خلیل ساعی، روز چهارشنبه در نخستین کارگاه تخصصی آموزشی مربیان ستاد احیای دریاچه ارومیه در مراغه افزود: اگر این دریاچه را نتوان از خشکی نجات داد، پیشبینی میشود این محل به کانون اصلی ریزگردهای نمکی منطقه تبدیل شود و ریزگردهای آن تا شعاع 650 کیلومتر نیز اثرگذار باشد.
وی با بیان این که این ریزگردها تا شعاع 500 کیلومتر زندگی و اراضی کشاورزی را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار خواهد داد، اظهار کرد: تبدیل زمینهای کشاورزی به بیابان و تحت تاثیر قرار گرفتن معیشت مردم از مهمترین عواقب خشکی دریاچه ارومیه است.
ساعی ادامه داد: شیوع شدید برخی بیماریهای ریوی و سرطانی در استانهای همجوار و شهرهای واقع در مسیر ریزگردها از مخاطرات انسانی این رویداد خواهد بود.
مدیرکل ستاد بحران آذربایجان شرقی گفت: هم اکنون دولت با تدوین برنامه ستاد احیای دریاچه ارومیه، تلاش میکند تا سال 1402 تراز آبی این دریاچه را به تراز اکولوژیک برساند و آب دریاچه باید به حدود 14.5 میلیارد مترمکعب برسد.
ساعی افزود: در آذربایجان شرقی نیز در کنار برنامه ملی ستاد احیای دریاچه ارومیه، برنامه پنج ساله تدوین شده تا بتوان با کاهش 40 درصدی مصرف آب، میزان مصرف آب استان از سه میلیارد و 160 میلیون متر مکعب به یک میلیارد و 460 میلیون متر مکعب برسد.
وی خاطر نشان کرد: احیای دریاچه ارومیه، نیازمند مشارکت همگانی بوده و اگر این اتفاق روی ندهد، اراضی کشاورزی شهرستان عجب شیر به وسعت 88 هکتار در چند سال آینده به بیابان و شورهزار تبدیل میشود.
ساعی، با اشاره به این که هر سال اگر بتوان هشت درصد از میزان مصرف آب را در استان کاهش داد، میتوان به هدف 40 درصدی کاهش آب مصرفی در پنج سال آینده دست یافت، ادامه داد: دراین صورت هر سال از این استان یک میلیارد و 700 میلیون مترمکعب آب به حوضه آبریز دریاچه ارومیه وارد میشود.
مدیرکل ستاد بحران آذربایجان با اشاره به مصرف 70 درصد از توان سفرههای زیرزمینی کشور یادآوری کرد: استفاده از ظرفیت صفر تا 20 درصد آب سفرههای زیرزمینی، استفاده ایمن و 20 تا 40 درصد نیز استفاده قابل قبول بوده و باید تلاش شود تا با کاهش مصرف آب دراین بخش آن را به حد قابل قبول رساند.
ساعی، با بیان این که بخش کشاورزی، بیشترین مصرف آب به میزان حدود 89 درصد را به خود اختصاص میدهد، ادامه داد: این بخش تنها 15 درصد تولید ناخالص ملی و 29.2 درصد اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است.
وی، بر کاهش مصرف آب در عرصه کشاورزی تاکید کرد و گفت: هم اکنون بخش خدمات با مصرف یک درصد آب، 58 درصد تولید ناخالص ملی و 36.5 درصد اشتغال و بخش صنعت نیز با 1.4 درصد مصرف آب، 27 درصد تولید ناخالص ملی و 34.2 درصد اشتعال را به خود اختصاص داده است.
معاون استاندار آذربایجان شرقی و فرماندار ویژه مراغه نیز در این آیین، خشکی دریاچه ارومیه را از مهمترین چالشهای منطقه اعلام کرد و گفت: اگر روند خشکی این دریاچه به این شکل پیش برود، بدون شک تمام مردم مناطق همجوار این دریاچه دچار مشکلات شدید اقتصادی، اجتماعی و سلامتی میشوند.
ظفر محمدی افزود: احیای دریاچه ارومیه از تاکیدات اصلی رییس جمهوری بوده و نجات آن در اولویت کاری دولت قرار گرفته است.
اولین کارگاه تخصصی آموزشی مربیان ستاد احیای دریاچه ارومیه در مراغه با عنوان سفیران نجات این دریاچه با حضور بیش از 70 نفر شرکتکننده شامل استادان دانشگاهها، سازمانهای مردم نهاد، دهیاران روستاها، بخشداران، کارشناسان موسسههای تحقیقات کشاورزی و باغبانی برگزار شد.
دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران و بین دو استان آذربایجان شرقی و آذربايجان غربی قرار گرفته و بزرگترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور دنیاست.
آب این دریاچه بسیار شور بوده و عمدتا از رودخانههای زرینهرود، سیمینهرود، تلخهرود، گادر، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه میشود.
این دریاچه در خطر خشک شدن کامل قرار دارد و طی 13 سال گذشته شش متر کاهش سطح داشته و تا تیر سال 1392 بیش از 75 درصد از آب آن خشک شده بود.
بر اساس نظر کارشناسان، در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی شده و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.
شهرستان مراغه هم اکنون با 250 هزار نفر جمعیت در 147 کیلومتری جنوب غربی آذربایجان شرقی، در شرق دریاچه ارومیه و بر دامنه جنوبی کوه سهند قرار گرفته و از شمال به تبریز، از شرق به هشترود، از جنوب به میاندوآب و از غرب به دریاچه ارومیه محدود است.