اوباما كه مدت‌ها در تلاش براي به سرانجام رساندن پيمان تجارت آزاد بين دوسوي اقيانوس آرام است تور اخير خود را با شركت در نشست گروه20 در آنتاليا شروع كرد، سپس براي حضور در اجلاس سازمان همكاري‌هاي اقتصادي آسيا- اقيانوسيه به مانيل، پايتخت فيليپين رفت و حالا براي شركت در اجلاس اتحاديه كشورهاي جنوب شرق آسيا يا همان آسه‌آن به مالزي رسيده است.
رهبران 18كشور جهان براي شركت در نشست آسه‌آن راهي كوالالامپور شده‌اند. آسه‌آن يك سازمان بين‌المللي سياسي، اقتصادي و فرهنگي در آسياي جنوب شرقي است كه اندونزي، مالزي، فيليپين، سنگاپور، تايلند، برونئي، ويتنام، لائوس، ميانمار و كامبوج اعضاي اصلي آن هستند. رهبران اين كشورها روز گذشته به‌صورت رسمي در نشست كوالالامپور تشكيل جامعه اقتصادي آسه‌آن (AEC) را اعلام كردند. اين نهاد بخشي از نهاد بزرگ‌تر جامعه آسه آن است كه هدف از تشكيل آن يكپارچگي سياسي، امنيتي، فرهنگي و اجتماعي است و تشكيل آن قدمي ديگر براي ورود به تجارت آزاد با آمريكا به‌حساب مي‌آيد.
نجيب رزاق، نخست‌وزير مالزي كه كشورش ميزبان نشست آسه‌آن است تشكيل جامعه اقتصادي را به‌عنوان يك دستاورد مهم تحسين كرد و از اعضاي اين جامعه خواست تا يكپارچگي خود را تسريع كنند. تشكيل اين نهاد در واقع به كشورهاي آسه‌آن قدرتي بيشتر براي رقابت اقتصادي مي‌دهد و اتحاد اين كشورها باعث مي‌شود كه آسه‌آن دست بالاتري براي رقابت با قدرت‌هايي مانند چين و هند داشته باشد. هرچند سفرهاي روزهاي اخير اوباما زير سايه حملات تروريستي داعش در بيروت و پاريس قرار گرفت اما او روز گذشته بار ديگر تأكيد كرد كه مسئله بحران خاورميانه و گروه‌هاي افراطي به هيچ عنوان نمي‌تواند حواس او را از آسيا پرت كند.
- مسئله‌اي براي امنيت آمريكا
تمركز اصلي اما در نشست آسه‌آن با حضور اوباما روي پيمان تجارت آزاد بين دوسوي اقيانوس آرام يا شراكت ترنس - پسيفيك مشهور به TPP است كه اوباما سال‌هاست آن را پيگيري كرده و تلاش دارد در آخرين سال رياست‌جمهوري خود آن را به سرانجام برساند. درحالي‌كه افكار عمومي آمريكا درگير خبرهاي حملات تروريستي است شايد تعجب برانگيز باشد كه اوباما در هزاران كيلومتر دورتر از آمريكا از كشوري به كشور ديگر در آسيا براي فعاليت اقتصادي و روابط تجاري پرواز مي‌كند.
دولت اوباما اعتقاد دارد كه تجارت آزاد با كشورهاي آسيايي و به‌ويژه توافق دوسوي اقيانوس آرام يكي از مهم‌ترين اقدام‌هايي است كه امنيت آمريكا را مي‌تواند تضمين كند. هر چند در آمريكا و كشورهاي آسيايي مخالفان زيادي هم با اين مسئله وجود دارد اما رئيس‌جمهور آمريكا همچنان بر اين مسئله پافشاري دارد. اعتراض‌ها و تظاهرات در مالزي همزمان با سفر اوباما به اين كشور بخشي از همين مخالفت‌ها به‌حساب مي‌آيد كه در روزهاي اخير ديده شده است.
تيپيپي يك پيمان سرمايه‌گذاري و مقررات‌گذاري است كه تاكنون 12كشور در سرتاسر منطقه آسيا-اقيانوسيه در مذاكرات آن شركت كرده‌اند: استراليا، برونئي، كانادا، شيلي، ژاپن، مالزي، مكزيك، نيوزيلند، پرو، سنگاپور، آمريكا، و ويتنام.4كشور مالزي، برونئي، سنگاپور و ويتنام به همراه 6كشور ديگر در دوسوي اقيانوس آرام اين موافقتنامه را مهر‌ماه در آمريكا امضا كردند اما هنوز نياز به تصويب پارلمان‌ها ازجمله تأييد كنگره آمريكا براي نهايي شدن اين توافق وجود دارد.
اين 12كشور 40درصد توليد ناخالص ملي و 30درصد كل حجم تجارت جهان را در اختيار دارند. همه اين 12كشور عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي آسيا-اقيانوسيه يا اپك هستند كه به تازگي نشست خود را در فيليپين با حضور اوباما برگزار كردند. اوباما اميدوار است كه بتواند اين موافقتنامه را با حضور همه 21كشور عضو اپك و حتي كشورهاي غيراپك مانند هند و كلمبيا گسترش دهد. با وجود اين در داخل كنگره آمريكا هم مخالفان جدي با اين مسئله وجود دارد. دولت اوباما مي‌گويد كه پيمان تجارت آزاد بين دوسوي اقيانوس آرام مي‌تواند باعث رشد اقتصادي بيشتر آمريكا و اشتغال‌زايي براي آمريكايي‌ها شود. اما در واقع دكترين اوباما اين است كه اين همكاري و اتحاد اقتصادي درنهايت باعث شراكت و امنيت بيشتر براي آمريكا مي‌شود.
- تلاشي براي مقابله با چين
در واقع اوباما از سوي ديگر تلاش دارد تا با روابط نزديك با كشورهاي آسيايي در مقابل چين قد علم كرده و جلوي نفوذ بيشتر اين كشور را در بازارهاي آسيا بگيرد.اوباما به همين منظور روز گذشته اعلام كرد كه از 10رهبر كشورهاي آسه‌آن دعوت كرده تا سال آينده ميلادي همگي به آمريكا سفر كنند. او با رد انتقادها درباره اينكه گروه‌هاي افراطي خاورميانه حواس او را از آسيا پرت كرده‌اند، گفت: روابط خوب با كشورهاي آسيايي كاملا براي امنيت آمريكا حياتي است.
به گفته مقام‌هاي دولت اوباما توافق تجارت آزاد بين دوسوي اقيانوس آرام يك اقدام اساسي براي جلوگيري از نفوذ بيشتر چين در منطقه است. وزير كشاورزي آمريكا روز گذشته اعلام كرد كه آمريكا از اين توافق براي صادرات محصولات غذايي خود استفاده مي‌كند. او در مصاحبه با آسوشيتدپرس گفت: بسياري از كشورهاي آسيايي از افزايش قدرت چين نگران هستند و مي‌خواهند در اين زمينه موازنه‌اي به‌وجود آورند. به گفته وزير كشاورزي آمريكا توافق تيپيپي اين موازنه را مي‌تواند به‌وجود آورد.مقام‌هاي دولت اوباما همچنين اعلام كرده‌اند كه شراكت اقتصادي و سياسي بيشتر با متحدان آسيايي آمريكا نياز اصلي اين كشور براي پاسخ دادن به طيف گسترده‌اي از مسائل امنيتي است.