در صحن و سرایت به آرامش رسیده‌اند و هرچه دارند از تو دارند؛ ای کریمه اهل بیت، ای شفیعه محشر و ای فاطمه معصومه(س)...
قم از وجود بابرکت تو جان گرفت و امروز میزبان هزاران که نه، بلکه میلیون‌ها عاشقی است که رنج سفر به جان خریده، خود را به دریای کرم و شفاعتت می‌رسانند تا جرعه‌ای از آن بنوشند و قلوب خود را از انوار معنویت روشن کنند.
حضرت معصومه(س) گرچه معصوم نبود اما به عصمت رسید و بعد از مادرش زهرای مرضیه(س) دومین بانویی است که به نص اهل بیت(س) به مقام شفاعت نائل می‌شود. از مقام ایشان همین بس که ذکر تسبیحات حضرت زهرا(س) همانندش جز برای ایشان نیامده است. همان جمله‌ای که پیامبر(ص) در مدح دخترش صدیقه حوری(س) فرموده، بی‌کم و کاست موسی ابن جعفر(ع) آن را برای فاطمه معصومه(س) نقل کرده است. چنین روایت می‌کنند «روزی جمعی از شیعیان برای پرسش سوالات شرعی به مدینه و به در خانه موسی بن جعفر(ع) رفتند اما ایشان منزل نبودند و دختری به در خانه آمد و سوالات را گرفت و پاسخ داد. در راه برگشت، شیعیان، موسی بن جعفر(ع) را زیارت کردند و اتفاق رخ داده را برای ایشان در شرح دادند. حضرت پاسخ‌ها را جویا شد و با نظاره به پاسخ‌های حضرت معصومه(س) به سوالات، در مدح ایشان گفتند: فداها ابوها»
- حضرت معصومه(س)؛ زینب ثانی
او تنها بانویی در خاندان عصمت و طهارت است که چون عمه‌اش زینب کبری(س) پا به پای برادر هجرت کرد. با این تفاوت که زینب(س) دوش به دوش برادرش بود اما دخت موسی ابن جعفر(ع) فراق برادر را تاب نیاورد و به دنبال برادر با کاروانی کوچک از مدینه رهسپار دیار طوس شد. همچنان که راز جاودانگی نهضت سیدالشهدا(ع) در ید حیدری حضرت زینب(س) بود و ایشان با سخنرانی‌هایشان دشمنان اهل بیت(س) را رسوا کردند، حضرت معصومه(س) هم به بهانه دیدار برادر ولی برای ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) همان نقش حضرت زینب(س) را ایفا کردند.
مردم متدین قم به محض اطلاع از حضور حضرت معصومه(س) در نزدیکی قم به استقبال آن بانوی با کرامت رفتند و ایشان را به سمت قم همراهی کردند. گرچه عمر آن حضرت کوتاه‌تر از آن بود که بتواند میهمان نوازی مردم دیار قم را که با خلوص نیت و عشق، خرج بی بی کردند ببیند اما در این مدت کوتاه اهل قم سنگ تمام گذاشتند و بهترین و بزرگ‌ترین باغ به نام باغ بابلان را به عنوان آرامگاه حضرت وقف کردند.
بعد از وفات حضرت معصومه(س) شهر قم غرق در ماتم شد و با وجود گذشت قرن‌ها از وفات آن بانوی یگانه هنوز هم شهر قم در سوگ و فراق آن حضرت می‌سوزد و خادمان حرم آن حضرت در شام وفات ایشان آیین خطبه خوانی و شمع گردانی را اجرا می‌کنند.
این آیین تاریخچه مشخصی ندارد و به گفته پیرترین خادم حرم حضرت معصومه(س) سال‌های متوالی است که این مراسم از نسل گذشته منتقل شده و هر سال در شبستان نجمه‌خاتون ویژه خادمان حضرت برگزار می‌شود. خادمان در این مراسم دور هم جمع می‌شوند و اشک دلسوزانه در فراق حضرت معصومه(س) می‌ریزند.
عشق به حضرت معصومه(س) در وصف نمی‌گنجد و قریب به 7 هزار و 400 خادم، افتخار خدمت به زائران ایشان را دارند. در این میان خادمان این حرم افرادی هستند که مدارج عالیه تحصیلی را گذرانده‌اند و استقبال قشر تحصیلکرده، دانشمند و اهل قلم برای خدمت به زائران، چشمگیر است. باور و اعتقاد به اهل بیت(ع) در دل مردم نفوذ کرده است. شاید این حدیث به تقویت باور آنها منجر شده که امام صادق(ع) در وصف حضرت معصومه(س) می‌فرماید: كسى كه آن حضرت را زیارت كند در حالى كه آگاه و متوجه شأن و منزلت او باشد به بهشت مى‌رود.
کرامات حضرت معصومه(س)
علی حاج رمضانی، فرهنگی بازنشسته، از سال 72 در عنوان‌های مختلف در حرم حضرت معصومه(س) مشغول به کار است. او شک ندارد که دعای پدر و مادرش باعث شده افتخار خادمی این خانه و خانواده نصیبش شود. حاج رمضانی از خاطرات و کرامات در این مکان امن و آسایش می‌گوید: در این مکان اتفاقات زیادی رخ داده است و من پشیمان هستم که چرا از اول که وارد حرم مطهر شدم، جاذبه‌هایی که مشاهده کرده‌ام را ننوشتم. اگر این کرامات حضرت را مکتوب می‌کردم در حال حاضر بعد از 22 سال شاهد چند جلد کتاب بودم.
