«اردشير پاپكان» كه با امپراتور وقت ايران سر ناسازگاري گذاشت و طغيان كرد، احتمالا كمتر كسي در آن زمان تصورش را ميكرد كه قرار است او يكي از مهمترين حكومتهاي جهان باستان در مشرقزمين را بنيانگذاري كند.
شاهنشاهي ساساني از روزگار نخست بنیانگذاری، با شعار تکيه بر سرير پادشاهي هخامنشي بر سر کار آمد تا ياد روزگاران قديم را بر مردمي زنده كند كه تنها افسانهاي از آن دوران شنيده بودند.
هنر و معماري ساساني نيز از ايدئولوژي هخامنشي پيروي کرد و با سرعتي روزافزون، با شکوهی فراتر از گذشته خود پا به ميدان نهاد.
جنبهای مهم از این تاریخ هنر ساسانیان را، نقوش برجسته و پیکرهسازی در بر میگیرد. در این دوره سنتهای ملی دیرین دوباره زنده شدند و پیکرهسازی و نقوشبرجسته بار دیگر احيا شد.
هنرمندان حجار ساسانی، با دست بردن در تاریخ و بهرهگیری از تجربه تاریخ هنری و آموختن روشهای نوین رومی، توانستند صحنههایی شاخص و منحصربهفرد را در تاریخ هنر ایران جاویدان کنند.
اما پرسش اصلی در چیستی و کاربری این نقوش است و این که چه عواملی با گذار بیش از 1800 سال از حجاری این آثار، توانسته در دنیای فرهنگی و هنری امروز ایران تاثیرگذار باشد؟ ما در این پرونده به این چرایی و چیستی خواهیم پرداخت.
متن: میلاد وندائی/عكس: فرزاد آريان نژاد
منبع:همشهري سرزمين من