اين نمايشگاه كه امسال بيستوسومين دورهاش برگزار ميشود در باغ موزه دفاعمقدس و باغ كتاب واقع در اتوبان حقاني در حال برگزاري است و طبق رسم هرسالهاش براي همه شهروندان و بازديدكنندگان، بخشها و قسمتهاي مختلفي را درنظر گرفته است؛ از بخشهاي علمي و دانشگاهي گرفته تا بخش كودك و نوجوان و اجراي هر روزه نمايشهاي آييني و سنتي در نمايشگاه و كلي اتفاق ديگر كه ميتواند بهانه خوبي باشد براي حضور در حال و هواي قرآني و پررنگتركردن حس و حال رمضاني، براي همين اگر تا به الان براي ساعات بعد از افطار برنامهريزي خاصي نكردهايد در اين يكيدو هفته جاري از ساعت 7تا11شب، بيستوسومين نمايشگاه بينالمللي قرآن را از دست ندهيد.
بين رفتوآمدهاي مختلف مردم بعد از افطار و بخشهاي گوناگوني كه در نمايشگاه براي مردم درنظر گرفته شده بخش نمايش را ميتوان جزو منحصر به فردترينها و جذابترين بخشهاي نمايشگاه تلقي كرد؛ بخشي كه علاوه بر جنبههاي هنري و چشمنوازش فرصت خوبي است براي آموزش و خو گرفتن با ماجراهاي تاريخي و مذهبي كه قالب و ظرف نمايش، ديدن و چشيدنش را براي بازديدكنندگان لذت بخشتر كرده است. بخش نمايشي نمايشگاه يكي از آن جاهايي است كه طبق صحبتهاي قبلي مسئولان نمايشگاه يكي از قسمتهاي پر و پيمان نمايشگاه بهحساب ميآيد؛ قسمتي كه هر شب ميتوانيد در آن شاهد اجراي نمايشهاي آييني و سنتي باشيد؛ از پرده خواني و شبيهخواني گرفته تا منقبتخواني، نقالي و ترنا بازي كه يكي از بازيهاي قديمي ايرانيان در قديم از افطار تا سحر بوده است.
در زمان برگزاري نمايشگاه كه داريد به بخشهاي مختلف سر ميزنيد براي اينكه راحتتر نشاني برنامههاي نمايشي را پيدا كنيد سراغ «محفل مهر و ماه» را بگيريد؛ محفلي كه قرار است هر روز بهطور متوسط 3نمايش خياباني در محوطه نمايشگاه برگزار كند و علاوه بر اين براي شبهاي قدر در كنار همه اينها اجراي تعزيه را هم براي بازديدكنندگان درنظر گرفته است.
يكي از خوبيها و ويژگيهاي مثبت بخش نمايشي در نمايشگاه قرآن درنظر گرفتن برنامههاي مختلف براي ردههاي سني متفاوت است، براي همين اگر با بچههاي كم سن و سال سراغ نمايشگاه و بخش نمايش ميرويد سري هم به «شهر فرشتهها» بزنيد. شهر فرشتهها از آن قسمتهايي است كه برنامههاي نمايشي آن براي كودكان درنظر گرفته شده و همه تلاشاش اين است كه با اجراي نمايش كودكانه لذت مزهمزه كردن قصههاي قرآني را به بچههاي كم سن و سال بچشاند.
خانواده آقاي محسني با جمع 3 نفرهشان سري به اين بخش از نمايشگاه زدهاند و با دختر كوچكشان«صبا»يكي از مشتريهاي شهر فرشتهها شدهاند. آقاي محسني مثل خيلي از پدرهاي اين نسل نگران زيادي سايبري شدن حال و هواي بچههاست. او ميگويد كه براي كنترل اين موضوع بايد از همان دوره كودكي به فكر بود؛ «بچههاي اين دوره همه سرگرميشون شده فضاهاي مجازي. يا با كامپيوتر بازي ميكنن و يا سرشون توي تبلت و گوشيه و توي دنياي خودشون سير ميكنن. اينجا فضاي خوبيه براي اينكه بچهها با يه حال و هوا و دنياي ديگه آشناتر بشن و با مسائلي روبهرو بشن كه شايد توي دنياي سايبري خيلي به اون صورت خبري ازش نباشه. بخش نمايش خوبياش اينكه هم جذابيت داره براي بچه و هم وجهه آموزشي.» پس اگر بعد از افطار از خانه بيرون آمديد و قيد سريالهاي ماه رمضاني تلويزيون را زديد، در عوض نمايشهاي سنتي، آييني و مذهبي نمايشگاه قرآن را از دست ندهيد.
