شما مي‌توانيد روي پشت بام منزلتان يك نيروگاه خانگي كوچك راه بيندازيد و برق توليدي را به دولت بفروشيد؛ سرمايه‌گذاري‌اي كه در حدود 3 تا حداكثر 5سال اصلش به شما برمي‌گردد و با توجه به عمر مفيد دستگاه‌ها 15سالي هم مي‌توانيد روي سودآوري آن حساب كنيد. اين سود حتي در مقياس‌هاي كوچك خانگي هم رقم قابل توجهي مي‌شود.
- چه چيز لازم است؟
نخستين و واضح‌ترين پارامتر، داشتن آفتاب خوب و طولاني‌مدت و بدون سايه و مانع است. آلودگي هوا هم عامل ديگري است كه احتمال كمي وجود دارد فضاي مورد نظر شما را براي نصب سيستم خورشيدي نامناسب كند. همچنين، نصب پانل‌ها نبايد براي همسايه‌ها مشكلي ايجاد كند يا نارضايتي‌اي به همراه داشته باشد. براي رسيدن به تعداد و زاويه مناسب نصب پانل‌ها هم بايد زاويه تابش خورشيد، ارتفاع و... را درنظر گرفت.
- قانون چه مي‌گويد؟
مي‌توانيد تا 50درصد از هزينه‌هاي اوليه را به‌صورت بلاعوض از وزارت نيرو دريافت كنيد. در عوض، برق به قيمت ارزان‌تري از شما خريداري مي‌شود. اگر هم مي‌خواهيد به‌صورت مستقل براي اين‌كار اقدام كنيد بايد همه هزينه‌هاي اوليه را خودتان بپردازيد اما در عوض بازه بازگشت سرمايه اوليه و رسيدن به سودآوري‌تان كوتاه مي‌شود و مي‌توانيد برق را به قيمت بالاتري به دولت بفروشيد.
براساس آخرين تعرفه‌هاي اعلام شده، برق توليد شده توسط نيروگاه‌هاي خورشيدي با ظرفيت حداكثر 20كيلووات (مختص مشتركين و محدود به ظرفيت انشعاب) به قيمت 9770ريال و براي 100كيلووات و كمتر 8730ريال به ازاي هر كيلووات ساعت خريداري مي‌شود. درصورتي كه قصد احداث نيروگاه خورشيدي در ملك شخصي‌تان را داريد مي‌توانيد با مراجعه به بخش انرژي‌هاي نو سايت شركت توانير به آدرس www.tavanir.org.ir/ren_dg/tajdid/ و مشاهده اطلاعات موجود، قوانين مربوطه، تعرفه‌ها و... نخستين قدم‌ها را برداريد.
- انواع سيستم‌هاي توليد برق خانگي
سيستم‌هايي هستند كه بدون اتصال به برق شبكه و ياري گرفتن از آن، برق در اختيار شما مي‌گذارند. اين سيستم‌ها به‌خاطر اينكه بايد هميشه براي ساعت‌ها و روزهاي بدون آفتاب ذخيره كافي از انرژي برق داشته باشند به باتري نياز دارند و گران‌تر هستند. قيمت نصب اين سيستم‌ها براي هر كيلووات به‌طور متوسط چيزي بين 12تا 20ميليون تومان مي‌شود و با توجه به قيمت كنوني برق، حداقل براي منازلي كه دسترسي آسان به شبكه برق دارند خيلي مقرون به صرفه نيست و توصيه نمي‌شود. اما سيستم‌هاي متصل به شبكه، انرژي خورشيدي را به برق تبديل كرده و به شبكه تزريق مي‌كنند، قيمت ارزان‌تري دارند و براي سرمايه‌گذاري در مقياس‌هاي كوچك توصيه مي‌شوند. هزينه اوليه براي احداث اين سيستم‌ها 11-8ميليون تومان است.
- استراتژي استفاده از برق توليدي
به جاي تغيير كل سيستم تأمين برق ساختمان به خورشيدي، مي‌توان‌بخشي از برق مصرفي ساختمان را از اين طريق تأمين كرد. اين كار به‌ويژه در مصارف برق بالا كه قيمت برق به‌صورت پلكاني بالا مي‌رود مي‌تواند سودمند باشد و با توجه به‌احتمال بالا رفتن قيمت برق در سال‌هاي آينده، نوعي آينده‌نگري هم به‌حساب مي‌آيد. به‌طور مثال برق مشاعاتي مثل راه‌پله و پشت‌بام يا سيستم‌هاي اضطراري را مي‌توان از انرژي خورشيدي تأمين كرد. در يك ساختمان 4طبقه با متراژ متوسط شهري هزينه خورشيدي‌كردن برق مشاعات (البته به شرط بهينه‌سازي مصرف انرژي) چيزي حدود 2تا 3ميليون تومان و هزينه تأمين برق لامپ‌هاي ال‌اي‌دي سالن پذيرايي از طريق خورشيد، حداكثر 12ميليون تومان مي‌شود.
