خيلي از مردم بيشتر از اينكه كالاها را بشناسند، برندها را مي‌شناسند و به آنها اعتماد مي‌كنند. خب شما براي ثبت يك برند، 2راه پيش رويتان قرار دارد؛ يا بايد خودتان اين كار را انجام دهيد و يا كار را به شركت‌هاي متعدد مخصوص اين كار بسپاريد. حتما شما هم تا به حال آگهي‌هاي ثبت يك برند يا علامت تجاري را در بيلبوردها يا روزنامه‌ها ديده‌ايد. شركت‌هاي زيادي در اين زمينه فعاليت مي‌كنند كه البته هزينه قابل توجهي هم از شما مي‌گيرند. اما مي‌توانيد خودتان آستين‌ها را بالا بزنيد و اين كار را انجام دهيد. سخت نيست، به شرط اينكه گام به گام در مراحل زير با ما همراه شويد.
- 1 - همه چيز در فضاي مجازي
براي ثبت يك برند يا همان علامت تجاري، لازم نيست شال و كلاه كنيد و به سازمان ثبت اسناد و املاك كشور برويد. چند سالي مي‌شود كه تمام مراحل اين كار مانند ثبت شركت، الكترونيكي شده و شما به‌راحتي در خانه يا محل كار، از طريق فضاي مجازي پيگير ماجرا مي‌شويد. پس مسلما گام اول اين است كه به سايت الكترونيك سازمان ثبت اسناد و املاك كشور به نشاني ip.ssaa.ir برويد و از آنجا وارد بخش «پيگيري خدمات الكترونيكي مالكيت معنوي» شويد. يادتان باشد كه شما در حقيقت مي‌خواهيد يك اظهارنامه براي علامت و برندتان ثبت كنيد. پس در اين بخش، گزينه «ثبت اظهارنامه علامت» را انتخاب مي‌كنيد. چارتي براي شما نشان داده مي‌شود كه در آن تفاوت مالكيت حقيقي و حقوقي يك برند بيان شده است. بعد هم با كليك روي لينك «ورود به سامانه ثبت برند» كار را آغاز مي‌كنيد.
- 2 - شما حقيقي هستيد يا حقوقي
همان ابتداي ورود به سامانه از شما پرسيده مي‌شود كه قصد ثبت يك برند جديد را داريد يا مي‌خواهيد علامت‌تان را تغيير دهيد. مسلما مراحل كار در اين 2مسير كمي تفاوت دارد اما پيش‌فرض ما اين است كه شما مي‌خواهيد يك علامت جديد ثبت كنيد. در مرحله اول، نخستين سؤال مهم اين است كه شما يك فرد حقيقي هستيد يا حقوقي. با توجه به انتخاب شما، 2نوع فرم براي ثبت مشخصات متقاضي در اختيارتان قرار مي‌گيرد. مشخصات شغلي و نشاني و اطلاعات تماس هم بخش ثابت هر 2فرم است. حواستان باشد كه اطلاعات تماس و نشاني اي‌ميل را دقيق وارد كنيد چون كارشناسان سامانه در مراحل بعدي از طريق پيامك و اي‌ميل با شما در ارتباط خواهند بود. يك گزينه مهم ديگر در اين بخش هم اين است كه مشخص كنيد مالكيت شما در اين علامت، كاملا انحصاري است يا اينكه مشترك.
- 3- نماينده قانوني خود شما هستيد
در اين مرحله از شما خواسته مي‌شود كه نماينده قانوني خود را براي ثبت برند معرفي كنيد. شما كه خودتان، كار را انجام مي‌دهيد نيازي به نماينده نداريد. در حقيقت شركت‌هايي كه از شما هزينه مي‌گيرند تا برندتان را ثبت كنند، در اين مرحله خودشان را به‌عنوان نماينده شما معرفي مي‌كنند. البته شما مي‌توانيد يك نفر را با وكالت‌نامه به‌عنوان نماينده معرفي كنيد تا ادامه كار را دنبال كند. همچنين در حالت عادي شما خودتان دريافت‌كننده ابلاغ‌ها هستيد، مگر اينكه باز هم بخواهيد نماينده‌اي معرفي كنيد يا اينكه كار را به يك شركت ثبت برند سپرده باشيد. در گام بعدي شما با تيك‌زدن يك گزينه تعهدي را مي‌پذيريد؛ اين تعهد مي‌گويد كه شما بايد كالا يا خدماتي را با برندتان ارائه دهيد كه مجوز انجام آن را داشته باشيد. مثلا نمي‌توانيد با مجوز نشر كتاب، برند توليد يك محصول غذايي را ثبت كنيد.
