دیدن تصاویری از آوارگان سوری که اسباب زندگی خود را به دوش گرفته و با دلهره و اضطراب درپی یافتن پناهگاهی امن به دور از کشتار و جنگ هستند، دل هر انسانی را به درد می‌آورد
اما انتشار تصاویری از جسم بی‌جان یک کودک سوری غرق شده به نام «آیلان کردی» که در یکی از سواحل ترکیه رها شده بود در هفته‌های گذشته تلنگری بود تا بار دیگر توجه افکار عمومی جهان و سیاستمداران دنیا را به بحران آوارگان جلب کند.
موضوع آوارگان سوری یک فاجعه انسانی در مقیاس بسیار بزرگ است که با سیاست‌های یک بام و دو هوای دولت‌ها در پذیرش پناهجویان قابل ترمیم نیست.
براساس آمار اعلامی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تعداد آوارگان سوری که در کشورهای خاورمیانه حضور دارند به حدود 4میلیون نفر می‌رسد که از این تعداد يك ميليون و 195 هزار نفر در ترکیه، يك ميليون و 113هزار نفر در لبنان، 630هزار نفر در اردن، 250هزار نفر در عراق حضور دارند. افزون بر این، قریب به 400هزار نفر هم به کشورهای اروپایی پناهنده شده‌اند.
اما نحوه برخورد دولت‌ها و ملت‌ها با پناهجویان در یک ماه گذشته محل بحث فراوان در محافل رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی بوده؛ گروهی از کشور‌ها مانند مجارستان با باتوم و لگد به استقبال آوارگان رفتند و با آنها به چشم یک مجرم برخورد می‌کنند و برخی دیگر مانند آلمان‌ها با خوشامدگویی و با آغوش باز از مهاجران پذیرایی کردند.
دسته‌ای دیگر از کشور‌ها هم مانند استرالیا و برخی کشورهای اروپایی به تسهیل سیاست‌های خود در پذیرش مهاجران اقدام کرده و برخی دیگر به اعلام حمایت‌های مالی از پناهندگان اکتفا کردند.
در این میان اما نگاه جهانیان به شکل بهت‌آوری به سمت کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس خیره است.
یک سوال مهم و اساسی در سطح جهان و در میان افکار عمومی جهان طرح شده: چرا این کشور‌ها برادران عرب و مسلمان خود را نمی‌پذیرند و آنها مجبور می‌شوند مسیر طولانی را به مقصد اروپا طی کنند؟
دولت‌های حاشیه خلیج‌فارس در برابر این‌گونه سوالات در داخل و خارج کشور به شدت تحت فشار افکار عمومی هستند و گه‌گاهی مجبور می‌شوند با ارائه استدلال‌هایی بی‌مایه سیاست‌های خود را توجیه کنند؛ ازجمله اینکه ترکیب جمعیتی آنها در صورت پذیرش آوارگان برهم خورده و امنیت اجتماعی و اقتصادی‌شان دچار خدشه می‌شود!
مسئولیت‌ناپذیری این کشور‌ها در حالی است که آنها از امکانات مالی و اقتصادی بالایی برای حمایت از آوارگان برخوردار هستند و با توجه به اشتراکات زبانی و مذهبی و محیط جغرافیایی یکسان، مورد انتقاد محافل حقوق بشری و رسانه‌ای قرار گرفته‌اند.
عبدالباری عطوان روزنامه‌نگار مشهور عرب در روزنامه رای‌الیوم با رد توجیهات کشورهای عربی برای نپذیرفتن آوارگان، پناهندگان را افرادی توصیف می‌کند که به سبب دخالت‌های دولت‌های حوزه خلیج‌فارس در کشورشان از طریق دادن پول و سلاح به گروه‌های مسلح آواره شده‌اند.
این روزنامه‌نگار عرب در ادامه کنایه‌ای هم به رژیم‌های حوزه خلیج‌فارس می‌زند و می‌نویسد: «چه کسی فکر می‌کرد که صبح روز پنجشنبه دوم آگوست سال۱۹۹۰ از خواب بیدار شویم و ببینیم که صد‌هاهزار کویتی در ظرف چند ساعت تبدیل به پناهنده شوند و چه کسی تصور می‌کرد که میلیون‌ها نفر از فرزندان عراق بزرگ و با ثبات بزرگ‌ترین نسبت را در پناهندگان در جهان شکل دهند؟ و همین حرف را می‌توان اکنون درباره برادران سوری گفت.
به همین دلیل از حکومت‌های کشورهای حوزه خلیج‌فارس می‌خواهیم که رحم بیشتری از خود نشان دهند و برادران سوری را بپذیرند.
چه کسی می‌تواند آینده و اتفاقات غیرقابل منتظره‌اش را پیش‌بینی کند؛ آن هم در منطقه‌ای که بیشترین تغییرات را در جهان شاهد است.»
نحوه مواجهه شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج‌فارس با بحران آوارگان سوری از واقعیت مهمی پرده برمی‌دارد و آن مسئولت‌ناپذیری آنها در قبال سیاست‌های مخربی است که در منطقه پیاده می‌کنند.
آنها در قبال دخالت‌های خود در سوریه و حمایت‌های مالی و لجستیکی‌شان از تروریست‌ها و افراطیون در این کشور حاضر نیستند گامی در جهت برقراری صلح و ثبات در منطقه بردارند و حتی به شکل نمادین به تعدادی پناهجو امان دهند!
اما جالب است زمانی که پای سلطه‌طلبی آنها در میان باشد، برای تجاوز نظامی به کشوری مانند یمن یکصدا و هماهنگ اقدام می‌کنند.
منبع:همشهري‌ماه