خود مراقبتي، به مسئوليت پذيري افراد در مقابل سلامت خود از طريق اتخاذ سبك سالم زندگي، تدبير انديشي براي جلوگيري از رخداد، حوادث و بيماري‌ها، نگهداري و استفاده صحيح از داروهاي بدون نسخه در بيماري‌هاي جزيي و مراقبت بهينه بيماري‌هاي مزمن اطلاق مي‌شود.
خود مراقبتي، عملي است كه مردم براي تامين، حفظ و ارتقاي سلامت خود، پيشگيري از ابتلاي به بيماري‌ها و يا كاهش عوارض بيماري‌ها انجام مي‌دهند كه البته گاهي اين مراقبت به فرزندان، خانواده، دوستان، همسايگان، هم محلي‌ها و همشهريان آنها نيز گسترش مي‌يابد.
خود مراقبتي، گام اول سلامت است. گام اول سلامت، يعني آنكه ياد بگيريم كه خودمان از خودمان مراقبت كنيم . بين 65 تا 85 درصد از مراقبت‌هايي كه به سلامت ما منجر مي‌شود، محصول خود مراقبتي است.
خود مراقبتي چند ويژگي دارد. رفتاري داوطلبانه است. فعاليتي آموخته شده است. حق و مسئوليتي همگاني، براي حفظ سلامت خود، خانواده و نزديكان است وعلاوه براين، بخشي است از مراقبت‌هاي نوزادان، كودكان، نوجوانان،سالمندان و بزرگسالاني كه قادر به ادامه خود مراقبتي نيستند.
آموزش‌هاي همگاني سلامت و ارايه منابع اطلاعاتي قابل اعتماد براي خود مراقبتي در بيماري‌هاي مزمن مي‌تواند دستكم جلوي يك پنجم از مراجعات پزشكي بي‌مورد را بگيرد.به طوري كه در انگلستان، مبلغ صرفه جويي شده در نظام سلامت صرفا از همين منظر، سالانه 96 ميليارد دلار است.
خودمراقبتي در بيماري‌هاي مزمن مي‌تواند تا حد زيادي استفاده از منابع نظام ارايه خدمات سلامت را كاهش دهد.به طوري كه نتيجه آن 40 درصد كاهش در مراجعه به پزشكان عمومي، 17 درصد كاهش در مراجعه به پزشكان متخصص، 50 درصد كاهش در بستري بيمارستاني و 50 درصد كاهش در روزهاي غيبت از كار خواهد بود.