- 4 - كالا و خدمات تان را مشخص كنيد
حالا نوبت اين است كه نوع كالا و خدمات‌تان را مشخص كنيد. فهرستي به شكل الكترونيكي و با قابليت جست‌وجو در اختيارتان قرار مي‌گيرد كه مي‌توانيد به راحتي كالا و خدمات‌تان را در آن پيدا كنيد. خيلي بعيد است كه شما كالا يا خدمات‌تان را در فهرست سامانه پيدا نكنيد اما اگر اين اتفاق افتاد، گزينه ثبت كالا و خدمات جديد براي شما پيش‌بيني شده است. در اين بخش بايد اين پديده جديدتان را ثبت كنيد و يك روز كاري منتظر باشيد تا نام كالا يا خدمات مورد نظر شما در فهرست قرار گيرد. البته ممكن است به دلايلي، كارشناسان درخواست شما را نپذيرند كه به‌طور حتم علت به شما اعلام خواهد شد. در ضمن شما مي‌توانيد چند كالا يا خدمات را براي يك علامت تجاري ثبت كنيد و محدوديتي از اين نظر وجود ندارد. فقط باز هم يادتان باشد كه شما بايد مجوز ارائه آن خدمات يا توليد كالا را داشته باشيد.
- 5- علامت و برندتان چيست؟
به مهم‌ترين بخش سامانه رسيده‌ايد. در اين مرحله بايد علامت و برندتان را توصيف كنيد. 3گزينه پيش روي شماست: 1- برند شما فقط يك تصوير است. 2- برند شما يك كلمه يا حرف است و 3- برند شما تركيبي از هر 2مورد است. اگر برند شما تصويري است بايد در چند جمله برندتان را توصيف كنيد مثلا بگوييد به شكل دايره با فلان تصوير است. رنگ و تك بعدي بودن يا سه‌بعدي بودن علامت يا برندتان را هم بايد مشخص كنيد. اما اگر برندتان داراي كلمه يا حرف است، گزينه‌هاي ديگري پيش‌رويتان قرار مي‌گيرد. بايد مشخص كنيد كه اين كلمه يا حرف، فارسي است يا غيرفارسي. يادتان باشد كه شما طبق قانون ممنوعيت به‌كارگيري اسامي، عناوين و اصطلاحات بيگانه نمي‌توانيد از كلمات غيرفارسي در برند استفاده كنيد، مگر اينكه كلمه غيرفارسي شما ريشه فارسي داشته باشد يا اينكه شما كارت بازرگاني داشته باشيد و بخواهيد كالا يا خدمات‌تان را به كشورهاي ديگر صادر كنيد.
- 6 - شكل برندتان را بارگذاري كنيد
دراين مرحله، تصوير مدارك هويتي مورد نياز و همچنين تصوير علامت‌تان را در سامانه بارگذاري مي‌كنيد. يك گام ديگر پيش روي شما قرار مي‌گيرد كه در آن بايد كل اطلاعات وارد كرده را بازبيني و تأييد نهايي كنيد. يك كد پيگيري 18رقمي هم به شما داده مي‌شود. حالا بايد منتظر بمانيد كه كارشناسان اين سامانه نتيجه را به شما از طريق همين سامانه اعلام كنند. آنها براساس بررسي انجام شده، 4نوع پاسخ به شما مي‌دهند: 1- ابلاغيه رفع نقص (زماني كه اظهارنامه برند و علامت شما نقصي داشته باشد.) 2- ابلاغيه رد اظهارنامه (زماني كه ثبت برند يا علامت شما از نظر قانوني مشكل داشته باشد، مثلا وقتي برندي مشابه‌وجود داشته باشد.) 3- ابلاغيه رد بخشي از اظهارنامه (زماني است كه بخشي از كالا يا خدمات‌تان قابل ثبت در زيرمجموعه برند شما نيست.) و 4-ابلاغيه آگهي نوبت اول كه در حقيقت نشان‌دهنده قبول اظهارنامه شما و طي شدن مراحل قانوني كار است.
- برندتان تكراري نباشد
برند و علامت تجاري شما گاهي قابل ثبت نيست. موارد زير جزو چيزهايي است كه زياد در ثبت يك برند و علامت تجاري اتفاق مي‌افتد:
برند نتواند كالاها يا خدمات يك مؤسسه را از كالاها و خدمات مؤسسه ديگر متمايز سازد.
برند خلاف موازين شرعي باشد.
برند تقليد نشان نظامي، پرچم، يا ساير نشان‌هاي مملكتي باشد.
برند متعلق به يك كشور يا سازمان‌هاي بين‌المللي باشد.
برند مشابه يا به طرز گمراه‌كننده‌اي شبيه يا ترجمه يك علامت يا نام تجاري باشد كه براي همان كالاها يا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه ديگري در ايران است.