در روايت‌هاي متواتر نيز آمده كه ثواب خواندن تنها يك آيه از قرآن كريم در اين‌ماه عزيز با ثواب يك ختم كامل كتاب وحي در ديگر ماه‌ها برابري مي‌كند. در اين شب‌ها و روزها فرصت مغتنمي پيش آمده تا بيشتر با آيه‌هاي وحي انس بگيريم و سبك زندگي‌مان را قرآني كنيم. حضور در محافل آسماني براي شركت در طرح ختم قرآن كريم ويژه‌ماه مبارك رمضان يكي از راه‌هايي است كه مي‌توانيم سخنان خداوند متعال را بشنويم و از آن پند بگيريم. راهنماي اين صفحه به شما كمك مي‌كند تا بهتر و راحت‌تر بتوانيد قرآن را در اين‌ماه مبارك ختم كنيد.
- چطور برنامه‌ريزي كنيم؟
قرآن‌هايي كه خط استاندارد دارند 604صفحه را شامل مي‌شوند. تقريبا براي ختم قرآن كريم بايد هر روز 20صفحه قرآن بخوانيم. براي آنهايي كه قرآن را روان مي‌خوانند، خواندن هر جزء قرآن يا همان 20صفحه بيشتر از يك ساعت به طول نخواهد انجاميد. خواندن قرآن پيش يا بعد از اذان صبح ثواب بسياري دارد اما از آنجا كه لحظه‌ها در ماه رمضان با ديگر ماه‌ها متفاوت است، ثواب قرائت قرآن نيز در هر ساعت از شبانه‌روز اين ماه برابر خواهد بود.
بهتر است 20 صفحه را به 2يا 3بخش تقسيم كنيد. مثلا يك بخش پس از اقامه نماز صبح، يك بخش پس از خواندن نماز ظهر و عصر و بخش ديگر در شامگاه همان روز. برنامه‌ريزي صحيح و تصميم جدي گرفتن براي ختم قرآن، به شما كمك خواهد كرد كه برنامه خواندن قرآن را تا پايان‌ماه با نظم و ترتيب تعريف شده خودتان پيش ببريد. در ضمن مي‌توانيد براساس تقسيم‌بندي حزب‌هاي قرآن، قرائت كنيد؛ يعني مي‌توانيد ۴ بخش را در روز براي قرائت روزانه درنظر بگيريد.
- چه شرايطي را فراهم كنيم؟
در روايت‌ها آمده، هر وقت مي‌خواهيد خداوند متعال با شما سخن بگويد، قرآن بخوانيد. پس وقتي ما بخواهيم سخن حق را بشنويم بايد شرايط خاصي را در خودمان به‌وجود بياوريم تا بتوانيم بهره بيشتري از اين نعمت ببريم. نخستين و مهم‌ترين شرط قرائت قرآن آن است كه با وضو و طهارت باشيم. همين با وضو بودن كمك مي‌كند كه هنگام قرائت قرآن حضور قلبي بيشتري داشته باشيم و آيه‌ها را با معنويت خاصي دنبال كنيم. يادمان باشد، لمس يا مس آيه‌هاي قرآن بدون اينكه وضو داشته باشيم شرعا حرام است.
در آداب قرائت قرآن آمده كه شخص قاري بايد پيش از قرائت، جمله معروف استعاذه (اعوذ بالله من الشيطان الرجيم) را خوانده و سپس آيه‌ها را با كمال ادب، وقار و طمانينه بخواند و واژه‌ها را شمرده شمرده ادا كند. بهتر است كه قرائت قرآن همراه با حزن و بكاء باشد و لحن خود را به زبان عربي نزديك كنيد. اگر به آيه‌هايي كه سجده واجب دارند رسيديد، حق آنها را ادا كرده و به سجده برويد. اگر به آيه‌هاي عذاب رسيديد به خداوند متعال پناه برده و استعاذه كنيد و اگر آيه‌هايي كه شامل رحمت و مغفرت الهي بود را خوانديد، استغفار و شكرگزاري كنيد. هر يك از آيه‌ها را با خشوع بخوانيد و در معناي آنها تدبر و تفكر داشته باشيد.