- 40مفسر بانو راهنماي شما هستند
وقتي وارد بخش حوزوي ميشوم كنار نخستين غرفه ميايستم. توجهم به ويدئوكنفرانسي كه درحال پخش است جلب ميشود. مسئول غرفه پسرجواني است. برايم از برنامههاي امسالشان ميگويد؛ «يكي از بهترين كارهايي كه امسال غرفههاي اين بخش انجام دادهاند تهيه ويدئوكنفرانسهايي از علماست. خيلي مخاطب دارد. ما صندلي گذاشتهايم و مردم ساعتها اينجا مينشينند براي ديدن اين برنامهها.» ميگويد كه خودش هم دانشجوي حوزه است و امسال فارغالتحصيل ميشود. از اساتيد حوزوي خود ميگويد و نام كساني كه قرار است امسال تقدير شوند را برايم پشتسر هم رديف ميكند. از غرفه بيرون ميآيد و با انگشت دوتا غرفه بعدي را نشان ميدهد؛ «آنجا دفتر آيتالله مكارمشيرازي است. امسال خدا را شكر هم فضاي بيشتري به ما دادهاند و هم بچهها در اين يك سال خيلي تلاش كردهاند. مثل دفاتر بعضي از علماي بزرگ كه در نمايشگاه غرفه دايركردهاند.» يكييكي معرفي ميكند: «آقاي جوادي آملي، آقاي صافي گلپايگاني، آقاي مكارمشيرازي و آقاي شبيري زنجاني. فعلا همين 4مرجع بزرگ تقليد برنامههايشان را اينجا برگزار كردهاند. در اين چند روزي كه من ديدهام بازخورد خوبي هم داشته است و مردم استقبال كردهاند». از من ميپرسد كه به تاريخ چقدر علاقهمند هستم و شروع ميكند از يكي از برنامههاي ويژه امسالشان ميگويد؛ «هركس علاقهمند باشد ما اينجا برايش از تاريخچه تفسير قرآن ميگوييم.» و حرفش تمام نميشود كه ميگويد: «نترسيد اينجا در حق زنها اجحاف نميشود. ما نام 40مفسر بانو را هم در اين تاريخچه آوردهايم».
- خاطره بنويس، جايزه قرآني بگير
اگر بهدنبال سكوت و آرامش هستيد به اين سمت نياييد. از سر و صدا و شورو هيجان به خوبي متوجه ميشويد كه اين قسمت به نام كودكان سند خورده است. اصلا خوبي نمايشگاه قرآن به همين است كه هيچ محدوديت سني ندارد و مخاطبانش افراد تحصيلكرده و بالاي 20سال نيستند. آقاي احمدي ميگويد: «خودم آموزش و پرورشي هستم. هميشه بچههايم را به اينجور فضاها ميبرم. امسال دومين سالي است كه هستيا و محمد را به نمايشگاه قرآن ميآورم. پارسال آنقدر دوست داشتند كه امسال تا اخبار اعلام كرد نمايشگاه قرآن برگزار شده است خودشان به من اصرار كردند كه بياييم. خوبي اين قسمت به اين است كه مسئولان هر غرفه خودشان مربي و متخصص هستند و بچهها ميتوانند در هر بخش مثل داستاننويسي، انيميشنسازي، نقاشي و... تجربه كسب كنند. البته جايزه دادن به بهترين اثرهاي هنري بچهها هم بيتأثير نبوده است. هستيا كه به من گفته است تا امسال جايزه نگيرد بيخيال نميشود». هستيا كلاس سوم است و در بخش خاطرهنويسي شركت كرده است. كل تابستان را خاطره نوشته و اميدوار است كه جايزه قرآني بگيرد.
- اينجا فقط غرفه حجاب نيست
مريم و سارا خواهر هستند. سارا دنبال چادر مدل قجري ميگردد. وقتي با آنها همكلام ميشوم ميبينم مهمان شهر تهران هستند و از يزد آمدهاند. دوتا از برادرهايشان تهران زندگي ميكنند. ميگويد: «ما هرسال ماه رمضان به تهران ميآييم چون حتما بايد به نمايشگاه قرآن بياييم. من و خواهرم هرسال به اين غرفه سر ميزنيم. اينجا تنوع زياد است. با طراحان اين لباسها آشنا ميشويم.» يك غرفه را به من نشان ميدهد و ميگويد: من با طراح آن 2 سال پيش دوست شدهام. كارهاي جديدي كه داشته باشد برايم ايميل ميكند. خوبي اينجا به اين است كه هم تخفيف دارد و هم آدم به جنسي كه ميخرد اطمينان دارد. من خودم امسال احتمالا از همينجا پارچه چادري بخرم و آن طرحي كه مدنظرم است را بدهم برايم بدوزند». با آنها خداحافظي ميكنم و موقع رفتن خواهر بزرگتر به من ميگويد: «فقط اميدوارم هرسال اين غرفه باشد. مثل پارسال نشود كه آمديم ديديم خبري از غرفه حجاب نيست».
