گاهي ممكن است هزينه يك قبض نسبت به دفعات گذشته افزايش چشمگيري داشته‌باشد، در اين مواقع اغلب به غر زدن اكتفا مي‌كنيم. اما چندبار پيش آمده قبض دوره‌هاي گذشته را با دوره فعلي مقايسه كنيد؟ اگر در ميزان مصرف و هزينه هر قبض دقيق شويد، خواهيد فهميد طرز مصرف‌تان به چه اندازه مي‌تواند روي هزينه قبض‌تان تأثير بگذارد، ضمن اينكه در دام صرفه جويي‌هاي افراطي نخواهيد افتاد.
- برق شما را نگيرد
در سال۹۳ ميانگين مصرف برق مشتركان خانگي در كشور بدون درنظر گرفتن استفاده از وسايل سرمايشي يا گرمايشي، حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ كيلو وات ساعت اعلام شده‌است. حالا به قبض‌هاي خود رجوع كنيد، اگر مثلا در هر دوره بين ۲۰۰ تا ۳۰۰ كيلو وات ساعت از برق استفاده كرده‌ايد هزينه قبض شما با احتساب مبلغ آبونمان و ماليات بايد حدود ۲۵ تا ۴۰ هزار تومان باشد. اگر در طول شبانه‌روز حدود ۱۲ساعت كولر آبي شما روشن باشد به‌طور ميانگين ماهانه ۳۵۰۰ كيلو وات ساعت مصرف شما را افزايش مي‌دهد. استفاده از كولرهاي گازي هم ميزان مصرف شما را به ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ كيلو وات ساعت مي‌رساند و مجبور به پرداخت چيزي حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان خواهيد شد.جالب است بدانيد كه هر كدام از وسايل برقي كه در خانه مصرف مي‌كنيد هزينه متفاوتي در محاسبه قبض برق روي دست شما مي‌گذارند؛ براي مثال اگر تلويزيون شما در طول روز به‌طور متوسط ۱۰ ساعت روشن باشد به‌طور ماهانه ۴۵ تا ۵۰ كيلووات از برق شما را مصرف مي‌كند و مبلغي برابر ۵ تا ۶ هزار تومان از قبض شما را از آن خود مي‌كند. دفتري را براي يادداشت كردن هزينه‌هاي قبض درنظر بگيريد و در يك جدول كه شامل تاريخ، ميزان مصرف هر دوره و مبلغ پرداختي است، مشخصات قبض خود را وارد كنيد. در اين صورت مي‌توانيد بدون هر بار مراجعه كردن به قبض با ليستي كه به‌تدريج ايجاد شده هزينه‌ها را با هم مقايسه و براي كنترل آنها اقدام كنيد.
- آبگرفتگي در منزل
ميانگين هزينه‌اي كه ۷۲ درصد از خانوارهاي ايراني براي آب پرداخت مي‌كنند برابر ۱۰ هزار تومان است. حالا اگر ميزان مبلغي كه شما ماهانه براي آب پرداخت مي‌كنيد از اين مقدار بيشتر يا كمتر باشد، لازم است آن را بررسي كنيد، اگر بيش از اين مقدار است بدون شك ميزان مصرف شما هم زياد‌تر از حد معمول است. توجه كنيد كه هزينه آب براي شما به‌صورت پلكاني محاسبه مي‌شود؛ به اين معني كه شما با توجه به ميزان هر مترمكعبي از آب كه استفاده مي‌كنيد در سطوح متفاوتي قرار مي‌گيريد و براساس آن بايد مبلغي پرداخت كنيد. اگر مصرف متعارفي داشته‌باشيد مطمئنا قبض معقولي هم خواهيد داشت. مثلا اگر خانواده‌اي 4نفره باشيد كه در طول‌ماه ۲۵ مترمكعب آب مصرف مي‌كند مبلغي حدودا برابر ۱۲ هزار تومان بايد پرداخت كنيد. اگر ميزان مصرف شما از اين مقدار بيشتر شود به‌طور پله‌اي هزينه قبض شما افزايش پيدا مي‌كند.
- گازگرفتگي در كمين است
قبض‌هاي گازي كه ماهانه دريافت مي‌كنيد ممكن است در 3رنگ سبز براي مشتركين كم مصرف، زرد براي مشتركين با مصرف متعارف و قرمز براي مشتركين پر مصرف باشد. پس به رنگ‌هاي قبض‌ها هم دقت كنيد. در فصول گرم سال در‌واقع از ۱۶ فروردين تا ۱۵ آبان‌ماه در كمترين ميزان مصرف حدود ۴۵ مترمكعب، ميزان قبض حدود ۷ هزار تومان و در بيشترين مقدار مصرف يعني از ۵۴۵ مترمكعب به بالا حدود ۱۰۰ هزار تومان تخمين زده شده‌است. در مقابل اين مقدار، هزينه‌هاي مصرفي در فصل‌هاي سرد سال را داريم كه به نسبت هزينه‌هاي گفته شده بسيار بيشتر است. در اين ماه‌ها كمترين ميزان هزينه گاز ۲۰هزار تومان اعلام شده و بيشترين حالت آن ۲۵۰هزار تومان به بالاست. با نگاهي به قبض‌هاي گاز ممكن است به اشتباه فكر كنيم كه در زمستان هزينه گاز بيش از ماه‌هاي گرم سال است اما در واقع اينطور نيست بلكه تنها به‌دليل مصرف بيشتر است كه مبلغ قابل پرداخت شما در اين زمان افزايش مي‌يابد، جالب است بدانيد تعرفه‌هايي كه براي ماه‌هاي سرد براي هر مترمكعب درنظر گرفته شده از ماه‌هاي گرم كمتر است. اگر ليستي از هزينه‌هاي پرداختي براي قبض‌هاي گاز منزل‌تان تهيه كنيد متوجه نوسان هزينه‌ها خواهيد شد. براي كنترل هزينه گاز به‌ويژه در طول فصل‌هاي سرد سال مي‌توانيد از وسايل گرمايشي كمتر استفاده كنيد يا دماي منزل‌تان را متعادل نگه داريد. رعايت چنين نكاتي درعين سادگي مي‌تواند ميزان مبلغ را كه بايد در پايان هر دوره بپردازيد تغيير دهد.
