درغير اين صورت نتيجه شخصيتي اين آدمها اينگونه ميشود كه مثل آدمآهني هرچه مُد باشد مورد پسند آنهاست. اينكه به بچهها ياد بدهيد در برابر فشار اجتماع و جامعه بتوانند با چشماني باز راه درست را در پيش بگيرند و مغلوب جو موجود نشوند، درس تربيتي عاشورا ست. امامحسين(ع) به ياران آزادهشان ياد دادند كه براي ايستادگي در برابر جريان اشتباه جامعه، استغنا و عزت نفس لازم است.
- حساس نباشيد، چه ميشود؟
نوجوانها بهدنبال هويت هستند اما اگر در اين جستوجو به جاي پيداكردن درون و رسيدگي به هويت واقعي و دروني خود، ارزش را در جامعه و عوامل بيروني پيدا كنند كمكم ارزشهاي دروني خود را فراموش ميكنند و محتاج تأييد محيط بيرون ميشوند و دائم خود را نيازمند ميدانند. نتيجه تربيتي كه در آن خداشناسي، خودشناسي و تقويت نيروي دروني خود ضعيف باشد اين است كه اينگونه نوجوانها بهخاطر پيدا كردن اعتماد به نفس، به هر جلب توجهي بله ميگويند، زود مضطرب ميشوند و احساس تنهايي ميكنند، دائم در حال مقايسه ظاهر خود با بقيه هستند و بيدليل در پي عملهاي جراحي زيبايي يا لوازم تغيير ظاهر هستند و در سبك زندگي اين نوجوانها معيار درست و نادرست بودن كارها ميشود نظر جمعي كه اطراف او هستند و قدرت تفكر و قضاوت را از دست ميدهند.
- قويدلشدن از نوجواني
يك روي سكه نوجواني تقويت روابط اجتماعي و فهم نياز انسان به خدا و بقيه مردم است. اما روي ديگر سكه فهميدن اين نكته است كه نوجوان دريابد كه دنيايي به اين بزرگي به پاي اراده او كوچك است و او ميتواند با اخلاق و مهارتها و استعدادهايش هركاري بكند. داشتن روحيه استغنا و محتاج تأييد همه افراد نبودن به نوجوان كمك ميكند كه بتواند در برابر جريان اشتباه جامعه قدعلم كند و با آنها همراه نشود. در اين صورت نوجوان فرصت شكوفا شدن استعدادهاي دروني را از دست نميدهد چون به روشهاي رايج زندگي مردم كه گاهي اشتباه و در تناقض با ارزشهاي ديني و شرعي است، وابسته نيست. اما نوجوانها وقتي مشاهده ميكنند كه بزرگترهاي آنها نگاه عجيب و متفاوتي به داراييهاي ديگران مثل ماشين، پول و خانه و... دارند، يا وقتي ميخواهند از فرزندشان تعريف كنند از ميان انواع صفتهاي خوب او ميگويند كه «قربون دختر خوشگلم برم»، آه ميكشند كه معلوم نيست چه زماني قرار است به اين آرزوها دست پيدا كنند چون ارزشي بالاتر از رسيدن به اين داراييها در اطراف خود نميبينند. بنابراين نخستين قدمهايي كه شما بايد براي قويدل ساختن فرزندان خود برداريد، ارزشگذاري صحيح برخلاف جوگيريهاي رايج در جامعه است.
- تمرينهاي تربيتي
ميشود بهجاي خيلي از جر و بحثهاي خانوادگي كه «چرا اين كار رو كردي؟»، «چرا اين كار زشت رو انجام ميدي» و...خودتان را به يك تكيه كلام عادت دهيد كه «اين كار شايسته تو نيست».
هرچه با نوجوانتان يا حتي كودك خود تمرين كنيد تا دليل بياورند، نظرات همه را بررسي كنند، ارتباط مسائل را پيدا كنند و... قدرت تفكر بچهها را رشد دادهايد. فكر كردن، مادر همه خوبيها مثل روحيه استغنا و عزت است.
بعد از هر تلاشي، بگوييد توكل برخدا. به ياد خدا بودن به بچهها پشت و پناه محكمي ميدهد كه جرأت انجام رفتار درست و مورد رضاي خدا را حتي اگر همه با آن مخالف باشند به او ميدهد. توكل به معني توجه به ياري خدا و خواست خدا از عوامل روحيه استغنا و محتاج نبودن است؛ همانطور كه امام حسين(ع) در حديثي اين عامل را مهم ميدانند.
قناعت يعني فرهنگ بهترين استفاده از منابع موجود. ميتوان با ياد دادن قناعت به نوجوانها با تمرينهاي خلاقانه، به او بفهمانيد كه آنچه خود دارد را بهتر و دقيقتر ببيند و مدام در پي بهدست آوردن ارزشهاي بيروني براي تأييد گرفتن اطرافيان خود نباشد. فردي كه قانع نيست دائم براي ابراز خود به جامعه، مجبور ميشود به ارزشهاي بيروني چنگ بزند.