وی دیپلم خود را از مدرسه علوی مشهد دریافت کرد و به‌واسطه فعالیت‌های سیاسی توسط ساواک دستگیر و 4 ماه زندان بود. افشار از دانشجویان پیرو خط امام (ره) در تسخیر لانه جاسوسی نیز بوده است.
وی فارغ التحصیل دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف است که از سال 58 تا 61 عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی بود.
هم‌چنین مسئولیت جانشینی و ریاست ستاد مرکزی و سخنگویی سپاه در ایام دفاع مقدس( 61 تا 67 ) و فرمانده نیروی مقاومت بسیج (68 تا 76) را بر عهده داشت و از سال 76 تا 79 رئیس دانشگاه امام حسین شد.
افشار معاون فرهنگی ستادکل و رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در سال‌های 79 تا 83 بود و معاونت فرهنگی و امور مجلس ستاد کل نیروهای مسلح از 83 تاکنون را نیز بر عهده داشته است.
علیرضا افشار به دنبال کناره‌گیری سیدمجتبی ثمره هاشمی از معاونت سیاسی وزارت کشور، مسئولیت این معاونت را رسماً از 4 شهریور 86 برعهده گرفت.
صادق محصولی، وزیر کشور با صدور حکمی، علیرضا افشار را در دی ماه 87 به سمت معاون امور اجتماعی، فرهنگی و شوراهای وزارت کشور منصوب کرد.[افشار، معاون امور اجتماعی، فرهنگی و شوراهای وزارت کشور شد]