- از كيفيت كالا مطمئن شويد
قبل از هر اقدامي از افراد متخصص در اين زمينه مشورت بگيريد. به‌خاطر نو بودن اين صنعت، شركت‌هايي در بازار فعاليت دارند كه ممكن است كالاهاي نامعتبر و نامرغوب به شما بفروشند. به همين‌خاطر هم قيمت‌ها ممكن است تفاوت زيادي با هم داشته باشند ولي حواستان باشد كه وسوسه خريد ارزان باعث نشود جنس نامرغوب خريداري كنيد. براي گرفتن مشاوره رايگان مي‌توانيد سري به انجمن علمي انرژي خورشيدي ايران بزنيد.
- راهنماي خريد
وسايل خورشيدي به چه قيمتي؟
به جاي تغيير كل سيستم تأمين برق به خورشيدي، شما مي‌توانيد وسايل خانگي‌اي تهيه كنيد كه با انرژي خورشيدي كار مي‌كنند. در اين‌صورت حواستان باشد كه اين وسايل نسبت به وسايل معمولي قيمت بالاتري دارند و قبل از خريد آنها اول بايد مصرف‌تان را بهينه كنيد و به حداقل برسانيد تا وسيله را در كمترين ظرفيت (و در نتيجه قيمت) ممكن بخريد.
آبگرمكن خورشيدي: براي مصرف بهينه يك خانواده 4 نفره يك آبگرمكن خورشيدي با ظرفيت 200ليتر كفايت خواهد كرد. قيمت چنين آبگرمكني از يك‌ميليون و دويست هزار تومان شروع مي‌شود و در نهايت حدود 3ميليون تومان قيمت خواهد داشت.
تصفيه آب خورشيدي: براي مصارف خانگي برق دستگاه‌هاي تصفيه آب RO را مي‌توان از انرژي خورشيد تأمين كرد. در اين صورت علاوه بر چيزي حدود 500هزار تومان هزينه خود دستگاه تصفيه بايد 500هزار تومان هم هزينه سيستم تأمين برق از طريق انرژي خورشيدي كنيد.
كولر خورشيدي: با توجه به شرايط اقليمي و قيمت برق در ايران خيلي توصيه نمي‌شود اما نمونه‌هاي مختلف آن در بازار موجود است.بعضي از اين كولرها تنها بخشي از برق مورد نيازشان را از انرژي خورشيد تأمين مي‌كنند (معمولا بين 20تا 50درصد). نمونه‌هاي ديگري هم هستند كه كلا با انرژي خورشيدي كار مي‌كنند و البته گران‌قيمت‌تر هستند. يك كولر خورشيدي 12000كه به‌طور كامل با انرژي خورشيدي كار مي‌كند حدود 10ميليون تومان و يك كولر 12000كه مصرف برق را با كمك گرفتن از انرژي خورشيدي كاهش مي‌دهد حدودا 5/ 3ميليون تومان قيمت دارد.
- سرمايه اوليه چقدر باشد؟
سرمايه اوليه به ازاي هر يك‌كيلووات بين 8تا 11ميليون تومان است. براي نصب پانل خورشيدي براي توليد اين ميزان برق هم حدودا به 20-15 مترمربع فضا احتياج داريد. به‌علاوه، تجهيزات شما به‌صورت رايگان براي مدت 5سال گارانتي خواهند شد. براي كاهش هزينه‌هاي اوليه مي‌توانيد حداقل بخشي از تجهيزات را از بين توليدات ايراني خريداري كنيد. بعضي از تجهيزات داخلي كيفيت و قيمت قابل‌قبول و به‌صرفه‌اي دارند؛ مثلا پانل‌هاي ساخت داخل، هم با كيفيت هستند و هم گارانتي و خدمات پس از فروش مناسبي دارند. براساس آخرين تعرفه اعلام شده توسط وزارت نيرو، هر كيلووات ساعت برق توليدي نيروگاه با ظرفيت100كيلووات را به قيمت 8730ريال خريداري مي‌كند. براي توليد 50كيلووات چيزي حدود 1000مترمربع فضا براي نصب پانل‌هاي‌خورشيدي نياز است، حدود 400-300ميليون‌تومان سرمايه اوليه نياز داريد و بدون درنظر گرفتن هزينه زمين، حدود 3سال طول مي‌كشد تا سرمايه اوليه‌تان بازگردد.