طرح منطقه كم آلاينده كه مطالعات آن از سال گذشته در شهرداري تهران آغاز شده بود، قرار است جايگزين طرح ترافيكي زوج و فرد شود. طرح مذكور با تكيه بر كاهش آلاينده‌هاي جوي مي‌تواند بزرگ‌ترين راهكار براي حل معضلات محيط‌زيستي پايتخت باشد. هفته گذشته اين طرح در شوراي‌عالي ترافيك بررسي شد و كليات آن به تصويب رسيد اما براي بررسي نحوه اجرا قرار شد جلسات هماهنگي با پليس راهور برگزار شود.
ديروز سرهنگ مراد مرادي، رئيس مركز اطلاع‌رساني پليس راهور تهران در نشست خبري، موضع پليس راهور را درباره اين طرح اعلام كرد. بر اين اساس، پليس معتقد است كه اين طرح در كل طرحي مفيد براي كاهش آلودگي هواي شهر است اما بايد زيرساخت‌هاي آن بر مبناي واقعيات موجود و روش‌هاي اجرايي تنظيم شود. مرادي كه معاون آموزش پليس راهور تهران بزرگ نيز محسوب مي‌شود، درباره زيرساخت‌هاي لازم براي اجراي طرح مناطق كم انتشار آلاينده گفت: اجراي اين طرح در تهران مشكل سخت‌افزاري و نرم‌افزاري دارد.
- نظر پليس درباره 3رنگ طرح
مناطق كم انتشار آلاينده، مناطقي هستند كه با هدف بهبود كيفيت هوا ايجاد مي‌شوند و طبق آن، خودروها براساس 3مولفه سطح تكنولوژي توليد، سن توليد خودرو و وضعيت معاينه فني طبقه‌بندي‌شده و برچسب سبز، زرد و قرمز براي تردد دريافت مي‌كنند. مرادي در اين‌باره گفت: خودروهاي سبز خودروهاي برقي هستند كه اين قبيل خودروها كه تعداد آنها در حال حاضر در كشور و در تهران بسيار اندك و انگشت شمار است طبق اجراي طرح LEZ مجاز به تردد در تمام نقاط پايتخت هستند. وي درباره خودروهاي قرمز افزود: اين خودروها سن فرسودگي بالايي دارند و برگه معاينه فني ندارند و از متوسط عمر يك خودروي نقليه استاندارد بيشتر فعاليت كرده‌اند و در نتيجه مجاز به تردد در شهر تهران نيستند. وي در ادامه با معرفي خودروهاي زرد اعلام كرد: اين قبيل خودروها با توجه به فرسودگي و توليد شديد آلاينده‌هاي زيست‌محيطي به هيچ عنوان حق تردد در هسته مركزي شهر و محدوده طرح ترافيك را ندارند.
- ايرادهاي وارده
توجه به زيرساخت‌هاي فرهنگي، اجتماعي و مكانيسم‌هاي اجرايي از نكاتي است كه پليس راهور آن را براي اجرا مهم مي‌داند. مرادي با اعلام اينكه براي اجراي منطقه كم‌انتشار آلاينده، بايد ابتدا موانع قانوني آن را مرتفع كرد و سپس براي تشويق و ترغيب شهروندان نسبت به خريد خودروهاي هيبريدي و برقي تلاش كرد، گفت: قانون معافيت 5ساله خودروهاي صفر كيلومتر از معاينه فني سدي در برابر اجراي طرح منطقه كم‌انتشار آلاينده است. اين قانون بسياري از خودروهاي بي‌كيفيت كارخانه‌ها را تا 5سال از معاينه فني معاف كرده تا اجراي طرح منطقه كم انتشار آلاينده به جاي طرح زوج و فرد در هاله‌اي از ابهام قرار گيرد. اما اجراي معاينه فني نيز چالشي ديگر در مسير اجراي طرح منطقه كم‌انتشار آلاينده است. آنگونه كه سرهنگ مرادي هم تصديق مي‌كند طرح مديريت يكپارچه معاينه فني خودرو يا سامانه ملي آن هنوز اجرايي نشده و پليس به بانك‌هاي اطلاعاتي معاينه فني دسترسي ندارد. اين چالش خود بحثي اصلي در راه اجراي طرح منطقه كم انتشار آلاينده است كه شوراي‌عالي ترافيك و وزارت كشور بايد پاسخگوي آن باشد. چندي پيش از سوي شوراي‌عالي ترافيك اعلام شد كه هنوز اتصال 6كلانشهر كشور (كه 50درصد معاينه فني كشور را بر عهده دارند) به سامانه ملي معاينه فني فراهم نشده است. مرادي در اين‌باره ابراز اميدواري كرد كه هر چه زودتر اين دسترسي‌ها به‌صورت كامل فراهم شود؛ چراكه در غيراين صورت قابليت كنترل خودروها براساس معيار داشتن برگه معاينه فني عملي نخواهد شد.
لزوم تعريف برنامه مشخص براي موتورسيكلت‌ها نيز بند ديگر ايرادات پليس به طرح منطقه كم‌انتشار آلاينده است. اين وسايل نقليه به‌رغم آلايندگي زياد هنوز ساماندهي نشده‌اند و 99درصد آنها داراي سيكل سوخت كاربراتوري هستند و در زمره وسايل آلاينده قرار مي‌گيرند. نبود موانع قانوني ازجمله ديگر محدوديت‌هاي اجرايي شدن طرح LEZ است.
- بازهم كم‌كاري دولتي
اگر طرح منطقه كم انتشار آلاينده اجرايي شود، بايد سوخت متناسب با استانداردهاي يورو ۴ و يورو ۵ نيز تأمين شود. مرادي در اين‌باره پيشنهاد داد براي اجراي اين طرح مديريت شهري در گام نخست اجراي از ناوگان حمل‌ونقل عمومي آغاز به‌كار كند. البته اين پيشنهاد درحالي مطرح مي‌شود كه دولت بايد 4هزار اتوبوس جديد به ناوگان اتوبوسراني تهران بدهد اما از پرداخت سهم خود سر باز زده است.