- پالس خطا در تلفن شما
متوسط پرداخت هر خانوار به مخابرات در پايان هر دوره ۱۰۰هزار تومان است و اين رقم زيادي است كه البته تنها مربوط به هزينه تلفن ثابت نيست و با درنظر گرفتن مبلغ پرداختي براي تلفن همراه اعلام شده‌است. اگر قبض‌هاي تلفن ثابت و همراهتان را كنار هم رديف كنيد شايد هزينه‌اي كه براي آنها در طول يك سال پرداخته شده باشد حتي به ميليون برسد. اما مي‌شود اين رقم را كاهش داد، البته اين به آن معني نيست كه براي آنكه با دوست‌تان تماس بگيرد بعد از شنيدن يك بوق، تلفن را قطع كنيد تا او با شما تماس بگيرد. مي‌توانيد با بررسي قبض تصميم بگيريد چه راهي بهتر است. مثلا براي مكالماتي كه از طريق تلفن‌هاي همراه برقرار مي‌كنيد مي‌توانيد از بسته‌هايي كه شركت‌هاي مخابراتي ارائه مي‌دهند بهره ببريد و به‌طور ويژه از مزيت تماس‌هاي درون شبكه‌اي استفاده كنيد. اگر هم از خطوط اعتباري تلفن‌هاي همراه استفاده مي‌كنيد لازم است حتما ميزان هزينه‌اي را كه براي شارژ كردن اعتبارتان در طول يك‌ماه مي‌پردازيد يادداشت كنيد. اين نوع مشتركين چون قبضي در پايان هر دوره دريافت نمي‌كنند معمولا از ميزان هزينه ماهانه‌شان بي‌خبر هستند.
- هك‌شدن با هزينه اينترنت
هزينه اتصال به اينترنت مبلغي است كه شايد در سال‌هاي اخير به زندگي ما اضافه شده‌است. اين هزينه كه از پرداخت آن ناگزيريم مبلغ كمي هم نيست. گشتي كه توي بازار اينترنت پر سرعت بزنيم حسابي گيج مي‌شويم. ممكن است شما ماهانه براي يك سرعت متوسط اينترنت با حجمي مشخص در منزل حدود ۵۰ هزار تومان هزينه كنيد و از طرفي هزينه استفاده از اينترنت و تماس‌هاي تلفن همراه هم ممكن است تا ۷۰ هزار تومان براي‌تان خرج بردارد. در مجموع قبض پرداختي شما براي پيامك، تماس و اينترنت، مي‌تواند به ۱۲۰ هزار تومان در‌ماه برسد. اما با كمي جست و جو مي‌توانيد اين مقدار را به نصف يا حتي كمتر برسانيد. به‌طور مثال مي‌توانيد از بسته‌هايي كه شركت‌هاي مخابراتي براي اتصال تلفن همراه به اينترنت ارائه مي‌دهند استفاده كنيد كه هزينه اينترنت همراهتان كمتر شود، به علاوه در اين حالت ديگر نيازي به آن حجم و سرعت از اينترنت براي منزل‌تان نداريد، پس مبلغي كه ماهانه براي آن مي‌پردازيد هم كم مي‌شود. مثلا مي‌توانيد با پرداخت ۳۰ هزار تومان براي تلفن همراهتان بسته تماس و اينترنت پر سرعت تهيه كنيد و با مبلغي حدود ۲۰ هزار تومان هزينه اينترنت منزل را البته با سرعت كمتر پرداخت كنيد. در اين حالت ماهانه به جاي ۱۲۰ هزار تومان تنها ۵۰ هزارتومان خواهيد پرداخت.
- صرفه‌جويي با اهداف ملي
ديدتان را تغيير دهيد؛ استفاده‌تان را از منابع فقط براي كاهش هزينه‌هاي خودتان تعديل نكنيد بلكه برنامه‌تان را طوري تنظيم كنيد كه شكل صرفه‌جويي به‌خود بگيرد. براي مثال مسئله كمبود آب در كشور ما موضوعي جدي است، پس چه بهتر كه خودتان براي صرفه جويي پا پيش بگذاريد. در مورد مصرف برق و گاز هم همينطور است ؛ بي‌دليل نبوده كه بابابرقي و امثال آن ما را همواره به مصرف كمتر توصيه كرده‌اند. كشورهاي زيادي هستند كه با وجود داشتن اين منابع، صرفه‌جويي در آنها جزئي از زندگي مردم‌شان شده‌است؛ مثلا به جاي روشن كردن شومينه در فصل زمستان لباس‌هاي پشمي در خانه مي‌پوشند يا تمام شب را ممكن است با يك لامپ بگذرانند. شايد در ابتدا كمي سخت به‌نظر برسد اما همين كه با خود فكر كنيد سهمي در نجات منابع كشورتان داريد، احساس بهتري خواهيد داشت. براي در دست گرفتن ميزان استفاده خود از اين منابع بايد مواردي را كه روي مصرف شما تأثير مي‌گذارند شناسايي كنيد و سپس در جهت كاهش هزينه‌ها و صرفه‌جويي با هدف، گام‌هاي بعدي را برداريد.