درست است كه تحمل اين رفتار براي زوجين بسيار سخت است اما بايد گفت اين مشكلي نيست كه راه‌حلي برايش وجود نداشته باشد. به‌طور قطع چگونگي برخورد با يك همسر بد زبان، به ميزان شكيبايي شما بستگي دارد. اگر شما نيز در زندگي مشترك با مشكل آزار زباني و كلامي همسرتان مواجه هستيد بهتر است به راهكارهاي دكتر فروغ نيلچي‌زاده براي مقابله با آن توجه كنيد.
- با همه قوا حريم‌ها را حفظ كنيد!
يكي از حقوقي كه زن و شوهر بايد آن را براي طرف مقابل رعايت كنند، دوري از بدگويي و بدزباني است؛ چرا كه اثر آن زدودن محبت و عشق زن و شوهر نسبت به يكديگر است و چنين رفتار ناپسندي ريشه محبت را خشك مي‌كند اگر زن در برابر شوهر بدزباني كند، در همان جمله اول احساس مرد را جريحه‌دار مي‌كند. اگر مرد چنين رفتاري انجام دهد به محبت همسر خود صدمه وارد كرده است. اگر اين تندخويي و بدزباني از طرف هر دو ادامه پيدا كند قطعا حرمت‌ها شكسته مي‌شود و ممكن است محبت به نفرت تبديل شود؛ درحالي‌كه ستون اصلي برپايي خانواده محبت است. بنابراين هم زن و هم شوهر بايد همه تلاش خود را به‌كار بگيرند تا اجازه ندهند محبت بين آنها به وسيله اين بي‌احترامي‌هاي كلامي از بين برود.
- همسرتان را خلع سلاح كنيد!
«آنقدر بدي‌هاي او مرا اذيت كرده كه نمي‌خواهم خوبي‌هاي او را به چشم بياورم». دقيقا آنچه خطرناك و سم مهلك زندگي مشترك به‌حساب مي‌آيد، همين مسئله است. شما مي‌توانيد با يادآوري خوبي‌هاي او با رفتارهاي بد همسرتان مقابله كنيد. اين يك قاعده كلي است؛ يعني خوبي‌هاي كوچك و پيش پا افتاده همسرتان كه بد زبان و بد گفتار است را براي خودتان درنظر بگيريد و در مقابل او به بيان آنها بپردازيد. با يادآوري خوبي‌ها و نكات مثبت به همسرتان او را ياري كنيد تا بدي‌هايش را كنار بگذارد؛ به‌طور قطع با ادامه اين رفتار از سوي شما او با خود فكر مي‌كند كه من چرا با وجود اين همه خوبي، اين رفتار بد را نمي‌توانم كنار بگذارم و دل همسرم را كه خوبي‌هاي مرا مي‌بيند با زبانم بلرزانم.
- به ظرفيت خود رسيدگي كنيد!
طبيعي است كه هر آدمي ممكن است در مقابل خشونت و آزارهاي كلامي و طعنه و نيش و كنايه كم بياورد و خشمگين شود و احساسات پرخاشگرايانه از خود بروز بدهد. مخصوصا اگر اين آزارها از طرف نزديك‌ترين فرد زندگي آدم باشد دردناك‌تر و غيرقابل تحمل‌تر است. براي پيشگيري و حتي درمان اين خلق و خو در همسرتان بهتر است قدرت مديريت جريان‌ها را مهربانانه و عاشقانه به‌عهده بگيريد؛ يعني وقتي كه همسرتان به هر دليلي با بهانه يا بي‌بهانه اقدام به آزار كلامي و بدگفتاري مي‌كند بايد آنقدر ظرفيت امنيت عاطفي خود را با عبادت، روش‌هاي معنوي، ورزش و تغذيه‌هاي سالم بالا ببريد كه بتوانيد فشار عصبي خود را در اين مواقع به حداقل ممكن برسانيد. با اين رفتارتان در نهايت آرامش به همسرتان كمك خواهيد كرد كه خشمش را تخليه كند.
- آبروي همسرتان را حفظ كنيد!
مادر و پدر و خواهر و برادر شما به اين علت كه به شما وابستگي عاطفي دارند، خيلي دوست‌تان دارند. بنابراين طبيعي است كه با كوچك‌ترين اذيت و آزاري كه براي شما پيش بيايد فوق العاده ناراحت مي‌شوند و اگر آدم‌هاي خيلي عاقل و مدبري نباشند اين مشكل را بيشتر مي‌كنند. اگر آدم‌هاي مدبري هم باشند اين مشكل را حل مي‌كنند اما در گوشه ذهن آنها تلخي رفتار اين آدم باقي مي‌ماند و سخت مي‌توانند آن را از ذهن خود دور كنند.شما به‌عنوان يك همسر، هم تلخ‌كامي و تلخ رفتاري را از همسرخود ديده‌ايد و هم روابط خوب و عاشقانه او را. آن خوشي‌ها مي‌تواند اين بدي‌ها را از بين ببرد ولي در مورد مادر و خواهر و برادر شما اين مسئله اتفاق نمي‌افتد.
