نمونه چنين سيلابهايي مربوط به حدود 2ماه قبل است كه آسيبهاي بسياري را در محله كن بهدنبال داشت. با وجود چنين تهديداتي ظرف 3ماه آينده طرحهايي در شوراي شهر تهران به تصويب خواهد رسيد كه تحقق آنها مزاياي بسياري به همراه داشت. ايمني شهر در برابر سيلاب، ارتقاي كميت و كيفيت آبهاي زيرزميني، نجات شهر تهران از بحران كم آبي، كاهش فرونشست زمين در مناطق مركزي پايتخت، جلوگيري از ساخت و سازهاي غيرمجاز درحريم رودخانهها و حتي حفظ ريههاي تنفسي شهر ازجمله اهداف اين طرحهاست.
اين سه طرح شامل ساماندهي رود درهها، كاهش آسيبپذيري سيلاب و مديريت آبهاي سطحي است كه بهطور همزمان از سوي مديريت شهري دنبال ميشود.واقعيت اين است كه منابع تأمين آب شهر تهران كم نيستند اما نبود مديريت درست و مصرف بيرويه آب درتهران ميتواند به كاهش استانداردهاي زندگي در پايتخت كشور بينجامد.
تهران ازجمله پرمصرفترين شهرهاي دنياست. مثلا در شهرهاي اروپايي با وجود وضعيت خوب بارندگي اما سرانه مصرف آب روزانه 120تا 150ليتر براي هر نفراست اين درحالي است كه تهرانيها 250 تا 300 ليتر آب به ازاي هر نفر در روز مصرف ميكنند. داوود رضا عرب مشاور طرح جامع مديريت آبهاي سطحي شهر تهران در مصاحبه با همشهري دليل مصرف بالاي ساكنان شهر تهران را به نبود فرهنگ مصرف درست، هدررفت آب در لولههاي فرسوده و ارزان بودن آب نسبت ميدهد. وي معتقد است: تهران باغ شهر نيست اما بيشتر از شهرهايي كه فضاي سبز بالا دارند مصرف آب دارد.
بين روانابهاي سطحي تهران و آبهاي زيرزميني رابطه بده بستان درميان است كه اگردچار اخلال شود درگردشي معكوس روند تخريبي در پيش ميگيرند. يعني كاهش سطح آب سفرههاي زيرزميني به كاهش جريان رودخانهها منجر ميشود و انحراف جريان رودخانهها نيز تغذيه آبهاي زير زميني را محدود ميكند.
اين اتفاقي است كه به گفته داوود رضا عرب مشاور طرح جامع مديريت آبهاي سطحي شهر تهران متأسفانه هماكنون در تهران رخ داده زيرا در دورهاي مسئولان مديريت شهري به اشتباه گمان ميكردند بايد با كانالسازي در سطح شهر نسبت به جمعآوري آبهاي سطحي اقدام كنند يا براي جلوگيري از تجاوزات بيرويه به حريم رودخانهها اقدام به جدارهسازي و بتن ريزي كف رودخانهها كنند غافل از اينكه با اين كار نهتنها مانع جذب آب به سفرههاي زيرزميني و تغذيه آنها شدند بلكه ريشه برخي نشستهاي اتفاق افتاده در مناطق مركزي شهر تهران را نيز ميتوان به همين امر نسبت داد.
اين تجارب باعث شده تا امروز ديدگاه كارشناسان نسبت به مديريت آب تغيير كند. هماكنون شيوههاي شهرسازي بهگونهاي است كه 85درصد بارشهاي باران درسطح شهر روان شده و تنها 15درصد جذب سفرههاي زير زميني ميشود. به گفته داوود رضا عرب هماكنون نگاه محيطزيستي برنفوذ آب به درون زمين به جاي دفع آن تأكيد دارد و اينكه وضعيت طبيعي رودخانهها بايد حفظ شود بهنحوي كه هر چقدر سعي كنيم در مناطق شمالي شهر شرايط جذب آب را فراهم كنيم هم خطر سيلاب در پايين دستها كم ميشود هم ارتقاي كيفيت، زدوده شدن آلودگي يا تصفيه شدن آب بعداز عبور از لايههاي مختلف خاك و كاهش فرونشست زمين در مناطق مركزي و جنوب شهر تهران محقق ميشود.
- لزوم مديريت يكپارچه بر آب تهران
شايد يكي ديگر از مهمترين فوايدي كه از كنار اين طرحها عايد شهر تهران خواهد شد مديريت واحد بر منابع آبي و مسائل زيستمحيطي شهر تهران است. بهعنوان مثال اقبال شاكري رئيس كميته عمران شوراي شهر ازجمله افرادي است كه براين موضوع تأكيد دارد. وي معتقد است: حالا كه مديريت آبهاي سطحي تقريبا به پايان رسيده و هماكنون روي برنامه اجرايي براي مناطق كار ميكنيم تنها مسئله باقيمانده مشخص كردن سازمان مسئول است.