به‌طور كلي سكونت در مجتمع‌هاي مسكوني و زندگي تنگاتنگ با ديگر شهروندان هر كدام ادبيات و فرهنگ خاص خود را مي‌طلبد و عدم آشنايي با اين موارد و رعايت آنها موجب بروز مشكلات و اختلاف‌هاي فراواني بين اهالي يك آپارتمان مي‌شود؛ با اين حال ناآشنا بودن همسايگان به حقوق و تكاليف‌شان باعث شده تا ميزان اختلافات در مجتمع‌هاي آپارتماني تا حدي بالا باشد. در اين صفحه تلاش مي‌كنيم تا به پيامدهاي نا‌آشنايي با فرهنگ درست آپارتمان‌نشيني بپردازيم و همه ابعاد آن را بررسي كنيم.
1- فضاهاي مشاع هم مي‌توانند باعث به هم ريختن آرامش يك ساختمان شوند و هم اينكه فضاي خشن و خشك يك ساختمان چند طبقه را به يك محيط آرامش‌بخش تبديل‌كنند. متأسفانه گاهي استفاده نادرست از فضاهاي مشاع درگيري‌هايي را ميان ساكنان يك ساختمان پديد مي‌آورد كه زمينه‌ساز طرح دعوا در مراجع قضايي مي‌شود. از سوي ديگر با توجه به اهميت قابل توجهي كه قانونگذار به مفهوم تصرف اموال داده است، طرح دعاوي متعددي درخصوص ادعاي تصرف عدواني در مراجع كيفري به‌طور مستمر مشاهده شده است. نخستين گام در بهبود فضاي يك ساختمان اين است كه بپذيريم فضاهاي مشاع ساختمان به همه اهالي آن تعلق دارد و هيچ فردي حق ندارد از اين بخش ساختمان استفاده شخصي كند؛ مثلا گذاشتن وسايل اضافه در اين فضا مي‌تواند مورد اعتراض همه ساكنان ساختمان قرار بگيرد.
2- روبه‌روي در آپارتمان، حتي در ساختمان‌هايي كه هر طبقه‌اش از يك واحد تشكيل شده است، يك فضاي مشاع به‌حساب مي‌آيد و جزو ملك شما نيست. اين يعني قوانين فضاهاي مشاع درخصوص اين بخش هم صدق مي‌كند؛ مثلا در مورد گذاشتن خرت و پرت‌هاي اضافه خانه در اين فضا، همسايه‌هاي ديگر مي‌توانند گلايه و حتي شكايت كنند. بهترين كارها براي اين فضا اين است كه اولا كفش‌ها را جلوي در خانه به شكل شلخته رها نكنيم. گذاشتن جاكفشي‌هاي يك شكل در طبقات، در بهبود فضاي بصري ساختمان بسيار كمك مي‌كند. علاوه بر شست‌وشوي فضاهاي مشاع كه معمولا ماهي يك‌بار يا هر 2هفته يك‌بار انجام مي‌شود، مي‌توان جلوي در هر واحد آپارتمان هم توسط ساكنان آن طبقه تميز شود چون معمولا رفت‌وآمدها در اين بخش بيشتر است. اين كار هم كمك زيادي به بهبود فضاي يك ساختمان مي‌كند.
3- پشت‌بام، حياط اختصاصي طبقه آخر نيست. هيچ‌يك از ساكنان واحد ديگر هم حق ندارند از اين فضا استفاده اختصاصي كنند. خب با اين فضا چه مي‌توان كرد تا ساختمان بهتري داشته باشيم؟ «روف گاردن» يا همان باغ روي پشت‌بام بهترين گزينه است. با چند گلدان ساده و با هزينه‌اي اندك مي‌توان اين فضا را ايجاد كرد. مي‌توان نيمكتي هم در پشت‌بام قرار داد و بعدازظهرهاي دلنشيني را براي ساكنان ساختمان در پشت‌بام ايجاد كرد. فقط بايد حواسمان باشد كه چند نكته را فراموش نكنيم؛ اول اينكه اين كار و رفت‌وآمدهاي مكرر باعث ايجاد مزاحمت براي ساكنان طبقه آخر نشود. بايد ساعتي را براي استفاده از اين فضا مشخص كرد و فقط در اين ساعات، به پشت‌بام رفت. بدترين كاري كه مي‌توان در اين فضاي مشاع انجام داد، استفاده از آنتن‌هاي مختلف و ايجاد آشفتگي بصري در فضاي پشت‌بام است. آنتن مركزي براي رفع همين مشكل است.
