اين خبري است كه اعضاي كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي پس از بازديد از اين مؤسسه اعلام كردند. آنها هفته گذشته پس از بازديد از اين موسسه از وجود دستگاه‌هاي فرسوده در اين مؤسسه به‌شدت انتقاد كردند. 90سال پس از آنكه با رواج طاعون در ايران سنگ‌بناي مؤسسه سرم‌سازي رازي بنا نهاده شد، حالا تعدادي از نمايندگان مجلس از حال و روز اين مركز علمي قديمي گلايه دارند.
سخنگوي كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي با اشاره به سابقه 90ساله سرم‌سازي رازي مي‌گويد: «ما متاثر شديم كه مجموعه‌اي با اين عظمت، با دستگاه‌هاي 50سال قبل كار مي‌كند. كسي به فكر اين مجموعه نيست و صداي آن در جايي شنيده نمي‌شود. وزارت جهادكشاورزي كه متولي اين سازمان است اهميت اين تشكيلات را نمي‌داند و نمي‌تواند به نحو شايسته از آن دفاع كند با اين وضعيت شايد در 3-2سال آينده، مجبور شويم بنشينيم و به حال اين سازمان گريه كنيم.»
دكتر محمدحسين قرباني در گفت‌وگو با ايرنا با تأكيد بر اينكه با شرايط فعلي نمي‌توان نگاه استراتژيك در اين زمينه داشت، از نياز مجموعه سرم‌سازي رازي به اعتبار 100ميليارد توماني مي‌گويد كه البته از توان وزارت جهادكشاورزي خارج است.
- گلايه از بي‌توجهي
نايب‌رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس هم درباره اين موضوع به همشهري مي‌گويد: به‌دليل عدم‌مديريت و عدم‌پشتيباني از اين مؤسسه، متأسفانه اين مؤسسه عقب‌ماندگي‌هاي زيادي دارد و اين درحالي است كه بيشترين ارزش افزوده در نظام سلامت مربوط به واكسيناسيون مطلوب و مؤثر است. دكترعبدالرحمان رستميان با تشريح اهميت توليد و تزريق يك واكسن مي‌گويد: واكسيناسيون فراگير، مي‌تواند از صرف هزينه‌هاي زياد براي درمان جلوگيري كند. به همين دليل معتقدم كه بي‌توجهي به بحث توليد واكسن آنهم واكسن‌هاي باكيفيت و مؤثر مي‌تواند به سلامت كشور آسيب بزند. به‌نظر مي‌رسد مسئولان اين مؤسسه كوتاهي كرده‌اند و بايد با اطلاع‌رساني بموقع و مناسب از كمبودها و مشكلات‌شان مي‌گفتند.»
رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس هم وزارت جهادكشاورزي را مسئول اين كوتاهي مي‌داند و مي‌گويد: ظرفيت علمي و توليدي مؤسسه تحقيقات واكسن و سرم‌سازي رازي شگفتي‌ساز است ليكن وزارت جهادكشاورزي براي توسعه اين مؤسسه كم‌توجهي كرده است. اين مؤسسه از افتخارات ايران اسلامي است و نبايد براي بودجه‌هاي 100يا 200ميليارد توماني دچار مشكل شود.
استمرار اين مشكلات سبب مي‌شود تا به واردات واكسن از كشورهايي روي‌بياوريم كه پژوهشگران ما، دانش واكسن‌سازي را به آنها آموزش داده‌اند. دكتر حسين علي شهرياري همچنين از اختصاص بودجه از محل منابع مالي وزارت بهداشت و درمان براي حل بخشي از مشكلات اين مؤسسه در سال‌جاري خبر ميدهد و مي‌گويد: انتظار مي‌رود در بودجه سال95 براي اين مؤسسه اعتبارات مناسبي اختصاص يابد.
درعين حال دكتر مصطفي كريمي معاون فني اداره كل نظارت بر دارو و مواد‌مخدر سازمان غذا و دارو هم به همشهري مي‌گويد: در اين زمينه بايد بررسي كنيم كه آيا دستگاه‌ها معتبر‌سازي شده‌اند يا خير؟
اگر دستگاه‌ها به فراخور نياز به‌روز شده باشند، قابليت اين را دارند كه حتي پس از 50سال عمر هم عملكرد مطلوب داشته باشند. در غيراين صورت جاي شك و شبهه در اين مورد باقي مي‌ماند.»
- همه‌‌چيز كنترل مي‌شود
رئيس مؤسسه تحقيقات واكسن و سرم‌سازي رازي، در گفت‌وگو با همشهري درباره گلايه نمايندگان كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي مي‌گويد: «قطعا منظور نمايندگان مجلس، مديريت‌هاي قبلي بوده است چرا كه در اين يك‌و‌سال نيم گذشته اقدامات خوبي انجام شده. بودجه 100درصد افزايش يافته و اطلاع‌رساني‌ها هم از بابت اعلام كمبودها و پيشرفت‌ها خوب بوده است. در يك‌سال اخير 2بار كميسيون بهداشت و درمان مجلس از رازي بازديد داشته‌اند و اين خود نشانه تعامل است.»
دكتر حميد كهرام، اين سؤال كه آيا وقتي دستگاه‌ها و تجهيزات متعلق به 50سال قبل است، مي‌توان به كيفيت واكسن‌هاي توليدي اعتماد كرد را چنين پاسخ ميدهد: «محصولات نهايي ما به‌طور جدي كنترل مي‌شود و تا زماني كه مجوزهاي بين‌المللي را اخذ نكند، مورد استفاده قرار نمي‌گيرد.»
او همچنين در واكنش به برخي نمايندگان كه معتقد هستند كه اگر مؤسسه رازي از وزارت جهادكشاورزي منفك و به وزارت بهداشت ملحق شود، وضعيت بهتر خواهد شد هم مي‌گويد: «من اين نظر را قبول ندارم چرا كه در حال حاضر، مؤسسه پاستور زيرنظر وزارت بهداشت است و وضعيتش از ما بهتر نيست.»
كهرام در عين حال فرسوده بودن زيرساخت‌هاي اين مؤسسه را تاييد كرده و توضيح ميدهد: «بيشتر تجهيزات بالاي 50سال عمر دارند. با وجود نگهداري و كنترل مناسب تجهيزات توسط متخصصان داخلي اگر در سال‌هاي آينده مؤسسه رازي نوسازي نشود به‌طور قطع توليد واكسن‌ها تعطيل مي‌شود كه يك فاجعه براي كشورخواهد بود. زيرا احتمال مي‌رود تا 3سال آينده مجبور به واردات واكسن فلج اطفال شويم.»
هرچند هم‌اكنون 100هزار دز از اين نوع واكسن فلج اطفال در اين مؤسسه ذخيره شده اما به‌نظر مي‌رسد صداي زنگ خطر اين بار بلند‌تر از هميشه است. براي ما كه 40سال توليد‌كننده قطره فلج اطفال بوده‌ايم، واردات در اين زمينه حتما يك عقبگرد بزرگ است. وقتي قطب اصلي توليد واكسن و سرم كشور با دستگاه‌هاي 50سال قبل، فعاليت مي‌كند آيا مي‌توان به كيفيت واكسن و سرم‌هاي توليدي اطمينان داشت؟ افزايش بودجه يا واگذاري بخش‌هاي مرتبط با درمان به وزارت بهداشت؛ راه‌حل هرچه كه باشد بايد هرچه سريع‌تر چاره‌اي انديشيد.