وی به بعضی از کراماتی که خودش از بی‌بی فاطمه معصومه(س) دیده است اشاره می‌کند و می‌گوید: چند سال پیش خانمی که گویا مسیحی بود با ویلچر وارد حرم حضرت معصومه(س) شد و شفا گرفت و بعد از 4 ماه یک تابلوی نقاشی از ذهنیت و حال و هوایی که در شفا گرفتنش اتفاق افتاده بود را به تصویر کشید و به حرم حضرت معصومه(س) هدیه داد. خیلی از زائران که برای زیارت کریمه اهل بیت به این مکان مقدس می‌آیند مشتاق هستند این تابلو را ببینند.
«پیرزنی با شماره کفش در دست به کفشداری حرم مراجعه کرد و کفش‌هایش را از خادم خواست، اما شماره کفش برای کفشداری حرم امام رضا(ع) بود که با تماس با خانواده این پیرزن، فرزندانش گفتند که او در مشهد بوده و چگونه سر از قم و حرم حضرت معصومه(س) در آورده است. این سوالی بود که ذهن همگان را به کرامت حضرت مشغول کرد.»
او ادامه می‌دهد: روزی مردی که فرزندش تومور مغزی داشت با تمام عکس و آزمایش از شهرستان برای شفای فرزندش به زیارت حضرت معصومه(س) آمدند. بعد از این‌که به شهرشان برگشته بودند پسرش کاملا خوب شده بود و آن دکترها که نظر داده بودند این تومور قابل درمان نیست دوباره آزمایش و عکس گرفتند و گفتند که این فرد هیچ مشکلی ندارد. پدر این پسر به زیارت امام رضا(ع) رفت و موضوع مریضی و شفای پسرش به دست حضرت معصومه(س) را برای مردم بازگو کرد.
حاج رمضانی با اشاره به این‌که هر چه دارد از حضرت معصومه(س) است، می‌گوید: زمان صدام رفتن به کربلا خیلی مشکل بود. گروهی که عازم کربلا بودند آمدند زیارت حضرت معصومه(س) و با خادمان حرم خداحافظی کردند. یک لحظه برایم گران تمام شد و به حضرت معصومه(س) گفتم یعنی من لیاقت ندارم کربلا قسمتم شود؟ 2 - 3 ساعت طول نکشید که یکی از دوستانم وارد حرم شد و به من گفت: نمی‌خواهی بروی کربلا؟ گفتم خیلی دوست دارم. گفت: فردا گذر نامه‌ات را بیاور. این اولین سفرم به کربلا بود و حضرت معصومه (س) ویزای کربلایم را امضا کرد.
گره از مشکلات می‌گشاید
«به تازگی گرهی در زندگی‌ام افتاده بود و نمی‌دانستم به چه دری بزنم؛ حتی نمی‌توانستم مشکلم را به اطرافیان بگویم. یک روز صبح که آمدم حرم، کنار ضریح ایستادم و مشکلم را با حضرت معصومه(س) بازگو کردم. از ایشان خواستم راهی جلوی پای من بگذارد. چند ثانیه‌ای نکشید که وارد اتاقم شدم و با این‌که هیچ کس در اتاق نبود دیدم یک پوست چرم کوچک که روی آن با خط زیبا، آیه قرآن نوشته شده بود و دقیقا به مشکلم ربط داشت روی میزم قرار دارد و مطمئنم حضرت معصومه(س) به وسیله آیه قرآن راهی جلوی پایم گذاشت.
این خادم اهل دل با اشاره به این‌که همه این کرامات جز نظر حضرت معصومه(س) چیز دیگری نیست، می‌گوید: هر روز از حضرت می‌خواهم بینش، آگاهی و درایت و آن نکاتی را که مورد نظر خودشان است بتوانم در خودم درونی کنم و بهترین خدمات را به زائرین این بی بی ارائه دهم و همین طور که در این دنیا که در قید حیات هستم در این خانه خدمت می‌کنم، بعد از حیاتم هم خادم این خاندان و همنشین آنها باشم.
- سوگ غریبانه
خاندان اهل بیت عصمت و طهارت اگرچه در دوران ستم ظالمان غریبانه و مظلومانه زیستند اما امروز حریم حرم مطهر آنها چون حرم حضرت معصومه(س) مکانی قدسی برای دل سپردن به معارف نبوی و علوی است.
نقل است که حضرت معصومه(س) در 23 ربیع الاول سال 201 هجری قمری وارد قم شدند. کاروان ایشان مورد استقبال قمی‌ها قرار گرفت و مردم پروانه‌وار دور ایشان می‌گشتند. حضرت معصومه(س) به درخواست موسی بن خزرج اشعری یکی از شخصیت‌های برجسته شیعی در منزل ایشان اقامت کرد. بیماری آن حضرت نگذاشت ایشان بیشتر از 17 روز میهمان مردم قم باشند و سرانجام حضرت معصومه(س) در روز دهم ربیع‌الثانى در 28 سالگی چشم از جهان فروبستند و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاندند.
*يزد - خبرنگار همشهری