حياط و آب و آبنما و درخت با فرورفتگيها و پيش آمدگيهاي متعدد و متناسب و ديوارههاي آجري از شاخصههاي نسبتا مشترك اين خانههاست؛ خانههايي كه نه فقط معمارياش، بلكه ظاهر و نمايشان هم آرامش و آسايش داشتند. آرامشي كه همسايهها و رهگذران هم از آن بيبهره نميماندند.
بناهاي تاريخي منطقه 11و 12تهران بهعنوان يكي از ملاكهاي ترويج و به كارگيري نماي ايراني- اسلامي مورد نظر كارشناسان معماري و مسئولان معاونت معماري و شهرسازي شهرداري است تا بتوان با تشويق طراحان و سازندگان، بعد از اجراي مناسب انضباط و نظم در نما كه هماكنون دنبال ميشود، آن را نيز دربرنامه گنجاند تا آهستهآهسته هويتي كه چندين سال از آن فاصله گرفته شده بود دوباره زنده شود. به گفته مهدي حجت استاد معماري، «حقالناس، حقالله، حقالنفس و حق طبيعت در معماري و شهرسازي ايراني- اسلامي محفوظ است. معماري ايراني كه قرنها با اسلام همراه بوده و قابلتفكيك از يكديگر نيستند.»
- فرهنگسازي نما به زمان نياز دارد
استادان معماري معتقدند چنان گذشته قابل افتخاري درمعماري ايراني- اسلامي داريم كه به هيچ عنوان لازم نيست از معماري غربي و غيرايراني و از مصالح غيربومي استفاده كنيم چراكه مواد و مصالح بهكار رفته در بناها و ساختمانها منطبق با اقليم و فرهنگ هر كشور و منطقه است. همچنين بر استفاده از مصالح بومآور و موادي كه متناسب با وضعيت آب و هوايي و آلودگي تهران و سازگار با اكو سيستم و تجزيهپذير است در ضوابط و مقررات ساختمان مورد تاكيد قرار گرفته است.
مديركل معماري و ساختمان معاونت شهرسازي و معماري البته با تمام تأكيداتي كه بر اجراي نماي آرام و منضبط و ايراني- اسلامي دارد معتقد است ترغيب مالكان و طراحان فرايندي زمان بر و نيازمند فرهنگسازي است و نميتوان با شتاب و عجله، كاري مطلوب انجام داد. سهيلا صادقزاده به همشهري ميگويد: «گامها بايد تدريجي برداشته شود تا مردم آشنا شده و خودشان هم بخواهند چراكه الزام هميشه موفقيت به همراه نميآورد.»
برگزاري همايش با موضوعات نما، به نمايش گذاشتن طرحهاي مورد تأييد كميته نماي مناطق در ساختمانهاي شهرداري، تلاش براي ترغيب طراحان و سازندگان بر رعايت ضوابط از اقداماتي است كه وي معتقد است تاكنون نتايج خوبي در ساماندهي نما داشته و برخي از سازندگان و طراحان را ترغيب كرده خودشان درخواست بررسي نما را ارائه دهند. به گفته صادقزاده قراراست نمايشگاههاي خياباني در بوستانها و فضاهاي عمومي نيز برپا شود تا شهروندان با نماي مطلوب بيشتر آشنا شوند.
- خودمان نماي بيگانه را تبليغ نكنيم
استاد معماري دانشگاه شهيد بهشتي معتقد است براي تهراني كه براساس شاخصههاي شهرسازي ايراني- اسلامي گسترش نيافته اول بايد آثار تاريخي را حفظ كنيم و بعد از آن ساختمانهاي جديد را مخالف با آثار تاريخي نسازيم.بهمن اديبزاده در گفتوگو باهمشهري براين نكته تأكيد ميكند كه نبايد جلوه نماي بيگانه را تبليغ كرده و خودمان مروج نماي رومي و لسآنجلسي باشيم. نمايي ايجاد نكنيم كه تفاوت كلاسهاي اجتماعي را برجسته كند، از تظاهر، تفاخر و تجمل دور بوده و بيانگر ارزشهاي سالم جامعه باشد. وي ميگويد: «امروزه برخي طراحان به سراغ فانتزيهاي شخصي خودشان ميروند، چيزي كه در گذشته محكوم بود چرا كه نما نبايد جلوهگاه جاهطلبيهاي فردي معماران باشد؛ نماي معماري ايراني- اسلامي يعني همين.» اين استاد معماري معتقد است اگر به انضباط نما و سپس به نظم آن توجه كرده و از اغتشاش و سازهاي ناكوك و نامتعارف دوري كنيم و نماي بيقرار كنار رود، سازهاي كوچك و آرام نما هم آهستهآهسته به دل مينشيند و جاي خودش را باز خواهد كرد.