4- پاركينگ نخستين جايي است كه به محض ورود به بسياري از ساختمان‌ها با آن مواجه مي‌شويم. خب مسلم است كه هر چقدر اين فضا مرتب‌تر و زيباتر باشد نماي بصري ساختمان بهتر و در نتيجه آرامش‌بخش‌تر است. خب، براي اين فضا چه كار كنيم؟ نخستين نكته كثيفي كف پاركينگ با انواع و اقسام روغن و رد چرخ خودرو است. وجود لكه‌ها، كثيفي‌ها و ديگر نشانه‌هاي ناخواسته علت اصلي ايجاد يك حس ناخوشايند هستند و تا مقدار زيادي هم روي نازيبا نشان دادن محيط پاركينگ تأثيرگذارند. خب، راه‌حل اين است كه هر يك از استفاده‌كنندگان از پاركينگ، جلوي اين كثيفي را بگيرند. اگر اتومبيل‌شان روغن‌ريزي دارد، چيزي زير آن بگذارند و به سرعت هم مشكل را برطرف كنند. در گام بعدي هم مي‌توان محوطه پاركينگ را رنگ‌آميزي يا تابلوهايي زيبا در آن نصب كرد. تابلو اعلانات ساختمان را هم مي‌توان در جايي نصب كرد كه خيلي توي چشم مهمانان نباشد. بالاخره قرار است مشكلات ساختمان روي اين تابلو درج شود.
5- يكي از فضاهاي مشاع پركاربرد در آپارتمان‌ها، راه‌پله‌هاست. باور كنيد هر چقدر اين محل تميزتر و مرتب‌تر باشد، آرامش و آسايش اهالي يك ساختمان بيشتر مي‌شود. در اغلب راه‌پله‌ها به‌خاطر وجود نور و گرماي كافي فضاي مناسبي براي پرورش و نگهداري از گلدان‌هاي كوچك وجود دارد. اگر راه‌پله شما هم نور مناسبي دارد، مي‌توانيد گلدان‌هاي طبيعي را در آنجا نگهداري كنيد و روي پله‌ها گلدان بگذاريد و فضاي زيبايي به‌وجود آوريد و طبيعتي زيبا در بدو ورود به آپارتمان پيش روي خود ايجاد كنيد. اين كار هزينه چنداني هم برايتان دربر ندارد و با كنار گذاشتن بخشي از شارژ يك‌ماه مي‌توان اين كار را انجام داد. فقط يادتان باشد كه حتما بايد يك نفر مسئوليت نگهداري از گل و گياه فضاهاي مشاع را برعهده بگيرد. اين فرد حتما بايد اطلاعاتي درباره نگهداري از گل و گياه داشته باشد و هنگام انتقال اين مسئوليت، اين اطلاعات را به نفر بعدي منتقل كند.
6- بيشتر ما عادت كرده‌ايم راه‌پله‌ها و نرده‌هاي آپارتمان را همانطور كه هستند ببينيم و جز تميز كردنشان، كار ديگري در مورد آن انجام ندهيم؛ درحالي‌كه اين فكر درستي نيست. ما مي‌توانيم نرده‌ها را رنگ كنيم، روي آنها نقاشي بكشيم، از آنها ريسه‌هاي گل و برگ آويزان كنيم، پله‌ها را به رنگ‌هاي مختلف درآوريم، روي آنها كف‌پوش‌هاي زيبا بچسبانيم، اشياي تزييني داخل راه‌پله قرار دهيم، از نورپردازي‌هاي كم مصرف استفاده كنيم و دست به هزار و يك كار ديگر بزنيم كه هريك به‌نحوي لطف خود را براي ساختمان ما خواهد داشت؛ مثلا چرا به جاي رنگ كردن راه‌پله‌ها، آنها را كاغذ ديواري نكنيم كه هزينه آن تقريبا يكي است. فكركرده‌ايد كه كاغذ ديواري‌هاي گلدار چه منظره فوق‌العاده‌اي در راه پله‌ها درست خواهد كرد. حتي اگر قرار است ديوار راه‌پله‌ها را رنگ كنيم، مي‌توان از رنگ‌هاي متفاوت براي هر يك از ديوارها استفاده كرد.
براي آشنايي با مقررات و قواعد حاكم بر روابط همسايه‌ها در آپارتمان‌ها ابتدا ضروري است كه قسمت‌هاي مشترك و اختصاصي در يك ساختمان را از يكديگر تفكيك كنيم.
قسمت‌هاي اختصاصي: به بخش‌هايي از ساختمان گفته مي‌شود كه عرفا براي استفاده انحصاري يك فرد معين اختصاص يافته باشد؛ مانند آشپزخانه، اتاق‌ها و سالن پذيرايي و... .
قسمت‌هاي مشترك: به بخش‌هايي از ساختمان گفته مي‌شود كه به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم مورد استفاده تمام ساكنان است و نمي‌توان حق انحصاري براي آنها قائل شد مانند پله‌ها، آسانسور، پشت‌بام، حياط و...؛ بنابراين گذاشتن لوازمي چون ميز و صندلي، كپسول گاز، كباب پز، وسايل مستعمل يا نگهداري حيوانات در قسمت‌هاي مشترك ممنوع است.