- تنهايي بخوانيم يا جمعي؟
قرآن خواندن چه به‌صورت فردي چه دسته‌جمعي ثواب داشته و بيشتر به برنامه‌ريزي و شرايط خودمان بستگي دارد. اگر شخصي مي‌تواند آيات قرآن را به‌صورت روان و بدون كمك ديگران بخواند، خواندن انفرادي قرآن از اين جهت كه فرصت را به‌صورت كامل در اختيار دارد، مي‌تواند توجه بيشتري بر معاني آيه‌ها داشته باشد و در تنهايي خودش نيز از حال و هواي بهتري برخوردار شود، روش مناسبي خواهد بود. اما آنهايي كه به تنهايي نمي‌توانند آيات را روان بخوانند يا براي ادامه اين مسير يك ماهه به انگيزه بيشتري نياز دارند، خوب است كه در جلسه‌ها و محافل قرآني شركت كنند. در بسياري از اداره‌ها، مساجد و حتي منازل حلقه‌هاي قرائت قرآن به نيت ختم آن تشكيل مي‌شود. حتي شما مي‌توانيد اين حلقه را ميان دوستان، اعضاي خانواده يا اقوام‌تان تشكيل بدهيد. براي اين كار كافي است كه از حضور يك فرد مسلط به قرائت قرآن بهره ببريد .
- چه قرآني انتخاب كنيم؟
در اصل قرائت قرآن آمده كه روان و شمرده خواندن آيات ملاك صحت آن است. طبيعتا هر شخص بنا به سليقه و نوع انتخابي كه دارد مي‌تواند سراغ رسم الخط‌هاي مختلف برود تا بتواند آيه‌هاي قرآني را راحت‌تر و روان‌تر بخواند. پس در اصل انتخاب نوع خط قرآني تمايزي وجود ندارد و مهم، آشنا بودن خط براي قاري است. اما طي سال‌هاي اخير، رسم الخط و كتابت «عثمان طه» به‌دليل زيبايي، استحكام قلم، چشم‌نوازي و يك‌دست بودن بر ديگر رسم الخط‌ها برتري پيدا كرده است. همين موضوع باعث شده تا رسم‌الخط عثمان طه به يك خط استاندارد بين‌المللي تبديل شود. نكته مهم ديگر اينكه بسيار مناسب است تا اعضاي يك محفل قرآني از يك نوع قرآن (مثلا رسم الخط عثمان‌طه) استفاده كنند تا پيدا كردن صفحه و آيه براي همه راحت‌تر باشد و با نشانه‌گذاري‌هاي يكساني روبه‌رو باشند. اگر مي‌خواهيد با محافل قرآني هم همراه شويد بهتر است سراغ خط عثمان طه برويد.
- براي ختم قرآن كجا برويم؟
طي سال‌هاي گذشته سنت ختم قرائت قرآن در ماه مبارك رمضان بسيار گسترش يافته و طرفداران بي‌شماري پيدا كرده است، براي همين پيدا كردن يك محفل قرآني كه بتوانيد همه روزه و منظم آنجا رفته و هر روز يك جزء را قرائت كنيد كار چندان مشكلي نيست. معمولاً آستان مطهر امام رضا(ع) و امامزادگان، مساجد و حسينيه‌ها، به‌ويژه مساجد جامع برنامه ويژه‌اي براي ختم قرآن در اين‌ماه دارند، ضمن اينكه دارالقرآن‌ها طي اين يك‌ماه در چند نوبت اقدام به برنامه‌ريزي براي ختم قرآن مي‌كنند و اين فرصت را براي خواهران و برادران روزه‌دار فراهم مي‌سازند. نكته مهم اينكه معمولا با كمي پرس وجو در هر محله‌اي، يك يا چند محفل قرآني مي‌توانيد پيدا كنيد. برخي از محافل هم برنامه‌هاي قرآني‌شان را پيش از‌ماه مبارك رمضان اعلام و تبليغ مي‌كنند.
حالا اين شما هستيد كه بايد ببينيد با فضاي كداميك از اين محافل بيشتر مي‌توانيد انس بگيريد يا برنامه كدام مركز قرآني با زمان شما بيشتر همخواني دارد. مثلا برخي از مساجد، برنامه روزانه خواندن قرآن را پس از اقامه نماز صبح شروع مي‌كنند، برخي اين كار را بعدازظهر همان روز انجام مي‌دهند و ديگر محافل نيز زمان پيش يا پس از افطار را مناسب مي‌بينند. تعدد محافل به شما كمك مي‌كند تا حق انتخاب بيشتري داشته باشيد.