- ابزار سكوت را دريابيد!
بدزباني و آزار كلامي همسر شما با پاسخ گفتن شما قطعا بيشتر مي‌شود؛ چون خشم به‌دنبال طعمه مي‌رود. اكثر همسران وقتي كه طرف مقابلشان به خانواده آنها بد مي‌گويد سكوت نمي‌كنند بلكه متأسفانه مقابله به مثل مي‌كنند و با اين رفتار غلط آتش كينه و دعوا بيشتر مي‌شود. اين يك قاعده كلي در سبك زندگي اسلامي است كه هر موقع كسي به شما ده‌ها حرف ناروا زد به او بگوييد كه اگر 10حرف نارواي ديگر بزني يك‌بار هم جواب تو را نمي‌دهم. زندگي ائمه بزرگوار به ما ياد داده است كه هرگاه حرف بيخود و بيهوده‌اي از سوي كسي به شما گفته شد از كنار آن عبور كنيد. درست مثل يك ماهي كه در دست كسي به راحتي نمي‌ماند و سُر مي‌خورد.
- محبت بهترين راه پيشگيري است
كسي كه اقدام به آزار كلامي مي‌كند شروع‌كننده يك بازي غلط است. اين افراد اصلا ابايي ندارند كه مدام همسرشان را از خود ناراحت كنند. با خود فكر كنيد كه با اين رفتار مي‌خواهيد چه چيزي را به‌دست آوريد؟ آيا مي‌خواهيد در زندگي مشترك قدرت‌تان را به رخ همسرتان بكشيد يا مي‌خواهيد او را از خودتان بترسانيد. خب اگر شما چنين قدرت‌هايي داريد آن را در راستاي بهتر شدن زندگيتان به‌كار ببريد؛ مثلا به جاي اينكه اين همه انرژي صرف كنيد كه همسرتان را آزار دهيد به او بگوييد كه اگر همه دنيا را هم به من بدهند من به زن ديگري غير از تو نگاه نمي‌كنم يا تو بهترين مرد دنيا هستي. يكي از اصول مهم زندگي مودت و رحمت است كه خدا در بين زن و شوهر پس از عقد جاري مي‌كند پس همواره به اين اصل توجه كنيد و ملاحظه يكديگر را بكنيد.
- ريشه‌ياب خوبي باشيد
اگر احساس مي‌كنيد كه آزارها و خشونت‌هاي كلامي و زباني و طعنه‌ها و كنايه‌هاي همسرتان هر روز بيشتر مي‌شود و ادامه‌دار شده حتما با خودتان فكر كنيد كه اين رفتار او چه علت‌هايي مي‌تواند داشته باشد؟ ريشه‌يابي كنيد تا بتوانيد مشكل را حل كنيد اما براي اين ريشه‌يابي با خودتان صادق باشيد. قرار نيست هميشه او مقصر باشد و شما مظلوم. رفتار خود را نيز مرور كنيد و با خودتان بگوييد شايد من رفتاري در زندگي مشترك از خود نشان داده‌ام كه باعث شده همسرم دست به چنين رفتاري بزند. حتما در اين حالت ريشه موضوع و مشكل را پيدا خواهيد كرد. در اين صورت حتما آن را با همسرتان در ميان بگذاريد و با او به‌صورت آرام و ملايم صحبت كنيد تا با كمك يكديگر بتوانيد اين مشكل را حل كنيد.
- خانه را محل آرامش بسازيد!
همانگونه كه شما دلتان مي‌خواهد در خانه بيشترين آرامش را داشته باشيد، بايد بتوانيد اين آرامش را براي همسر خود نيز فراهم كنيد. در حقيقت آن فردي كه از رفتار همسر خود و يا خانواده او ناراضي است يقين بداند كه با بدرفتاري خود، محبت را در زندگي از بين مي‌برد. بهترين راه درمان اين است كه يادتان باشد وقتي كه بدرفتاري مي‌كنيد خداوند اين بدرفتاري شما را بي‌پاسخ نمي‌گذارد. به‌خصوص در مقابل همسري كه نمي‌خواهد جدا شود و قصد دارد زندگي مشترك خودش را با شما بسازد. هر زمان احساس كرديد كه داريد به نفس خود اجازه مي‌دهيد كه همسرتان را با رفتارها و كلام خود آزار بدهيد، استغفار كنيد و از خدا كمك بخواهيد و سر خود را به كاري مشغول كنيد تا ذهنتان از اين موضوع منحرف شود.
