به گزارش همشهري، تازه‌ترين خبر‌ها حكايت از آن داردكه به‌دنبال تدوين دستورالعمل اوراق گواهي خودرو شركت سايپا تصميم گرفته است در گام نخست 2هزار ميليارد تومان از محصولاتش را از طريق اين اوراق در بورس كالا بفروشد. هنوز در مورد تصميم مسئولان ايران خودرو و ديگر شركت‌هاي خودروساز اطلاعاتي در دست نيست اما معاون سازمان بورس تأكيد كرد تاكنون مذاكرات زيادي با اغلب شركت‌هاي خودروساز داخلي از سوي مقامات بازار سرمايه انجام شده است.
قرار است پيش‌فروش محصولات شركت‌هاي خودروساز در قالب اين اوراق انجام شود.پيشنهاد اوليه انتشار اين اوراق را تأمين سرمايه آرمان از زيرمجموعه‌هاي بانك توسعه صادرات و بانك شهر ارائه كرده و كميته فقهي بورس هم سازوكار شرعي آن را تأييد كرده و حال قرار است به‌زودي آيين‌نامه آن در هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصويب برسد.
اوراق گواهي خودرو، اوراقي كوتاه‌مدت است و با توجه به مشكلات بزرگ مالي شركت‌هاي خودروساز بيشتر بر تأمين سرمايه در گردش خودروسازان تمركز دارد. به‌عنوان مثال شركت ايران خودرو مي‌تواند براي توليد و فروش يك بسته «۵۰ هزار دستگاه خودرو ال۹۰» اوراق گواهي مشاركت خودرو منتشر كند و مردم با خريد اين اوراق، مي‌توانند در توليد و تأمين مالي پروژه مشاركت كنند.
- خودروسازان خصوصي هم در راهند
حسن اميري، معاون نظارت بر بورس‌ها وناشران سازمان بورس واوراق بهادار با اعلام اينكه معاملات اين اوراق تا پايان سال در بورس كالا آغاز خواهد شد به همشهري گفت: تاكنون نشست‌هاي زيادي با شركت‌هاي خودروساز براي نهايي كردن آيين‌نامه اوراق گواهي خودرو برگزار شده و قرار است به‌زودي دستورالعمل معاملات اين اوراق در هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصويب برسد.
او با اشاره به اينكه سازمان بورس در حال طراحي يك مدل مالي براي صنعت خودروسازي است تأكيد كرد: ما در حال طراحي ابزار جديدي هستيم كه مي‌توانند در اختيار خودروسازاني مانند ايران‌خودرو، سايپا و يا هر خودروساز ديگري براي پيش‌فروش محصولاتشان قرار بگيرد. اميري با تأكيد بر اينكه هيچ محدوديتي براي انتشار اين اوراق براي هيچ‌كدام از شركت‌هاي خودرو ساز نيست ادامه داد:
شركت‌هاي خودروسازي مي‌توانند از اين ابزار در مقاطع زماني مختلف با توجه به وضع توليدشان استفاده كنند. مثلا ممكن است برنامه توليد خودروسازها با توجه به شرايط بازار به‌گونه‌اي باشد كه بخواهند محصولاتشان را در دوره‌هاي زماني 2يا 6ماهه پيش فروش كنند.
معاون سازمان بورس افزود: اين ابزار به‌طوركامل در اختيار خودروسازان قرار مي‌گيرد و آنها مي‌توانند با توجه به وضع بازار و پيش‌بيني‌هايي كه از آينده دارنداين اوراق را منتشر كنند. وي در پاسخ به اين سوال‌كه آيا به غير از سايپا و ايران‌خودرو تاكنون با خودروساز‌هاي ديگر نيز براي انتشار اين اوراق مذاكره شده است، گفت: بله، تاكنون با شركت‌هاي خودروساز مختلف ازجمله خودروسازان بخش خصوصي هم مذاكره كرده‌ايم و نظرات آنها نيز در دستورالعمل و آيين‌نامه معاملاتي اين اوراق درنظر گرفته شده است.
او تأكيد كرد: پس از طراحي كامل اين اوراق همه شركت‌هاي خودروساز مي‌توانند از آن استفاده كنند و فقط مختص يك يا 2شركت خودروساز نخواهد بود. پيش از اين حامد سلطاني‌نژاد، مديرعامل بورس كالا درباره سازوكار معاملات اوراق مشاركت خودرو به همشهري گفته بود: در مرحله نخست محصولات سايپا در قالب اوراق سلف موازي پيش فروش خواهد شد و در مراحل بعد محصولات شركت‌هاي خودروساز ديگر نيز به جمع اين معاملات اضافه مي‌شود.
- اوراق گواهي خودرو چيست؟
اوراق گواهي خودرو كه در قالب يك ابزار مالي جديد و بر مبناي تركيبي از عقود مشاركت، اختيار فروش و اختيارخريد در بورس كالا طراحي شده است با نام اوراق مشاركت خودرو نيز شناخته مي‌شود. اين اوراق ابزاري براي پيش فروش خودرو توسط خودروسازان است و پس از خريد اوليه توسط متقاضيان دوباره قابليت فروش در بازار سرمايه (معاملات ثانويه) پيدا مي‌كند.
در واقع هر ورقه از اين اوراق بيانگر سهمي از كل پروژه است كه به دارنده آن تعلق دارد. هرچند مبناي اين اوراق عقد مشاركت است، ولي سود مياندوره ندارد و كل سود سرمايه‌گذاري در زمان خاتمه پروژه محاسبه و به دارندگان اوراق پرداخت و يا درصورت درخواست خودرو به آنها تحويل داده مي‌شود.
اين اوراق تركيبي از عقود مشاركت، اختيار فروش (براي دارنده اوراق) و اختيار خريد (براي ناشر) است. بنابر اين در اين طرح هر يك از طرفين مي‌توانند قبل از اتمام پروژه و در زمان اعمال اختيار فروش و اختيار خريد از اين حقوق خود استفاده كرده و عايدات حاصل (شامل اصل و سود متعلقه) توسط دارنده اوراق، دريافت و يا صرف خريد خودرو كنند.
به‌طور كلي پس از انتشار اوراق مشاركت خودرو، 3حالت مي‌تواند رخ دهد، يا دارندگان اوراق در تاريخ اعمال از اختيار فروش خود استفاده مي‌كنند يا خودروساز از اختيار خريد خود در زمان اعمال استفاده مي‌كند؛ همچنين درصورتي‌كه هيچ‌يك از طرفين از اختيارات خود استفاده نكنند، دارندگان اوراق را تا زمان تكميل پروژه نزد خود نگه داشته و بر مبناي محاسبات حسابداري سهم خود را از پروژه دريافت مي‌كنند.