خب راهش اين است كه از دانشگاه انتقالي بگيريد يا در دانشگاهي كه مورد نظر شماست مهمان شويد. قوانين و قواعد مهمان شدن يا نقل و انتقال در دانشگاه‌ها آنقدر پيچيده است كه حتما در ميان اين همه قانون و ماده و تبصره سردرگم مي‌شويد. تا پايان ترم فعلي و شروع ترم جديد، يكي دو‌ماه باقي مانده و شما از حالا بايد به فكر انجام اين كار باشيد و شرايطش را مهيا كنيد. اگر دانشجويي هستيد كه مي‌خواهيد دانشگاه‌تان را به‌طور موقت يا دائم عوض كنيد اين مطلب را بخوانيد تا چم‌و‌خم كار دست‌تان بيايد.
- درس خواندن در مهماني
اگر در شهري دور از خانواده درس مي‌خوانيد، مي‌توانيد به شهر محل سكونت خود برويد و در نزديك‌ترين دانشگاه به شهر محل سكونت‌تان مهمان شويد. اما يك شرط دارد، اينكه شما در زمان قبولي در دانشگاه حداقل ۸۵درصد از نمره آخرين فرد قبول شده در همان رشته و همان دانشگاه را كسب كرده باشيد. اين درصد براي برخي دانشگاه‌ها بالاتر است و تا ۹۵ درصد هم مي‌رسد.
درصورتي كه حداقل يك نيمسال تحصيلي را در دانشگاه مبدا گذرانده باشيد، براي مهمان شدن بايد معدلي بالاتر از ۱۳ كسب كنيد. مدت مهماني شما در مقطع كارشناسي مي‌تواند تا 4 نيمسال و در مقطع كارداني و كارشناسي ناپيوسته 2 نيمسال باشد. بعد از آن بايد به دانشگاه مبدا برگرديد و مدرك‌تان را با مهر دانشگاه مبدا بگيريد.
البته اگر معدل‌تان بالا باشد، مي‌توانيد با موافقت دانشگاه‌هاي مبدا و مقصد يا رأي كميسيون مركزي بررسي موارد خاص، مهمان دائم شويد. خبر خوب براي دانشجويان دانشگاه پيام‌نور اينكه براي مهمان شدن در مراكز و واحدهاي آن دانشگاه، نياز به كسب حداقل ميانگين را ندارند.
اما خبر بد اين است كه حتي اگر زحمت كشيده باشيد و در دوره روزانه دانشگاه سراسري قبول شده باشيد، بعد از مهمان شدن بايد شهريه بپردازيد. اين شهريه، مطابق شهريه دانشجويان دوره شبانه همان رشته و همان سال است. دانشجويان نوبت شبانه هم در طول دوره مهماني بايد شهريه ثابتشان را به دانشگاه مبدا بپردازند و كل شهريه ثابت و متغير را به دانشگاه مقصد پرداخت كنند.
متقاضيان مهمان و نقل و انتقال دانشجويي در مدت زماني كه وزارت علوم اعلام مي‌كند بايد به سامانه خدمات آموزشي سازمان دانشجويان مراجعه كرده و براي منتقل شدن به دانشگاهي ديگر در سال آينده درخواست دهند.
در دانشگاه آزاد قضيه كمي متفاوت است. شما در ترم اول امكان مهمان شدن در هيچ دانشگاهي را نخواهيد داشت. مهمان شدن تنها از ترم دوم به بعد امكان‌پذير است؛ به شرط اينكه دانشگاه مقصد ظرفيت پذيرش داشته باشد و شما هم در پايان ترم مشروط نشده باشيد. البته يك شرط مهم‌تر هم وجود دارد. مهمان‌شدن فقط در دانشگاه‌هاي همپايه يا پايين‌تر از دانشگاه محل تحصيل‌تان امكان‌پذير است؛ يعني اگر فرضا دانشجوي دانشگاه آزاد يك شهرستان كوچك باشيد نمي‌توانيد از دانشگاه آزاد واحد تهران مركز كه طرازي بالاتر از آن دارد مهماني بگيريد. اما برعكس اين اتفاق ممكن است. همچنين از دانشگاه آزاد به سراسري و برعكس هم نمي‌توان مهمان شد.
مهمان شدن دانشجويان مقاطع ارشد و دكتري در دانشگاه آزاد كمي سخت‌تر است و فقط درصورت تأييد دانشگاه‌هاي مبدا و مقصد امكان‌پذير خواهد بود.در دانشگاه آزاد برخي گروه‌هاي خاص مي‌توانند از امتياز ويژه براي مهمان شدن استفاده كنند، گروه‌هايي مثل افراد بيمار و معلول، سرپرستان خانواده، افرادي كه بيش از يك دانشجوي دانشگاه آزاد در خانواده آنها تحصيل مي‌كند و....
اما خبر بد اينكه طبق ضوابط اگر در يكي از واحدهاي اين دانشگاه مهمان شويد، به ازاي هر نيمسال تحصيلي بايد يك شهريه ثابت به واحد مبداتان پرداخت كنيد و شهريه ثابت و متغير را براي ثبت‌نام به واحد مقصد پرداخت كنيد.