- ديجيتالها به پيش!
خيلي سخت نيست. با يك حساب سرانگشتي ميشود حدس زد كه يكي از پرمخاطبترين بخشهاي نمايشگاه كدام است. وقتي از كوچك و بزرگ دست همه ما گوشيهاي هوشمند، تبلت و... است و وقتي صحبتهاي اصلي دورهميهايمان به اتفاقهاي فضاي مجازي و آپديت شدن اپليكيشنهاي جديد ختم ميشود، به راحتي ميتوان گفت يكي از شلوغترين بخشهاي نمايشگاه، غرفههاي رسانههاي ديجيتال آن است. اين بخش مخصوص فروش و آشناشدن با انواع محصولات ديجيتالي است. خوشبختانه محصولات آن براي يك گروه سني خاص نيست و به خوبي بازه كودكان تا بزرگسالان را پوشش ميدهد. ثبت ايدههاي قرآني از پارسال همچنان ادامه دارد. هر كسي ميتواند ايده قرآني خود را ارائه دهد و درصورت خلاق و نو بودن به ثبت برساند. اما در اين بين سعيد يكي از همان جوانهاي دهه هفتادي است كه از توي حرفهايش به راحتي ميشود فهميد كه از آن آيتيبازهاي بهروز است. وقتي از او درباره قرآن و ادعيه ميپرسيم او تمام قد از اين موضوع و اپليكيشنهاي اين حوزه دفاع ميكند؛ «وقتي از اين اپليكيشنها استفاده ميكنم خيلي از دوستان با من مخالفت ميكنند و ميگويند كه هيچي موقع خوندن قرآن حس و حال ورقهاي كاغذي رو براشون نداره و اصلا نميتونن با اين قرآنهاي ديجيتال و اپليكيشنهاش ارتباط برقرار كنند ولي بر عكس اونا، من نظرم كاملا مثبته چون از هر نظر اين اپليكيشنها كارايي دارند و دسترسيشون بهتره چون هروقت كه دلت بخواد ميتوني توي تبلت يا گوشي ازشون استفاده كني. يه خوبي ديگه هم كه اين اپليكشينها داره اينه كه چون حجم فيزيكي نداره تو نگران جابهجاييشون نيستي كه يه وقت خداي ناكرده توي كيفت يا جيبت توي دست و پا بيفته و بهش بيحرمتي بشه.»
- خيمه سينما
يك صندلي خالي ميبينم و آرام كنار عدهاي مينشينم. درباره فيلمهاي سينمايي صحبت ميكنند. مثل كارگاههاي نقد فيلم ميماند. همه شركتكنندگان جوان هستند و بهنظر دانشجو ميآيند. تفاوت بحث آنها با كلاسهاي نقد ديگر اين است كه آنها فيلمهاي سينمايي با مضمون قرآني را بررسي ميكنند؛ تاثير قرآن بر آنها يا اينكه چقدر در فيلمهاي ما قرآن، احاديث و دين جايگاه دارد. كلاس تمام ميشود. با يكي دو نفر از آنها صحبت ميكنم. علي، دانشجوي سال آخر پژوهشگري است. ميگويد: «از دبيرستان فيلم زياد ميديدم. يك آرشيو خيلي خوب هم درخانهام دارم. اما اين كلاس برايم خيلي جذاب است چون هيچ وقت از اين جنبه به آن نگاه نكرده بودم». فاطمه امسال كنكور داده است. رشتهاش علوم انساني است. توي بحثها شركت ميكند و اطلاعات سينمايياش بسيار قوي است. وقتي با او همكلام ميشوم از عشقش به سينما ميگويد. از اينكه قصد داشته رشته هنر شركت كند اما بهخاطر حجابش رشته انساني را انتخاب كرده است. ميگويد؛«هميشه فكر ميكردم براي فعاليت كردن در بخش سينما بايد تيپم هنري باشد. من سال اول است كه به نمايشگاه قرآن ميآيم؛ يعني اولينبار است كه اين بخش را ديدهام. اگر زودتر آشنا ميشدم شايد نظرم عوض ميشد. حالا كلي ايده توي سرم دارم». موقع برگشتن مسئول غرفه به من ميگويد: «امسال ما يك هديه ويژه داريم. قرار است روز بيستوچهارم ماه رمضان از فيلم «رستاخيز» رونمايي شود»