- ترجمه‌اش را هم بخوانيم؟
يكي از اهداف اصلي قرائت قرآن فهم معاني آيات و تدبر و انديشه كردن در آن است. از آنجا كه بيشتر ما به زبان عربي تسلط نداريم مي‌توانيم با خواندن ترجمه فارسي قرآن به معاني عميق آن پي ببريم. خوشبختانه در محافل قرائت روزانه قرآن در ماه مبارك رمضان معمولا چندآيه به‌صورت مشخص از سوي استادان قرآن انتخاب و درباره معاني آنها بحث مي‌شود تا اين فضيلت همراه با تدبر و درك معاني باشد. علاوه بر اينكه وضعيت ترجمه قرآن كريم در كشور ما با وجود نمونه‌هاي خوب مثل ترجمه اساتيدي همچون بهاءالدين خرمشاهي، ابوالفضل بهرام‌پور، طاهره صفارزاده، عبدالمحمد آيتي و مهدي الهي قمشه‌اي بسيار مناسب است. ضمن اينكه درباره برخي از آيه‌هاي مشهور يا عبارت‌هاي خاص مي‌توانيد به تفاسير قرآن هم مراجعه كنيد. ترجمه تفسير‌الميزان، تفسير نمونه و تفسير نور از جمله بهترين و پرمخاطب‌ترين تفاسير موجود در بازار است.
- از تلويزيون و راديو چه خبر؟
براي آنهايي كه به هر دليلي نمي‌خواهند از خانه خارج شوند، استفاده از ويژه‌برنامه‌هاي قرآني صدا و سيما يك موهبت محسوب مي‌شود. تلويزيون و راديو در اين‌ماه مبارك و در ساعت‌هاي خاص، قرائت قرآن محافل مختلف كشور را به‌صورت زنده پوشش مي‌دهد يا نمونه‌هاي خوب ضبط شده آن را پخش مي‌كند. مهم‌ترين برنامه تلويزيوني ترتيل‌خواني قرآن را شبكه 3پوشش مي‌دهد. اين برنامه در 30روز به‌مدت 75دقيقه از ساعت 14:30 به‌صورت زنده در حرم حضرت معصومه(س) اجرا مي‌شود. برنامه ترتيل‌خواني در حرم رضوي در 2بخش، سحر و ظهر برگزار خواهد شد و اين برنامه‌ها طي ساعات 3:45 و 13:45 از شبكه استاني پخش مي‌شود. راديو هم براي امسال برنامه‌هاي پر وپيماني را ويژه مخاطبان قرآني تدارك ديده است كه به‌عنوان نمونه مي‌توان به پخش تلاوت استاد منشاوي در ساعت 5:15 از راديو ايران، تلاوت استاد پرهيزگار در ساعت 4:30 از راديو اقتصاد، تلاوت استاد پورزرگري در ساعت 6 در راديو تهران و تلاوت استاد امام‌جمعه در ساعت 13:30 از راديو جوان اشاره كرد.
- طرح‌هاي ختم قرآن چگونه است؟
طرح‌هاي ختم دسته‌جمعي قرآن كريم ويژه‌ماه مبارك رمضان هم از طريق برخي سايت‌ها، انجمن‌ها يا گروه‌هاي مذهبي رايج شده است. در اين طرح، كافي است پيامكي را به شماره اعلام شده از سوي هر انجمن بفرستيد تا سهم قرائت شما از كل قرآن كريم شامل تعداد صفحه و آيه‌هاي تعيين شده برايتان ارسال شود. اينطوري مي‌توانيد در ثواب ختم كل قرآن كريم در ماه مبارك رمضان هم شريك شويد.
مثلا شما با ارسال پيامك به شماره 30008990 مي‌توانيد در طرح ختم دسته‌جمعي قرآن شبكه قرآن و معارف سيما شركت كنيد. نشريه همشهري آيه نيز براي‌ماه مبارك رمضان امسال برنامه ويژه‌اي تدارك ديده است. آنهايي كه مي‌خواهند در طرح قرآني اين نشريه قرآني شركت كنند بايد مشخصات خود و تعداد جزءهايي كه مي‌خواهند در اين‌ماه تلاوت كنند را به شماره ۳۰۰۰۹۹۹۱۰ پيامك بفرستند. مثلا بفرستيد «حسين صالحي، تهران، ۱۲ جزء». آنهايي كه مي‌خواهند ختم كامل قرآن كنند نيز عبارت «ختم كامل قرآن» را به جاي تعداد جزء بفرستند. پس از آن پيامكي از سوي مجله همشهري آيه برايتان ارسال مي‌شود كه كدام جزء‌ها را بخوانيد.