- دانشگاه تان را عوض كنيد
دانشگاه‌هاي سراسري
انتقال دانشجو به دانشگاه ديگر شرايطي متفاوت از مهمان شدن دارد. در واقع مشروط به كسب معدلي بالاتر از ميانگين معدل دانشجويان ورودي‌هاي همان سال و همان رشته در دانشگاه مقصد است. دانشجويان مقطع كارشناسي بايد حداقل 3 نيمسال متوالي معدلي با اين مشخصات كسب كنند اما اين زمان براي دانشجويان مقاطع كارداني و كارشناسي ناپيوسته 2نيمسال متوالي است.
درباره دانشجويان دانشگاه پيام‌نور، قانون كمي فرق مي‌كند و آنها مي‌توانند از يك دانشگاه بالاتر، به دانشگاه همطراز يا پايين‌تر منتقل شوند. رتبه‌بندي اين دانشگاه‌ها براساس شهر، وسعت دانشگاه، تعداد رشته‌ها، رتبه علمي دانشگاه و... صورت مي‌گيرد. درصورت انتقال، واحدهايي كه در دانشگاه مبدا گذرانده‌ايد تنها درصورتي كه نمره آنها بالاتر از ۱۲ باشد پذيرفته مي‌شوند و نمرات پايين‌تر از ۱۲ نيازمند تأييد دانشگاه مقصد است. نكته بعدي اين است كه مدرك فارغ‌التحصيلي شما بعد از انتقالي‌گرفتن، توسط دانشگاه جديدتان صادر مي‌شود. بنابراين اگر دانشگاه اوليه، از دانشگاه مقصد اسم و رسم‌دارتر است و شما هم در قيد و بند اسم و رسم هستيد، بهتر است با دقت بيشتري اين تصميم را بگيريد. براي محكم‌كاري هم خدمت‌تان عرض كنيم كه انتقال دانشجو در طول مدت تحصيل، در هر مقطع فقط يك‌بار مجاز است. بنابراين بعد از انتقالي گرفتن راه پس و پيش نداريد و بايد در دانشگاه مقصد درستان را ادامه دهيد. يادتان باشد، فرزندان هيأت علمي، دانشجوياني كه حين تحصيل ازدواج مي‌كنند و ساكن شهر ديگري مي‌شوند، دانشجويان بيمار يا معلولي كه به‌دليل مشكل جسماني‌شان قادر به رفت‌وآمد هر روزه به دانشگاه محل قبولي‌شان نيستند و دانشجوهايي كه كفالت خانواده را به‌عهده مي‌گيرند با تسهيلات ويژه‌اي مي‌توانند براي انتقالي گرفتن اقدام كنند. براي انتقالي گرفتن نياز است شما يك ترم در محل قبولي‌تان تحصيل كنيد.
دانشگاه‌هاي آزاد
شرايط نقل و انتقال در دانشگاه آزاد هم تقريبا شبيه به دانشگاه سراسري است و درصورت تغيير محل سكونت خانواده، ازدواج، وقوع بيماري و... مي‌توانيد درخواست انتقالي دهيد تا با بررسي دانشگاه‌هاي مبدا و مقصد اجازه آن صادر شود. در اين دانشگاه هم فقط يك‌بار مي‌توانيد درخواست انتقال بدهيد. برخي گروه‌هاي تحصيلي هم هستند كه به هيچ شكلي اجازه نقل و انتقال ندارند. مثل دانشجويان دكتري تخصصي (PHD) و دانشجويان واحدهاي بين‌الملل و برون مرزي، دانشجويان واحدهاي الكترونيكي (غيرحضوري). از آنجا كه مهماني دانشجويان در هر سال تحصيلي تا سقف 20درصد كل پذيرش دانشجويان ورودي سال و رشته تحصيلي امكان‌پذير است برخي واحدهاي دانشگاهي به درخواست نقل و انتقال شما پاسخ منفي مي‌دهند. واحدهاي علوم تحقيقات، تهران پزشكي، تهران دندانپزشكي، تهران داروسازي، مشهد، اهواز و نجف‌آباد، نمونه‌هايي از اين واحدهاي پرمتقاضي هستند. بنابراين پيشنهاد مي‌شود كه براي منتقل شدن به اين دانشگاه‌ها درخواست ندهيد. در مقابل، برخي از واحدهاي دانشگاه آزاد هم هستند كه به شما اجازه خروج نمي‌دهند چون با از دست‌دادن دانشجويانشان، جمعيت دانشگاه كم شده و حفظ واحد به خطر مي‌افتد، مثل واحدهاي شاهرود، شبستر، زنجان، آبادان، يزد، سنندج، دامغان، كاشان، تنكابن، نراق، ميبد و.... اگر دانشجوي دانشگاه آزاد هستيد، براي درخواست نقل و انتقال بايد از طريق سامانه نقل و انتقالات دانشجويي كه در سايت www. iau. ac. ir قرار دارد اقدام كنيد.