تمام خدمات ديگر كتابخانههايي كه به سامانه متصل هستند استفاده كنيد. اينجوري، به هر شهر يا كتابخانه ديگري كه برويد كارت عضويت شما اعتبار دارد و ميتوانيد كتاب را تحويل بگيريد و تحويل بدهيد. پيدا كردن دوستهاي كتابخوان، استفاده از سالنهاي قرائتخانه، دسترسي آسان به كتابهاي مرجع و كم شدن هزينه كتابخواني از جمله مزيتهاي اين روش است.
- مسير چهارم
آنلاين بخريد
براي پيدا كردن فروشگاههاي آنلاين كتاب تنها بايد كليدواژههاي «فروشگاه آنلاين كتاب» را در اينترنت جستوجو كنيد تا به نتيجه دلخواهتان برسيد. يكي از مزيتهاي فروشگاههاي آنلاين كتاب اين است كه نظرات مختلف درباره كتاب و خلاصهاي از آن روي سايت قرار گرفته است. مزيت ديگر خريد اينترنتي يا آنلاين كتابها اين است كه در برخي ماهها ميتوانيد از تخفيف ويژه بهرهمند شويد. آدينه بوك، آسان كتاب، فروش آنلاين كتاب صبا، پايا بوك، اي آي كتاب و بوكسايت ازجمله مراكز مهم فروش كتاب به روش اينترنتي هستند. البته براي خريد كتاب بهصورت اينترنتي بايد رمز دوم كارت عابربانكتان را فعال كنيد تا بتوانيد مبلغ كتاب را بهصورت آنلاين پرداخت كنيد.
- مسيرپنجم
مدرسه، مسجد و اداره
دانشآموزان و دانشجويان براي پيدا كردن كتابهاي مورد نظرشان ميتوانند سري به كتابخانه مدرسه و دانشگاهشان بزنند. همينطور معمولا مساجد مهم در هر محله كتابخانه قابل اعتمادي دارند كه ميتواند دسترسي به كتابها را برايتان آسان كند. نكته مثبت اين نوع كتابخانهها اين است كه كتابهاي موجود را با توجه به نياز اوليه و معمول مخاطبانشان تهيه ميكنند. مثلا كتابخانههاي مدرسه يا دانشگاه، بيشتر سراغ تهيه كتابهايي ميروند كه با موضوعات درسي يا انجام تحقيق همخواني داشته باشد. همچنين برخي از سازمانها و ادارهها هم كتابخانههاي عمومي و تخصصي دارند كه كار رسيدن به كتاب را براي كارمندانشان آسانتر كردهاند.
- مسيرششم
نمايشگاه را بهخاطر بسپار
هنوز هم خيليها عادت كردهاند تا خريد عمده سالانه محصولات فرهنگيشان را از نمايشگاههاي كتاب انجام بدهند. نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، نمايشگاه ياد يار مهربان و باغ كتاب از جمله معروفترين و پرمخاطبترين نمايشگاههاي عرضه كتابها در حوزههاي مختلف هستند. علاوه بر اينكه همزمان با هفته كتاب و كتابخواني نيز در بيشتر شهرها نمايشگاههايي با همين مضمون برپا ميشود. دسترسي به تمام ناشرها در يك مكان مشخص، اطلاع از تازههاي كتاب و بهرهمندي از تخفيفهاي ويژه، از جمله مزيتهاي حضور در نمايشگاههاي كتاب است. علاوه بر اينكه در نمايشگاههاي بزرگ كتاب، امكان ملاقات با خالق اثر، حضور در جلسات نقد و بررسي كتاب و... نيز وجود دارد.
- مسير هفتم
اتوبوسي به نام كتاب
براي پايتختنشينها و آنهايي كه در شهرهاي بزرگ كشورمان زندگي ميكنند يك روش جديد براي دسترسي به كتابهاي مورد علاقهشان پيدا شده است. «اتوبوس كتاب»، عنوان كتابخانههاي سياري است كه به همت سازمان اتوبوسراني شهر تهران به اجرا درآمده است. رنگ اين اتوبوسها آبي است و در مسير خطوط تندرو تردد ميكنند. اينطوري هم مسافرها ميتوانند راحت به مقصدشان برسند و هم در طول مسافرت درونشهري چند صفحهاي از كتابي را خواهند خواند. كتابهاي اين اتوبوسهاي خاص، بيشتر در زمينه عمومي است. علاوه بر اينكه امكان دسترسي به روزنامه هم وجود دارد. شايد در آينده، طرح متروي كتاب نيز به همين صورت انجام شود.
- مسير هشتم
تلفني سفارش دهيد
مشكلات تردد آسان در شهرهاي بزرگ يا دور بودن نشاني انتشارات مورد نظر شما شايد مانعي براي رسيدن به كتاب مورد نظرتان باشد اما با استفاده از روش سفارش و خريد كتاب بهصورت تلفني، ميتوانيد اين مشكل را بهراحتي حل كنيد. برخي از مراكز فروش يا موسسههاي فرهنگي از اين راه توانستهاند رضايت مشتريهايشان را جلب كنند و كتاب را حداكثر در كمتر از ۲۴ساعت به هر جاي كشورمان برسانند. «شهر كتاب» يكي از فروشگاههاي معتبري است كه روش فروش مطمئن تلفني را انجام ميدهد. كافي است مشخصات كتاب را به آنها بدهيد تا با كمترين هزينه، آن را به دستتان برسانند.
