زن و شوهر زوج هستند نه خانواده. اگر كلمه خانواده را به زبانهاي مختلف در اينترنت جستوجو كنيد معمولا تصوير زن و شوهري كه دست هم را گرفتهاند و رو به افق در مسيري شاد و زيبا قدم ميگذارند، نخواهيد ديد. با جستوجو كردن كلمه خانواده به مادر، پدر و فرزندان ميرسيد. اين «بچه» است كه خانواده را ميسازد. خانواده عملا با ورود يك بچه شكل ميگيرد و اگر بيشتر از يكي باشند مفاهيم خواهر و برادر هم به وجود ميآيد؛ كلماتي كه نشانه رابطههاي ناگسستني هستند. نسبت ميان زن و شوهر را ميشود به همان شكلي كه ايجاد شده است قطع كرد اما بين پدر و مادر و فرزندان نسبتي ايجاد ميشود كه قابل فسخ كردن نيست.
زندگي زوج از زماني شروع ميشود كه با هم آشنا ميشوند و به يكديگر پيوند ميخورند. آنها تلاش ميكنند مشتركات بيشتري با هم پيدا كنند و اوقات بيشتري را در كنار يكديگر بگذرانند. سرگرميها و دلمشغوليهاي مشترك براي زوجها كافي هستند و آن دونفر را به يكديگر نزديك ميكنند. خيلي از زوجها را ميشناسيم كه با تداوم پيوندشان گويي يك تن شدهاند ولي نه يك خانواده كامل.
از هيچكس نميشود انتظار داشت كه اهميت فرزند داشتن يا نداشتن را درك كند مگر زن و شوهري كه ميخواهند براي زندگي خودشان تصميم بگيرند. دولتها زماني تصميم ميگيرند جمعيت را بيرويه زياد كنند و بعد از اينكه فهميدند قادر به تأمين نيازهاي اين همه انسان نخواهند بود «سياست تك فرزندي» را به زور اجرا ميكنند. وقتي 3 دهه ميگذرد و يك نسل كامل تك فرزند به دنيا ميآيد اين قانون هم رسما لغو ميشود زيرا جمعيت در حال پير شدن است و حالا بايد راه ديگري پيدا كنند.
در سمت ديگري از جهان «فرد» بودن بيشتر و بيشتر ميشود و قسمت بزرگي از مردم به تنهايي زندگي ميكنند تا اوقاتشان را آنطور كه ميخواهند بگذرانند و اين چند روز عمر را در وابستگي به كس ديگري نگذرانند. طبيعي است كه از اين فردها انتظار زوج بودن را هم نميشود داشت چه رسد به اينكه خانواده تشكيل دهند. اما خانواده هنوز هم در جهان وجود دارد و هنوز هم كاربرد مهم آن پرورش كودكان و آمادهكردن آنها براي بزرگ شدن است. ميشود پيوند ميان 2 زوج را باطل كرد و به هريك از آنها گفت «همسرسابق» اما هيچگاه نميشود گفت «مادر سابق» يا «پدر سابق» زيرا با تولد كودك رابطهها شكل ديگري پيدا كردهاند. بايد ميان 2 مفهوم زوج و خانواده كامل تفكيك قائل شد. هريك از اين شيوههاي زندگي انجام شدني است.
نميشود تعداد فرزندان يك خانواده را به زور كم و زياد كرد اما بايد دانست كه معناي خانواده تصوير مادر و پدري است كه دستاني كودكانه را در دست گرفتهاند.