توانمندسازي، مشاركت، مسئوليتپذيري و خودمراقبتي مردم، استراتژي اول ماست. استراتژي دوم، كه براي تحقق اصل اول، يعني توانمندسازي مردم ضروري است همكاريهاي بين بخشي است. چراكه بدون همكاريهاي بين بخشي تحقق كامل سلامت مردم از ابعاد مختلف ميسر نيست.
فراهم كردن دسترسي به خدمات و بهرهمندي مردم و همچنين حفاظت ملي و عدالت در سلامت از ديگر استراتژيهايي است كه همواره در جهت تحقق كامل آنها با استفاده از تمام امكانات و ظرفيتهاي موجود به ويژه تكنولوژيهاي مناسب و روز و در عين حال با صرفه اقتصادي، تلاش كرده و ميكنيم و همه اين اقدامات نشان ميدهد كه براي ما، پيشگيري اهميت دارد و در اولويت است.
به همين دليل، از ابتداي آغاز بكار دولت يازدهم تا كنون، همواره اعلام كردهايم كه بحث پيشگيري بر درمان براي ما اولويت دارد و دغدغه جدي ماست.
براي اثبات اين امر و ترويج اصل مهم پيشگيري، اقدامات مختلفي در دستور كار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، قرار گرفته است. در هر يك از اين برنامهها چه در سطح كوتاهمدت و چه در سطح بلندمدت، راهبردهاي جدي به منظور افزايش ترويج خودمراقبتي و پيشگيري در برابر بيماريها لحاظ شده است.
در اين راستا، معتقدم كه براي ترويج خودمراقبتي و پيشگيري در برابر بيماريها، ابتدا بايد به شيوههاي مختلف و اثربخش و همچنين به صورت كاربردي، سطح سواد سلامت مردم را افزايش دهيم.
افزايش سطح سواد سلامت مردم آنقدر اهميت دارد كه سازمان بهداشت جهاني از آن به عنوان يكي از مهمترين شاخصهاي سلامت در كشورها ياد كرده و از كشورها خواسته است كه به اين مهم توجه جدي كنند چراكه افزايش سطح سلامت مردم، پيامدهاي مطلوب را در نظام سلامت كشورها بدنبال خواهد داشت.
افراد با برخورداري از سطح سواد سلامت بالاتر، كمتر بيمار ميشوند، كمتر متحمل هزينههاي درمان ميشوند و بدين ترتيب از لحاظ جسمي و روحي انسانهايي توانمند، بانشاط و خلاقتري هستند و بهتر ميتوانند در امر توسعه كشور نقشآفريني كنند.
از سوي ديگر، وقتي سطح سواد سلامت مردم بالا باشد دولتها هم، كمتر متحمل هزينههاي درمان ميشوند و آن هزينهها صرف امور بهداشتي و پيشگيرانه مردم ميشود و نظام سلامت هم ديگر درگير پيچ و خمهاي بحث درمان نميشود.
طبيعي است كه براي اين مهم، ابتدا بايد به مردم خوراك اطلاعاتي داد بايد توصيههاي بهداشتي و سلامت را به شيوههاي مختلف و كاربردي و با زبان ساده به اطلاع مردم رساند.
مردم بايد توصيههاي بهداشتي را خوب ببينند و آنقدر برايشان تكرار شود كه به ذهن بسپارند تا بتوانند در موقعيتهاي مختلف آنها را بكار گيرند و به ديگران هم انتقال دهند.
يكي از اقداماتي كه اين روزها به منظور اهميت به بحث پيشگيري و ترويج خودمراقبتي با همكاري وزارت بهداشت و شهرداري تهران در شهر تهران انجام شده است، برپايي كمپين شهروند سالم است كه از 15 دي ماه كليد خورد.
در اين اقدام حدود 400 بیلبورد، عرشه پل و فضاهای تبلیغی شهر تهران به وسعت حدود 15هزار مترمربع به اجرای کمپین شهروند سالم اختصاص یافته و سعي شده است با تبليغات سلامت محور به مردم آموزش داد كه چه كنند كه دچار بيماري نشوند به ويژه بیماریهايی که بر اثر مصرف بیش از حد نمک، شکر و چربی ایجاد میشوند. البته در اين تبليغات سلامتمحور، آموزشهايي درباره پيشگيري از سرطان و ایدز هم به مردم ارائه شده است.
كمپين شهروند سالم، نمونه اي از تبليغات سلامتمحور است چراكه تابلوهاي شهري اين بار در خدمت سلامت مردم بكار گرفته شده است.
كمپين شهروند سالم، تنها نمونهاي از اهميت و اولويت دادن به بحث پيشگيري بر درمان است. كمپين شهروند سالم يعني : مردم را دوست داريم و براي تامين و حفظ سلامت آنها به هر طريق ممكن تلاش ميكنيم واز تمام ظرفيتهاي موجود بهره ميگيريم.
* معاون بهداشتي وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي