تهران البته يكي از پرجمعيتترين كلانشهرهاي جهان محسوب ميشود ضمن اينكه مهاجرت جمعيت و تخصيص نيافتن سهم دولت از نوسازي اتوبوسها موجب عقبماندگي حمل و نقل عمومي تهران شده است. اين در حالي است كه مقايسه امكانات اتوبوسراني آن با برخي شهرهاي بزرگ جهان وضع مشخصتري از امكانات و نيازهاي موجود نشان دهد.
به گزارش معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران وبراساس استانداردهاي جهاني، هر يكهزار شهروندي كه در شهرهاي بزرگ جهان زندگي ميكنند بايد حداقل يك دستگاه اتوبوس در اختيار داشته باشند، درصورتي كه در تهران با 9ميليون نفر جمعيت ثابت كه تعداد آن روزها به 11ميليون نفر افزايش پيدا ميكند، تنها 4هزار دستگاه اتوبوس سالم مشغول بهكار است. بر مبناي استانداردهاي بينالمللي، ناوگان اتوبوسراني تهران بايد داراي 11هزار دستگاه اتوبوس سالم باشد، اين در حالي است كه تعداد اتوبوسهاي سالم تهران، تنها 4هزار دستگاه يعني 36درصد اين رقم است و بهعبارتي هر 2750شهروند تهراني تنها يك دستگاه اتوبوس سالم در اختيار دارند.
- اتوبوس در تهران و پاريس
تهران و پاريس بهرهگيري از اتوبوسراني تندرو را از سال 2008شروع كردند اما مقايسه وضعيت اين دو شهر هماكنون شرايط متفاوتي دارد. روند مناسب توسعه حملونقل در كشورهاي توسعهيافته، استفاده بيشتر و بهتر از اين نوع سيستمها را فراهم كرده است. در مقابل در كشورهاي در حال توسعه، استفاده بيشتر از سيستمهاي جمعي يكي از مهمترين دلايل توسعه تردد در شهرهاي بزرگ و كلانشهرهاي مشهور جهان بوده است. در اين زمينه اتوبوس، شناختهشدهترين و كاربرديترين سيستم حملونقل همگاني جهان است. اين سيستم نخستين بار در سال 1895در كشور آلمان بهكار گرفته شده و در سال 1905بهطور عمومي در پاريس از آن استفاده شده است.
- 190در برابر 350
190كيلومتر خطوط اتوبوسراني سامانهاي در 9خط تندرو و يك خط ويژه در تهران وجود دارد. اما مقايسه اين عدد با كشورهاي پيشرفته دنيا خالي از لطف نيست. در شهر پاريس 350كيلومتر خط اتوبوس به مردم خدمترساني ميكنند. در تهران، نخستين اتوبوسهاي عمومي در سال 1290خورشيدي بهكار گرفته شد. دراين زمان حدود 5 درصد از جابهجاييها با استفاده از اتوبوس و 95درصد آنها با استفاده از 500درشكه موجود در شهر صورت ميگرفت. در سال1320، 100دستگاه اتوبوس و در سال 1335نخستين شبكه اتوبوسراني با 173اتوبوس در تهران بهكار گرفته شد. در حال حاضر نيز 2500 دستگاه از 6500 اتوبوس تهران فرسوده هستند.
- سرانه اتوبوس براي شهروندان
تعداد اتوبوسهاي موجود در شهر پاريس با 2ميليون و 244هزار نفر، حدود 4000دستگاه است كه از كيفيت سرويسدهي نسبتاً بالايي برخوردار بوده و اغلب آنها قادر به جابهجايي معلولان و كالسكه بچه هستند. اين شهر هماكنون به ازاي هر 561نفر يك اتوبوس دارد. يكي ازمهمترين ويژگيهاي اتوبوسهاي شهري فرانسه و اغلب كشورهاي توسعهيافته، جدول زماني حركت آنهاست. براساس اين جداول، در محل ايستگاهها، ساعت نسبتاً دقيق عبور اتوبوس مشخص شده است. اين ويژگي باعث كاهش قابل توجه اتلاف وقت افراد و افزايش قابلتوجه راندمان اتوبوسهاي شهري شده است. در پاريس سالهاست شبكه اتوبوس سريعالسير شهري(BRT) و مسيرهاي ويژه عبور راهاندازي شده و به كمك آنها زمان سفر در مسيرهاي طولاني بهشدت كاهش يافته است. درصد استفاده از سيستمهاي حملونقل همگاني در شهرهاي پاريس و تهران به نسبت جمعيت، بهترتيب 45و 26درصد است.
- نياز به 7هزار اتوبوس جديد
به گفته سيدجعفر تشكري هاشمي، معاون حملونقل و ترافيك شهرداري تهران، با توجه به برنامه 5ساله دوم شهرداري تهران و لزوم دستيابي به حداقل 9هزار دستگاه اتوبوس در پايان برنامه يعني سال 97، ناوگان اتوبوسراني تهران به 7هزار دستگاه اتوبوس جديد نياز دارد. به گفته معاون شهردار تهران، قوانين بر زمين مانده بسياري در زمينه جلوگيري از فرسودگي اتوبوسها در شهر وجود دارد كه سالهاست مورد بيتوجهي قرار گرفتهاند. بدينترتيب مشخص ميشود كه ناوگان اتوبوسراني تهران در شرايط اضطراري اداره ميشود و عمر فرسودگي نيز هر روز در اين ناوگان افزايش مييابد.