کارشناس:دكتر محسن ايماني؛ استاد دانشگاه و مشاور خانواده- خانمي بيست‌و‌پنج ساله هستم كه چند‌ماه بيشتر از زندگي مشتركم نمي‌گذرد. همسر من قبل از ازدواج با خانم ديگري رابطه عاطفه داشته كه البته منتهي به ازدواج نشده ولي او نمي‌خواهد اين موضوع را فراموش كند و شب‌ها به ياد او مي‌افتد و گريه مي‌كند. از رفتار او خسته شده‌ام. بارها خانواده همسرم را مورد سرزنش قرار داده‌ام كه چرا با وجود اينكه مي‌دانستند او به شخص ديگري هنوز فكر مي‌كند برايش زن گرفته‌اند. مدتي است فكر جدايي به سرم افتاده ولي همسرم را دوست دارم. لطفا مرا در اين زمينه راهنمايي كنيد؟
پاسخ: يكي از مشكلاتي كه متأسفانه در زندگي مشترك وجود دارد اين است كه زماني كه دخترها و پسرها ازدواج مي‌كنند و وارد يك زندگي مشترك مي‌شوند همچنان به ياد كسي هستند كه قبلا با او يك رابطه عاشقانه را تجربه كرده‌اند. وقتي اين اتفاق پس از زندگي مشترك رخ مي‌دهد خيلي كار براي ادامه زندگي سخت مي‌شود. مدام در زندگي مشترك بهانه‌گير مي‌شوند. احساس سردي دارند. به همسرشان تمايلي ندارند. هميشه دوست دارند تنها باشند. حتي ممكن است به ايجاد رابطه با اين شخص پس از زندگي مشترك فكر كنند و هزاران آسيب ديگر كه زندگي مشترك را با اين روش مورد تهديد قرار مي‌دهد.
اين خانم بزرگوار عنوان كرده‌اند كه همسرشان هنوز به‌خاطر نرسيدن به فردي كه به او علاقه داشته گريه مي‌كند و احتمالا زندگي گرمي بين او و همسرش وجود ندارد. به‌احتمال خيلي زياد خانواده اين فرد براي فرار او از گذشته تصميم گرفته‌اند كه پسرشان زندگي مشترك را تجربه كند با اين اميد كه اين فرد را فراموش مي‌كند اما بايد بدانيم كه اين روش خوبي براي فراموش كردن طرف مقابل نيست.
بنده توصيه مي‌كنم كه در مرحله اول همسرتان را درك كنيد. البته همين كه به‌دنبال راه‌حلي براي رفع اين مشكل هستيد خود نشان از درك بالاي شما دارد. سعي كنيد احساس او را بفهميد و بدانيد اين طبيعت عشق است كه به راحتي نمي‌توان آن را فراموش كرد.
سعي كنيد فقط خودتان اين مشكل را حل كنيد. مطرح كردن اينگونه مسائل با خانواده خودتان يا همسرتان و سرزنش كردن آنها حس اعتماد همسرتان را نسبت به شما در شرايطي كه نياز است به شما تكيه كند از بين مي‌برد.
اگر همسرتان درباره او حرفي زد عصباني نشويد. اجازه بدهيد احساسش را بيان كند. سريع در مقابل حرف‌هاي او جبهه نگيريد و از كوره در نرويد. اصلا شوهرتان را تحقير نكنيد. تحقير كردن او در اين زمينه و در چنين شرايطي فقط شما را از هم دورتر مي‌كند. سعي كنيد يك دوست صميمي براي او باشيد. براي شناخت نيازها و چيزهايي كه دوست دارد تلاش كنيد. براي اين موضوع مي‌توانيد از خانواده همسرتان به‌صورت غيرمستقيم كمك بگيريد.
كاملا قاطعانه و جدي به همسرتان بگوييد كه اين رفتار او اعتماد شما را مورد خدشه قرار داده است. از او بخواهيد كه خودش را جاي شما بگذارد ببيند آيا مي‌تواند يك لحظه در كنار زني زندگي كند كه مدام به فرد ديگري فكر مي‌كند. البته به اين فكر هم نباشيد كه اشتباه شوهرتان را با يك اشتباه بزرگ‌تر پاسخ بدهيد. مثلا او را تهديد كنيد كه من هم به‌دنبال شخصي ديگري مي‌روم تا به اين طريق از تو انتقام بگيرم. به او بگوييد همانطور كه نبود اين فرد در زندگي‌اش او را آزرده شما نيز از نبود او در زندگي‌اش رنج مي‌بريد. سعي كنيد به اين طريق كمي او را دچار عذاب وجدان كنيد.
اصلا همسرتان را در اين شرايط كنترل نكنيد. موبايل يا ديگر وسايل شخصي‌اش را چك نكنيد بلكه فقط تلاش كنيد اعتمادش را جلب كنيد و او را به‌خاطر اين موضوع تحقير نكنيد.
در برخي از موارد كه افراد به آن شخصي كه مي‌خواهند نمي‌رسند، سعي مي‌كنند داشته‌هاي آن زن را به رخ همسرشان بكشند. شما نيز احتمالا در اين زمينه مورد مقايسه قرار گرفته‌ايد. ممكن است به شما بگويد كه اگر من با آن شخص ازدواج كرده بودم الان زندگي‌ام به‌گونه‌اي بهتر بود ولي شما در مقابل به‌گونه‌اي رفتار كنيد كه اين افكار از ذهن همسرتان نگذرد و او نتواند شما را با شخص ديگري مقايسه كند.