براساس گزارش ساينس الرت، باور عمومي اين است كه اگر درجستجوي شغل بهتر، پول بيشتر، و دوستان خوب باشيد زندگي شادتري خواهيدداشت.
دانشمندان براي محاسبه ميزان شادي در انسانهاي سرتاسر جهان از نظرسنجيهاي وسيع مانند اپليكيشن مپينس و گزارش شادي جهاني كه در آنها از هزاران داوطلب درباره ميزان رضايت آنها از كيفيت زندگي، سلامت عمومي و شادي سوالاتي پرسيده ميشود، استفاده ميكنند. اگرچه نتايج اين نظرسنجيها لزوما نميتواند عوامل شادكننده و ناراحتكننده انسان را مشخص كند، با اينهمه ميتوان مبتني بر آنچه در اين نظرسنجيها به دست آمده، به چندين موضوع كليدي كه ميتواند شادي بادوامتري را در زندگي انسانها ايجاد كند،اشاره كرد.
بسياري از انسانها تلاش دارند با انباشتن هرآنچه ميتواند برايشان شاديآور باشد، شادي بيشتري را در زندگياش حفظ كند، مانند زندگي خانوادگي بادوام و درآمد بيشتر، اما دلايل علمي وجود دارند كه اين رويكرد تاثير چندان زيادي ندارد. زيرا بخش بزرگي از شادي در ژن انسان نهفتهاست.
پژوهشهاي مختلفي كه طي دهه گذشته انجام شدهاند نشان ميدهند 30 تا 80 درصد از شادي انسان در ژنتيكش نهفتهاست. در يكي از بزرگترين اين پژوهشها كه روي 20 هزار دوقلوي همسان و ناهمسان انجام گرفته، محققان دريافتند 33 درصد از نوسانات در رضايت از زندگي تحت تاثير تفاوتهاي ژنتيكي انسانها قرار دارد.
ديگر مطالعات نشان ميدهند 10 تا 60 درصد از شادي انسان ناشي از نگرش و ديدگاه كلي نسبت به زندگي است. با كمي محاسبه رياضي درخواهيد يافت كه تنها 10 درصد از شادي انسان به رويدادهاي خارجي مانند تغيير شغل، روابط، و يا درآمد وابستهاست.
براساس پديدهاي به نام انطباق هدونيك كه نام آن اولينبار در دهه 1970 ايجاد شد، همواره ميزاني ثابت از شادي صرف نظر از هرآنچه در زندگي رخ ميدهد،در انسان وجود دارد. اگر فردي ارتقا شغلي به دست آورد شاد شده و جشن ميگيرد اما اين احساسات موقتي و زودگذر هستند.
در اوايل دهه 90 روانشناس بريتانيايي مايكل ايسنك از عطش دائمي براي شادتر بودن را به دستگاه تردميل تشبيهكرد، از اين رو انطباق هدونيك امروزه به تردميل هدونيك نيز شهرت يافتهاست، به بياني ديگر انسان درحال تلاش و دويدن براي رسيدن به شادي است، اما اين دويدن روي تردميلي است كه هيچ پايان و مقصدي ندارد.
از اين رو به تدريج شادي ناشي از ارتقا شغلي يا ازدواج كمرنگ شده و انسان به وضعيت روحي پيش از وقوع چنين تغييراتي باز ميگردد. با اينهمه براي بهبود حالات روحي كلي و شادتر شدن انسانها راهكارهايي با پشتوانه علمي وجود دارند كه ميتوانند انسانها را براي مدتهايي طولانيتر شاد نگه دارند:
- طبيعت: براساس مطالعهاي ديگر محققان دريافتند زماني كه گروهي از دانشآموزان براي دو شب در جنگل اقامت ميكنند، نسبت به زماني كه دو شب را در شهر سپري ميكنند، ميزان كورتيزول در بدن آنها كاهش پيدا ميكند،هورموني كه معمولا از آن به عنوان نماد استرس ياد ميشود.
- مشاركت در فعاليتهاي فرهنگي: نتايج پژوهشي كه درباره اضطراب، افسردگي و رضايت از زندگي روي 50 هزار بزرگسال در نروژ انجام گرفته نشان ميدهد افرادي كه بيشتر در فعاليتهاي فرهنگي مانند حضور در كلوبهاي بازي،مشاركت دارند،كمتر دچار افسردگي و اضطراب ميشوند و در عينحال ميزان رضايت آنها از زندگي بيشتر است.
- خرج كردن براي ديگران: در سال 2008 دانشمندان به 46 داوطلب پاكتهايي حاوي پول دادند و از نيمي از افراد خواستند پولها را براي خود خرج كرده و نيمي ديگر از آن براي فعاليتهاي خيريه استفاده كنند. پيش از خرج كردن پولها ميزان شادي داوطلبان اندازهگيري شد و در همان روز و پس از خرج شدن پولها نيز سطح شادي اين افراد بررسي شد و نتايج به دست آمده نشان داد گروهي كه پولهاي خود را خرج خيريه كردهبودند،داراي سطح بالاتري از شادي بودند.
- داوطلب شدن: بازبيني 40 مطالعهاي كه طي 20 سال گذشته انجام گرفته نشان داد داوطلب شدن نسبت به ديگر انواع فعاليتها تاثير بيشتري بر بهبود وضعيت روحي انسانها دارد زيرا ميتواند خطر افسردگي را كاهش داده و ميزان رضايت از زندگي را افزايش دهد. اين كار همچنين ميتواند خطر مرگ ناشي از بيماريهاي جسمي ناشي از ضعف رواني را نيز كاهش دهد.
- مديتيشن: مطالعات متعددي نشان دادهاند مديتيشن يا مراقبه ،تمركز دقيق و آرام بر لحظه حال براي دورهاي زماني مشخص، ميتواند به كاهش اضطراب و افسردگي كمك كند.