- چطوري كتابخوان شويم؟
سؤالهاي اساسي به همين سادگي مطرح ميشود، چطور كتابخوان شويم؟ چطور ميتوانيم عادت كتاب خواندن را وارد زندگي روزمرهمان كنيم؟ چطور حوصله كتاب خواندن را پيدا كنيم؟ تجربه بسياري از آنهايي كه كتابخوان شدهاند را در اين بخش آوردهايم تا راهكاري عملي و آسان براي تبديل شدن به يك كتابخوان را به شما معرفي كنيم.
- قدم اول: هميشه با كتاب باشيد
اگر دوست داريد كه به گروه كتابخوانها بپيونديد اين عادت را در خود ايجاد كنيد كه هميشه حداقل يك جلد كتاب همراهتان باشد. اينطوري هم خودتان عادت به مطالعه پيدا ميكنيد و هم فرهنگ مطالعه كردن را ميان جامعه ترويج ميكنيد. همراه داشتن كتاب باعث ميشود كه ديگر موضوعي به نام «زمان مرده» ماندن در ترافيك يا صفهاي طولاني معنايي نداشته باشد.
- قدم دوم: با كم شروع كنيد
حتما لازم نيست كه شب اول مطالعه، سراغ كتابهاي سنگين، كلاسيك يا تخصصي برويد. ببينيد علاقهمنديتان در كدام حوزه است و از همانجا شروع كنيد. حتيگاهي براي كتابخوانشدن لازم است كه از تكنيك خواندن مقالههاي مجلهها يا داستانهاي كوتاه استفاده كنيد. شروع كردن يك كتاب در ابتداي راه كتابخوان شدن الزاما بهمعناي به پايان رساندن آن نيست. با خودتان عهد كنيد كه در هر روز چند صفحه يا چند دقيقه را به مطالعه كردن اختصاص دهيد.
- قدم سوم: شرطي شويد
ميتوانيد براي كتابخواني زمان و مكان مشخص درنظر بگيريد. حتي اگر اين مكان جايي شلوغ مثل مترو يا اتوبوسهاي شهري باشد. اينطوري ذهنتان شرطي ميشود و هر وقت كه در آن محل قرار گرفتيد، ناخودآگاه ذهن شما متمركز ميشود كه سراغ مطالعه برويد. تا آنجا هم كه ميتوانيد هنگام مطالعه كتاب از گوشي تلفن همراه يا ديگر وسايل ارتباطي دور باشيد. شايد اولش كمي سخت بهنظر برسد اما بايد به جاي همراهي با آنها، به همراهي با كتاب عادت كنيد.
- قدم چهارم: سراغ داستان برويد
داستانها به واسطه فضايي كه ايجاد ميكنند ذهن را درگير ميسازند و ميتوانند شما را با شخصيتهاي جديد آشنا كنند و تجربهها و موقعيتهاي تازه به شما بدهند. همچنين داستانها محيط مناسبي براي آشنايي با حرفهها يا رشتههاي تخصصي مثل روانشناسي، حقوق، تاريخ و... بهشمار ميروند. مثلا شايد كتاب تاريخ معاصر يا حتي دوران دفاعمقدس جذاب بهنظر نرسد اما با مطالعه داستانهايي كه در اين زمان روايت شده است، امكان آشنايي با تاريخ هم مهيا ميشود.
- قدم پنجم: از ديگران قرض بگيريد
حتما لازم نيست براي كتابخوان شدن، كتاب را بخريد. ميتوانيد خيلي راحت عضو يك كتابخانه شويد يا از دوستانتان درباره كتابهاي محبوب و پرمخاطب سؤال كنيد. روش قرضگرفتن كتاب از دوستان هم در روزهاي ابتدايي كتابخوان شدن خيلي جواب ميدهد. با اين روش ميتوانيد با نظر ديگران درباره كتابها هم آشنا شويد و انتخابهاي مناسبي داشته باشيد.
- قدم ششم: سليقه به خرج ندهيد
اول راه خيلي سخت نگيريد و مناسب با سطح توقعات خودتان جلو برويد. اگر فكر ميكنيد كه روز اول كتابخوان شدن حتما بايد سراغ كتابهاي ۷۰۰ صفحهاي فلسفه علم و ادبيات برويد بدانيد كه زود دلزده خواهيد شد. پس از آنكه عادت كتابخواني در شما نهادينه شد، بهتدريج سليقه و صورت كتاب خواندن شما هم ارتقا پيدا ميكند و به جاهاي بهتري ميرسيد.
- قدم هفتم: سراغ روشهاي جديد مطالعه برويد
اين درست كه گرفتن كتاب در دست و تورق واقعي آن حس ديگري را به انسان ميدهد اما با استفاده از امكانات و تجهيزات روز ميتوانيد عادت كتابخواني و مطالعه را در خودتان بهوجود آوريد. حالا ديگر نبايد از گوشي تلفن همراهتان تنها براي برقراري تماس با ديگران استفاده كنيد. اين ميتواند حكم يك كتابخانه سيار و جمع وجور را برايتان ايفا كند و هر وقت بيكار شديد به جاي بازي به مطالعه روي بياوريد.